македонија

Undefined

Политичката партија, јавниот интерес и корупцијата на Републиката

Tags: 

Кој може да каже колку корупција е потребна за една нормална држава?

Да започнам со рекапитулар на очигледното: неовластено масовно прислушкување е прекршување на законите, Уставот, меѓунардните декларации за човекови права и за тоа виновниците мора да бидат казнети. Тоа е атомска бомба за приватноста и демократијата, која подразбира тајност и на нашите одлуку и не може да функционира кога ваков надзор постои. Ова не е ништо ново, барем за оние што редовно читаат што доаѓа од малиот камп за дигитални слободи што воглавно гравитира околу 2с.мк и КИКА. Но, мислам дека е згодно да се повтори за сите оние кои не се во тек: 1, 2, 3, 4, 5, 6

Но, дебатата не завршува тука. Ако тоа што го вели Зоран Заев е вистина и неовластено се прислушувани 20.000 луѓе од страна на домашнте служби, тогаш тоа е македонската елита, како што утврдивме македонскиот 1%, прислушувана од неа самата, се разбира не буквално, туку посредно — овозможувајќи ги мерките на еден или друг начин во подолг временски период. Секако, вината за тоа најмногу лежи во главната владеачка партија ВМРО-ДПМНЕ која што ги контролира клучните институции, но соработници се сите институции и нивни претставници не сакале да спроведат мерки и проверки или пак ако не можеле, тогаш не си заминале од функциите, односно останале да ги уживааат плодовите на привилегијата власт. Ако нешто во поп-културата или секојднвеното сфаќање на нештата стигнало од мислите на Хана Арент тогаш тоа е идејата за баналноста на злото. Ми се чини дека молкот на целокупниот институционален апарат е токму тоа.

Оттука објавите на СДСМ на Заев всушност, покрај откривање на постоењето на неовластеното масовно прислушување, се и војна помеѓу едниот процент. Остатокот сме повикани да дадеме поддршка. Но, дилемата, иако можеби тешко може да се артикулира, лесно може да се препознае: дали даваме поддршка од принцип — затоа што корупцијата на Републиката мора да заврши, или од нужност — затоа што катастрофалното деветгодишно владеење на ВМРО-ДПМНЕ мора да заврши? Ова не е наивна разлика. Ако секој што е некој во оваа земја е прислушуван, а кога веќе сме сложни дека тоа е масивно нарушување на уставниот поредок, тогаш прашањето за времето што доаѓа единствено е колку проценти од нив се корумпирани?

Македонското „протекување“ на тајните снимки не е налик на ниеден пример од популарната меморија. Ова што го доживуваме не е ни Елсберг со документите за Пентагон, нити Никсон со Вотергејт, нити Викиликс со телеграмите, нити Сноуден со НСА. Не е дури ни филмскиот расплет од новата Борнова трилогија кога Мет Дејмон во улога на Џејмс Борн по факс ги праќа документите за злоупотреба на неговата организација до NYT. Не е — едноставно затоа што СДСМ не е новинарска организација како NYT или Гардијан, нити пак како Викиликс има желба да стане тоа. Aко монополот врз овие информации ги има политичка партија, може ли да се потпреме на тоа дека политичка партија ќе ги спроведе обврските на медиумите за служење на јавниот интерес? Може ли таа да биде четвртиот столб на власта, кога, очигледно и логично, претендира да биде првиот столб?

Овие прашања ставаат специфичен товар на СДСМ на Заев. Ако решат навистина да му служат на јавниот интерес, радикално како Викиликс или умерено како Гардијан, тогаш треба да ги обелоденат и снимките што ќе ги разоткријат и луѓето што се блиски до нив. Статистиката вели дека сигурно има такви луѓе. Будалесто би било да веруваме дека само елитата што е асоцирана со ВМРО-ДПМНЕ е корумпирана. Дури и односот да е 90% наспроти 10%, би требало во служба на јавниот интерес да знаеме сѐ. Така сите објави ќе го доведат во прашање не само постоењето на ВМРО-ДПМНЕ, туку и на СДСМ и другите политички партии онакви какви што ги знаеме. Ова е тој специфичен товар што го носи СДСМ на Заев, и што нѐ враќа назад на прашањето принцип или нужност. Впрочем од нив зависи каков вид на поддршка ќе добијат, од нивната одлука дали ќе бидат џелат само на ВМРО-ДПМНЕ или на сите оние што 25 години ја буткале Републиката во бездна, па така и самите на нив. Со други зборови, треба да видиме дали ќе ги видиме само големите злоупотреби како што се наводите за местенки во Врховниот суд или и малите кои што веројатно постојат од страна на локалните моќници во локалните судови. Ова е тешка одлука.

Секако ваквиот специфичен товар на СДСМ на Заев делумно произлегува од состојбата во која со години наназад се наоѓа македонското новинарство, а пред сѐ поради неговите спреги токму со истата елита. Доколку имавме весник со барем половина од капацитетот на Гардијан, можеби СДСМ ќе можеше да ги предаде документите таму и да се посвети на тоа што вообичаено го прават партиите — програма и избори бидејќи така се менува власта во демократските држави и во оние кои барем претендираат да станат такви. Последново само ја комплетира сликата за тоа каква комплицирана и обемна работа нѐ чека во обновата на општеството и Републиката што треба да следи. Но, одговорноста за тоа да стигнеме во точка во која што обнова ќе биде возможна во моментов целосно е во рацете на СДСМ на Заев.

Луѓето не се плашат наивно од изреката „сите се исти“. Сите го препознаваме прашањето за вредностите, прашање кое што е многу важно. Гаранцијата за тоа дека некој локален моќник веќе во 2017 нема да ги клика копчињата во ДБК треба да биде двојна: таквите што сега кликаат некои копчиња во општинска соба да бидат исчистени сега и Уставот и законите да бидат променети заради поголема заштита на граѓаните.

Под претпоставка дека сѐ што беше до сега кажанао од страна на СДСМ е точно, ваков расплет е можен во едно „Черчилијанско сценарио“. СДСМ на Заев да ја обелодени комплетната „Вистина за Македонија“ и штом оваа „војна за вистината“ заврши, тој да си замине и да имаме можност да избереме „цивилен премиер“, а елитата што ќе ги пополнува клучните места по институциите да биде целосно испразнета од луѓе што имале врска со корупцијата изминатите 25 години.

Клопчето што сега го одмотува Заев може да биде преседан за решавање на сите политички битки во иднината. Којзнае дали СДСМ се спремни на тоа.

Објавено на ОКНО 19.2.2015: http://okno.mk/node/44741

Три поенти за прислушувањето

Tags: 

Дигиталното прислушување е атомска бомба за приватноста.

Ако тоа што го вели Зоран Заев е вистина и прислушувани се 20.000 луѓе, како е тоа спроведено?

Ми се чини забуната потекнува од идеите што ги имаме за прислушување. Тие потекнуваат од стари Бонд филмови и сцени како онаа од „Sneakers“ со Роберт Редфорд. Тоа е романтично минато.

Со денешната технологија може се снима сѐ што протекува низ каналите на комуникација. Замислете цевка со вода и вентил што ја отвора од страна. Но, наместо да истекува водата и да имате намален проток во главната цевка дел од протокот се „копира“ во вентилот. Тоа е возможно бидејќи станува збор за дигитална технологија Никој рачно не стиска „record“, туку целиот канал се снима на харддиск. Потоа тој е достапен неограничено и се преслушува назад по потреба. Тоа е и целиот проблем на bulk дигиталното прислушување. Тоа е и суштината на многу дебати од Викиликс/Сноуден наваму.

Понатаму нема никакви технички ограничувања. Белки не мислите дека МВР си рекле во некој момент: „еј, не снимаме зашто ни е полн харддискот“? Оваа дебата хипстерски беше разрешена уште пред 5–6 години, мислам кога уредникот на Wired се смееше на тоа дека шиткаат телефонски секретарки што снимаат максимум 100 пораки или така нешто… само додај поголем storage и тоа е тоа. А хардисковите се денес сѐ поевтини и поевтини.

Така што, баталете муабет дали некој дал конкретен налог за тоа баш тој ден, тој и тој разговор да се снима. Ако тоа што го тврди Зоран Заев е вистина, налогот за 20.000 лица и нивните телефони бил даден еднаш некогаш и потоа се снимало сѐ. Технологијата тоа го дозволува. Не сме во 1970 па да мора некој дома да ти мести уред на фиксниот телефон и да пази да не го извадиш или откриеш.

И овде е и вториот проблем со bulk дигиталното прислушување: кога има „протекување“ тие што снимале не знаат ни што точно е снимено, ниту што точно од снименото е изнесено надвор од серверите. Ако навистина станува збор за whistleblowers од МВР, тогаш тие што ги истражуваат протекувањата имаат тешка задача да видат што е изнесено од службените харддискови. (За потсетување, ни НСА не знае што сѐ и што точно изнесол Сноуден.)

Но, што е со бројката од 20.000? Брза математика: Во Македонија живеат околу 2 милиони луѓе. Околу 550 илјади се пензионери, околу 350 илјади се ученици во основни и средни училишта и студенти. Уште околу 120 илјади се деца во претшколска возраст. (Бројкиве се извадени од новински написи од google.) Значи остануваат 1 милион пост-студенти — пред-пензионери. ДЗС вели дека од нив околу 690 илјади се вработени. Сигурниот облог е дека 20.000 се дел од овие 690 илјади, но таа група може и понатаму да се намалува, ако ги извадиме земјоделците, градежните работници, занаетчиите, и воглавно сите професии кои што немаат некакво поголемо општествено влијание. Наједноставно овие 20.000 е македонскиот 1% — најбогатите и највлијателните граѓани.

***

Која е користа да бидат бидат прислушувани македонските 1%? Мене ми текнува само тоа дека разговорите што тие ги воделе се чувани како гаранција. Треба да одам на состанок со тебе и знам што си зборувал. Тоа е огромна предност.

Но, ако може да им се верува нешто на филмовите, тоа е дека незаконски прибраните докази не можат да се користат на суд. Така што какви и криминали да содржат сите овие снимки, за секое од тие дела ќе треба да се прибираат нови докази. Оттука објавувањето на снимките најпрво може биде корисно за една голема катарза на општеството во која голем број на луѓе ќе си заминат од јавниот живот. Долго време живееме во општество во кое поткупот, но и многу други „услуги“ се земаат како вообичаена работа од страна на мнозинството граѓани. Ако снимките послужат за вакво прочистување, тогаш тоа ќе биде голем плус за нас.

Се разбира, ова не значи дека сите 20.000 луѓе што биле прислушувани направиле нешто незаконско.

***

Настрана од ова, неспорно кривично дело останува неовластеното прислушување. За една држава што долго време се бави со проблемот на неовластено прислушување од времето на комунизмот, целосно е поразително два пати по ред да влегува во нова епизода од неовластено прислушување од една партија. Останува на граѓаните да оценат на избори дали е тоа дозволиво.

Но, пред тоа потребна ни е суштинска дебата за законските реформи што мора да се направат. Дигиталното прислушување е атомска бомба за приватноста, а проблемот со атомските бомби не го решаваме со уништување на атомската технологија. Напротив, го решаваме со закони што ја контролираат употребата на атомската бомба.

Неовластеното дигитално прислушување во Македонија е свесно и плански организирано и одобрено од истиот 1% — од нашата елита: од владата со предлозите за законите што овозможуваат прислушување без мерки и проверки, преку собранието што ги изгласало тие промени, преку уставниот суд што не презел ништо против нив, преку телеком операторите кои не им наложиле на нивните правни тимови да се борат против овие решенија… и така натаму. Со други зборови, ова не се случува затоа што неколку луѓе сковале заговор против Македонија, како што веројатно едноставно се прикажува во јавноста. Ова е заговор од многу поголема група на луѓе, од кои секој одработувал по еден дел за да се овозможи системот да функционира онака како што сега гледаме дека функционира. Сите тие во идеален свет би поднеле оставки и никогаш не би требало да добијат јавна функција.

Планот за враќање на приватноста, за да можеме да ја окуражиме нашата демократска свест и потенцијал, од страна на законодавството, би требал да вклучува посилна уставна заштита на приватноста на комуникациите, контроли на дигиталното следење што ќе ги спроведуваат операторите, вклучување на народниот правобранител во секоја постапка на следење на комуникации заради обезбедување на почитување на човековите права. А можеби, по примерот на Аргентина и нивните тајни служби (чија разврска исто така се случува деновиве), треба да разговараме и за распуштање на македонските тајни служби и нивно градење одново на здрави темели.

Планот за враќање на приватноста, за да можеме да ја окуражиме нашата демократска свест и потенцијал, од страна на граѓаните би требал да вклучува обуки за масовно користење на алатки за енкрипција на дигиталните комуникации.

Не смееме да дозволиме сапуницата неовластено прислушување да има четврта епизода.

16.2.2015 објавено на ОКНО: http://okno.mk/node/44646

Ефектот на демонстрација и граѓанскиот отпор: за потребата од освојување на нови медиумски простори

Tags: 

За сите што се од економските науки веројатно е добро познат примерот со ефектот на демонстрација врз потрошувачката: гледате дека соседот купил нова кола, и сакате да купите нова кола… Кога знаете што прават другите, сакате да го подражавате нивното однесување.

Тогаш без многу изненадување следи дека во книгата посветена на граѓанскиот отпор Адам Робертс и Тимоти Гартон Еш посветуваат поглавје на ефектот на демонстрација и граѓанскиот отпор во поранешниот советски блок. Авторите забележуваат дека клучна улога во расплетот во Советскиот сојуз игра политиката Гласност — т.е. слободниот проток на информации низ медиумите што по долго време со политиката на Горбачов се ослободени.

Да не преведувам:

Извор, книга цитирана погоре, стр. 108

Технологијата е сменета од тогаш до денес, но тоа што можеме да твитаме (најчесто) непречено не значи дека информациите стигнуваат до сите. Да искористам уште еден цитат, од (наводно) Едли Стивенсон: Кога некоја поддржувачка во изборната претседателска кампања му рекла „Сенаторе, сите паметни луѓе сѐ со вас.“, тој одговорил: „Тоа не е доволно, потребно ни е мнозинството“.

Значи, тоа што ние на твитер / интернет знаеме и се сложуваме со тоа што го прави на пр. Студентски пленум, или пак Солидарност за хонорарците не е доволно. Потребен ни е ефектот на демонстрација за промената да се прелее во сите ќошиња на општеството. Тоа што имаме интернет исто така не е доволно. Потребни се традиционалните медиуми и потребно е да се освојат нови медиумски простори.

Напред кон улиците и плоштадите, но и кон домовите на оние што зависат од ТВ приемнците.

Објавување во време на медиумски мрак

Tags: 

Да замислиме, само за момент, дека тоа што го вели Зоран Заев е вистина: дека СДСМ има материјали што докажуваат сѐ најлошо за владата на ВМРО-ДПМНЕ, дека тие материјали ќе се објават без разлика на личните судбини на неколкумина од опозицијата, и дека тоа ќе се случи после следната недела. Прашањето што следи е: каде ќе објавуваат?

За среќа скорашната историја ни нуди примери за тоа како се објавувуваат документи кои што потекнуваат од активност на whistleblowing. Случаите со Wikileaks и Едвард Сноуден се само-објаснувачки. Потребни се традиционални мејнстрим медиуми кои што ќе можат да ги пренесат информациите до крајниот читател, соџвакани и презентирани така што ќе постигнат најголемо влијание. Се разбира ова не е и ништо ново. Стратегијата да се објавува на интернет, на фејсбук страници, на јутуб канали и слично, без водство или барем поддршка од традиционалните канали, едноставно нема да функционира. Кога ќе го споредиме тоа искуство со сликата не медиумите во Македонија исходот изгледа мрачен. Водечите весници, како што видовме минатата недела, не можат да објават насловна со наводна тепачка на градоначалник, а не пак нешто што би можело да го руши целокупниот политички естаблишмент.

Во македонски контекст посебно важен е и случајот со Кежароски. Новинарот е осуден за објавување на документи. Од денешна гледна точка, и во најоптимистичко надевање на тактиката на СДСМ, и под горните претпоставки, одложувањето на објавувањето се чини како купување време во кое судските власти во земјава треба да ја укинат пресудата за новинарот со што би се создал чист простор за новинарите да можат слободно да пишуваат. Но, тоа не е сѐ.

Тактиката би требало да вклучува уште неколку договори или виткање на раце кои што е логично да се случуваат. Така доколку доказите тоа го содржат може да се очекува дека некои луѓе ќе добијат „исчезнување на тие документи“ во замена за поддршка при објавувањето. Тука пред сѐ би можеле да се вбројуваат луѓето од Јавното Обвинителство (кои нема да поведуваат кривични постапки за објавувањето), но и бизнисмените што се издавачи на весници, имаат телевизии и/или портали со поголем тираж и достапност до публика од Фокус, Либертас и Слободен печат.

Не верувам дека може да се замисли поинаква тактика за дисеменација на овие најавени документи во ситуација кога имаме де-факто медиумски мрак. Од она што може деновиве да се види и прочита се чини дека стисокот на ВМРО-ДПМНЕ на медиумскиот простор сѐ уште е силен.

Останува да видиме дали некој во опозицијата има одговор на прашањето: „Дали ако дрво падне во шума и никој не го види, дрвото навистина паднало? “— во услови кога Македонија се наоѓа на најниското место на листите на слобода на медиуми и слобода на изразување во последните десетина години.

Одбрана од неовластен надзор

Tags: 

Приказната за опозициските бомби кои што ќе ја срушат владата полека се хомогенизира околу масовен неовластен надзор на комуникации. Дали тоа е навистина така, останува да видиме.

Но, во меѓувреме добро би било да се потсетиме на алатките со чија помош можеме да се ослободиме од надзорот.

Првиот очигледен совет е дека ако сакате приватност кога одите некаде треба да го оставите мобилниот телефон дома. Мобилните телефони сами по себе се уреди за надзор. Вашата положба може да се добие преку базните станици со кои се врзува телефонот.

Вториот очигледен совет е дека треба да стоите понастрана од производи што се изградени на затворени платформи (Apple е пример за тоа). Ако не можете да видите што прави уредот, тогаш не може да знаете дали прави нешто против вас.

Третиот совет е — седете понастрана и од социјалните мрежи како Facebook.

Четвртиот совет е да користите енкрипција. Енкрипцијата на електронска пошта е стара алатка но (релативно) комплицирана за употреба и често поради тоа непопуларна. Но додека се чека на елегантно решение за пошта (се вика mailpile), можете да ги опремите вашите телефони со алатки за тајност. Инсталирајте textsecure и redphone за да имате пораки налик на viber и voip кои што ќе бидат енкриптирани. Исто така можете да ги опремите вашите компјутери и телефони со алатки за анонимност — инсталирајте tor.

Тајноста и анонимноста се клучни својства на приватноста. А без приватност не можеме да носиме автономни одлуки — одлуки кои се нужни во демократското општество. Не би требало да има потреба за други аргументи за употреба овие алатки.

Ова е втор пат влада на ВМРО-ДПМНЕ да добие обвинување за масовен неовластен надзор на комуникации. Поговорката вели: „Fool me once, shame on you; fool me twice, shame on me“. Треба да ги заштитиме нашите комуникации со алатките што ни ги нуди дигиталното доба, но треба да ги заштитиме и нашите права со алатките на демократијата и да се погрижиме оваа партија никогаш повеќе да не ја добие довербата на граѓаните за формирање влада.

6.2.2015 објавено на ОКНО: http://okno.mk/node/44384

Протест за статус-кво

Tags: 

Протестот против новиот закон за задолжителни придонеси е протест за задржување на статус-кво, а тоа не е од корист за сиромашните

Да преминам одма на главното:

Аргументот дека од 1.1.2015 ништо нема да ги спречи работодавците да ги отпуштат сите од работа е, во најмала рака, погрешна интерпретација на нештата. И денес, со постоечките закони ништо не спречува никого да води бизнис само со помош на договор за дело. Но, и покрај тоа имаме луѓе што се вработени согласно ЗРО. Тоа е така затоа што ЗРО нуди погодности за двете страни и покрај тоа што хонорарците денес се дури 35% поевтини од вработените.

Оттука, аргументот дека од новиот закон ќе страдаат сиромашните не држи вода. Сиромашните сега страдаат. Ако законот не се промени тие нема да имаат алатка со која би можеле да побараат повисоки примања и/или вработување. Затоа законот, колку и тој да е мотивиран од краткорочните желби на Владата за зголемување на буџетот (како што се шпекулира), претставува и алатка во рацете на оние кои со години се наоѓаат во милост и немилост на работодавците и прикриено се вработени со договор на дело. Работодавци, за кои патем, ние сите, целото општество, колективно молчиме (а нивните имиња и бизниси ги знаеме и фалиме за успешност).

Ова се разбира не значи дека сѐ наеднаш ќе се реши и/или дека законот е совршено решение за сѐ. Но, тоа важи за секој закон, па не гледам потреба да се трошат зборови за тоа.

Но, законот ќе ги погоди, ако може така да се изразам, канцелариските хонорарци. На пример IT инжинерите во доцните 20-ти и рани 30-ти кои одлучуваат да работат со договори на дело за да можат да земаат високи примања (а кои поради младоста не се разболуваат често, па не им е потребно здравствено осигурување). Во оваа група на канцелариски хонорарци се и други професии, повеќе или помалку, правници, консултанти, професионалци од НВО секторот…

И ако сме искрени треба да кажеме дека ова е нивен протест. Ова е протест за задржување на статус-квото кое на групите што земаат високи хонорари им овозможува за нив да плаќаат само 11,11%.

Сиромашните секогаш биле потчинети и ќе бидат потчинети и понатаму во капиталистичкиот систем. Да не се лажеме. Тие 20 и кусур години не можеле да организираат протест за нивните ниски примања, скриени вработувања, лоши услови и безброј други злоупотреби. Тие 20 и кусур години не добиле поддршка од никого нити доживеале некој да ги предизвика, осуди или барем стави во медиумска приказна за засрамување газдите за кои работат во лоши услови. Сетете се само колку се (не)масовни протестите за работнички права на 1 Мај.

Секако, секоја група што мисли дека има што да загуби има право да протестира. Само за да бидеме фер, ајде да ги кажеме работите како што се.

Ќе има ли погласно соочување: Трибината на Студентски пленум и отсуството на моќните

Tags: 

Кога на google.com ќе пребарате „економски факултет екстерно“ резултатот е нула пронајдени страници

Додека влегувате во амфитеатарот на Филозофски / Филолошки факултет ја забележувате неговата / нивната финансиска моќ. Просторијата не е во добра состојба. Изгледа како да не е кречена одамна, или барем, како прозорците на кровот што треба да даваат дневна светлина да не се во добра состојба, па низ нив капело од обилните врнежи кои што стануваат вообичаени за Скопје. Сите редови освен првите 2 се со дрвени столчиња.

На катедрата како говорници, покрај професорите од Филозофски и Филолошки факултет, седат преставници од ФДУ и ПМФ. Сите професори се од факултети кои не припаѓаат на големиот бизнис со / во образование(то). Филозофски и Филолшки делат зграда и дури ни заедно не можат да имаат реновиран амфитеатар, како на пример што Економски факултет имаше уште во 1999 год. ФДУ е сместен во бараки, кои колку и да се топли и полни со дух од уметничкиот живот, се крш. ПМФ е факултет кој по сплетките со Институтот за информатика и неговото реформирање во ФИНКИ го изгуби главниот извор на приходи, па професорката Прелиќ нѐ потсетува дека сега немаат пари ни за хемиски реагенси.

Сето ова е слика на средбата на помалку привилегираните факултети и на оние кои, барем во академскиот ред, немаат речиси никакви привилегии — студентите. Дури и претставниците од професорскиот ред на некој начин беа „the usual suspects“ — Вилиќ, Ванковска и Бојаџиевска, па дури и Цуцуловски пред да се пензионира, се чести лица во јавното зборување за разни проблеми, па и универзитетските.

Ова не го пишувам за да ги критикувам овие факултети или присутните професори, туку за да додадам контекст во трибината што ја организираше Студентски пленум:

Колку и да беше прецизно и јасно правното излагање на Костантин Битраков, тоа ќе беше помоќно ако покрај него зборуваше и професор од Правниот факултет. Вилиќ убаво напомена дека веројатно во министерството немаат правник како Костантин, но имаат ли на Правен?

Понатаму, кога на google.com ќе пребарате „економски факултет екстерно“ резултатот е нула пронајдени страници. Веројатно најбогатиот и најмоќниот (и најбројниот по студенти?) факултет молчи. Исти се резултатите и за Архитектонски и Медицинси факултет…

Колку што знам (немам facebook, тешко ми е да проверам) Филозофски/Филолошки се единствените два факултети на УКИМ што дозволиле употреба на просторија (а тоа да не е холот/аулата) за одржување на активности на Студентски пленум, иако студентите знаат дека никаква посебна дозвола за тоа не е потребна (ако добро запаметив од трибината: член 157 од Законот за високото образование).

Прашањето оттука е — кога ќе се соочиме со помоќните факултети и нивните помоќни професори?

Окупирајте ги кампусите. Сите.

На Окно: http://okno.mk/node/43142

На НоваТВ: http://novatv.mk/index.php?navig=8&cat=6&vest=18950

Цензура е кога не можеме да кажеме „ало“

Tags: 

„Кога вистината е заменета со тишина, тишината е лага.“ — Евгениј Ефтуштенко

На 10.12.2014 год. за време на вториот студентски марш во Скопје во определен период немаше мобилни мрежи.

Во неговото известување Т-Мобиле инсистира дека имало техничка грешка, што секако влијаело и на функционирањето на другите оператори. Од друга страна, многумина се посомневаа дека станува збор за намерен прекин како последица на притисок или барање на Владата на РМ. Но, причините поради немаше мобилни мрежи во моментов се помалку важни.

Тоа што е важно е дека како последица на прекинот во Македонија за време на студентски протест се случи цензура. Цензурата по дефиниција е потиснување на говор или друга форма на комуникацијаhttp://okno.mk/node/43044

Following the traces of the journalistic research #2

Tags: 

tl;dr One procurement, one equipment, three affairs.

What is common among the news reports of NovaTV (1 и 2), Fokus (1, 2, 3 и 4) and Bure Vesnik (1)?

They all write about suspicions procurement of equipment. Unfortunately they all assign different properties and usage to the same equipment.

It all begins with a news report on NovaTV. The first part of the news story is OK. The public is being informed about a criminal complaint filed for some equipment that that is allegedly missing from th Faculty of security in Skopje, a subsidiary of UKLO - Bitola.

In the news report on NovaTV professor Frosina Remenski describes the missing equipment: an electronic microscope, AFIS system and digital communication surveillance technology. The AFIS system was bought through the tender No. 43/2010. The other two were procured in different procedures: No. 33/2010 for the electronic microscope and No. 40/2010 for the digital communication surveillance technology.


source— e-nabavki.gov.mk


source— e-nabavki.gov.mk

At the moment when the alarm is sounded at UKLO the description of the equipment is known by one professor and probably an expert too, representatives from Transparency International and journalists. Yet, the alarm does not include danger from illegal production of biometric documents.


source— novatv.mk

However, already in the second story published by NovaTV there are speculation about equipment procured for the state television MRT. It is a speculation because the evidence offered for that procurement is "An announcement for contract for tender“ “ (screenshot from NovaTV page) clearly and unambiguously says that the procured part is just one laboratory from the tender which is divisible i.e. has different and unrelated parts as far as the bidding and buying goes. When one reads what NovaTV writes: — „Ministry of educatoin was buying crime and forensic labs for the Macedonian radio-television."-one gets the impression that NovaTV did not click on the tender documentation where it is stated that the parts of the tender planned for MRT are a studio and a audio-video lab.

After this the story is taken on by Bure Vesnik. In theirs research they too speak of the missing UKLO equipment and suspicious procurement practices. They provide screenshots from the Macedonian official gazette containing detail list of the equipment.

This time, however, even we can clearly read what is the equipment, the news report insists that this is a surveillance equipment. A quick Google search will easily dispute that: an electronic microscope (33/2010) is a microscope, Morpho's AFIS is a forensic database (43/2010) and FRED is a mobile forensic station (40/2010) —probably something like the tools they show on CSI when they do a their work outside.

Finally, Fokus takes the story of the same equipment. Suspicious procurement practices, Universities, deans and the same equipment. It is the same equipment that a while ago was surveillance equipment. Now the AFIS system becomes something with which one can produce biometric passports and identity cards.

However, Fokus does the same mistake as NovaTV. Without checking the documentation for the 43/2010 tender -- where it is clear that one AFIS is being procured, they claim that three were bought and two of them are missing.

For clarification: What is AFIS?

We constantly read that there were three AFIS and that two are missing. Where are they? When I read this, and before I knew that AFIS is an acronym for Automated Fingerprint Identification Systems, I had the idea that we are talking about three devices -- let's say three printers -- and two of them are gone.

In fact, AFIS plenty of equipment. Only the one for which we are sure that was bought, according to the list from the official gazette, has (if I counted correctly) 104 pieces of individual equipment including tables, chairs and cabinets.


source— burevesnik.org

Suddenly, the claim that two AFIS systems are missing seems very strange. In fact, if two are really missing, we are missing two whole rooms of equipment. I do not want to say that two rooms full of equipment can not be stolen. They can be, but at least there should be more to support that claim that a reference towards procurement documentation which looks like no one has read.

Conspiracy theory time

Like they say anything is possible. Laptops from the FRED purchase can be used for surveillance, which is true also for any ordinary laptop. Printers and cameras bought with the AFIS can be used for making biometric documents, which is true also for any printer and camera (Macedonian readers will remember the cheap cameras used at the Identity cards boots). It is possible that the whole documentation for the 43/2010 tender is fabricated and fake. And all of the other 200 university procurements for which Bure Vesnik claims that are surveillance equipment shopping may have fake documentation.

However, the journalists so far failed to offer any source that three AFIS systems were bought. As far as I know they failed to offer an analysis of what was sought, bought, delivered and installed with the tenders 20/2010, 25/201, 26/201 33/2010, 34/2010, 40/2010, 41/2010, 43/2010, for all labs for all public institutions

Anything is possible.

But we can only judge on what we can research and confirm.

Previously on the same topic:
Following the traces of the journalistic research
The metadata in the photos of the passports

Update 8.12.2014: The text was fully published in Oknohttp://okno.mk/node/42899

Following the traces of the journalistic research

Tags: 

tl;dr There is only one AFIS laboratory in the tender documentation.

„The journalist has an obligation to educate himself in public.“ —says Joseph Campbell in the series of interviews "The Power of Myth". I did the same today when I decided to find out something more about our passport affair.

First of all, the affair of the missing equipment or an equipment which is controversial is not new. This equipment was the subject of an article published by Nova TV in August 2013. Still, it is very indicative that this "criminal equipment" (NovaTV) from 2013 became an equipment for which "it is known that it could have been used in the making of biometric documents-passports and ID cards" (Fokus No. 994) in 2014.

In fact, this is the unknown. If the equipment as Fokus claims is AFIS, the same as the one used by the American FBI, that had been provided by the daughter of Safran — Morpho, then this equipment can not be used for the making of biometric documents due to the fact that it is only a forensic equipment.

The procurement of this equipment is indisputable even with regards to the information published by Fokus (No. 994, page 13) where the document for handover between Safran and the Ministry for education and science is shown. That equipment is MetaMorpho.

French Safran sells equipment for the making of passports and ID cards, but there has never been information from anyone that this equipment was purchased in Macedonia, nor that Macedonia is on the list of clients for biometric documents of this company. As a reminder, Macedonia purchased passport equipment in 2003. That equipment according to information from the past costs 23 million EUR.

I think that this dismisses the claims of a possible connection between the tenders of the Ministry of education and science and the the passport making equipment.

Still, we can do research of whether there was a purchase of 3 AFIS devices in Macedonia, because even a fingerprint verification equipment and the maintenance of the forensic databases should not be in any other property other than in the property of the Ministry of Internal Affairs (the alleged hand-overs of equipement among the Ministry of Education and Science, the University Saint Kliment Ohridski in Bitola and the Ministry of Internal Affairs aside).

For that purpose we can go back to the acceptance certificate (Fokus No. 994, page 13). If Safran really brought and mounted three sets of the equipment than this equipment should have three acceptance certificates-each for the three locations it was mounted on. Further on, Agreement no. EP 18–60/22 dated 26.09.2011 should be checked (it was made between the Ministry of Education and Science and Safran) and to look for information about the quantity and the type of equipment that was shipped. It would be logical to expect that Safran would ask for these documents to be accurate and authentic prior to signing them because if the acceptance certificate proves one thing and the Agreement another, then the Ministry of Education and Science could ask at some point that this Agreement is fully realized. Safran would not allow that for sure.

But, if all this seems complicated, it is enough to see tender documentation no. 43/2010 that is available on the web site of the Public Procurement Office (no permalink could be found, but you can check it at https://e-nabavki.gov.mk/).

The purchased laboratories are 1 AFIS and 2 sets of studio equipment for the Macedonian Radio Television.

If I start plotting theories of conspiracy then I would say that maybe all of the equipment could be used to make fake passports. However it should be checked if the Macedonian Radio Television has a new studio and audio-visual equipment and whether this equipment was also bought by Safran. But, tender 43/2010 is divisible and according to the documentation only one part of it was purchased-AFIS:

Updated December 4th 2014: According to the information provided for in the public procurement documents of 2007 in the state of West Virginia the procurement costs of the basic AFIS system of the same manufacture are 2.950.000 USD.

The procurement costs in Macedonia according to all sources are 152 million MKD or round 2.5 million EUR.

Previously on the topic: The metadata in the photos of the passports

Next on the topic: Following the traces of the journalistic research #2

Published in Okno on December 5th 2014: http://okno.mk/node/42836

Pages