Сите што одеа по улици изминативе години знаат колку пати беше повикувано на потпишување петиции. Дури и сега има петиција за менување на законот за продажба на алкохол и за избор на јавен обвинител.

Зоран Заев вети транспарентна и отворена влада. Тогаш зошто да не се следи примерот на САД и Велика Британија каде владата има нејзин систем за петиции на кои мора да одговори / или парламентот да ги разгледа штом ќе стигнат до определ праг на потписи.

На популација од 65 милиони во Велика Британија прагот е 10.000 за владин одговор 100.000 за парламент. Во Мaкедонија прагот секако би требало да биде понизок: можеби 100 со 1000.

Уставот на републиката во членот 2 вели дека Граѓаните на Република Македонија власта ја остваруваат преку (...) и други облици на непосредно изјаснување. Зошто тоа да не биде систем за електронски петиции?

Законот што ќе го регулира ова може да биде 10-тина члена:
1. Со овој закон се уредува ....
2. Владата ќе обезбеди систем за електронски петициии .....
3. Прагот ќе се определи на ....
4. Владата ќе одговори на петицијата во рок од 30 дена од постигнувањето на прагот...
5. Парламентот ќе расправа на комисја во рок од 30 дена од постигнувањето на прагот..
6. Локалната самоуправа ќе расправа во рок од 30 дена....
7. Одговорите ќе бидат објавени јавно...
8. Некоја казнена одребда во случај да се прави надлежната институција на тошо
9. Законот стапува на сила на ден

Ваков закон и систем за е-петиции на кои одговор е задолжителен е во согласност со програмата на владата и ќе биде комплементарен на мерки како „активна транспарентност“ и намалување на рокот на 15 за одоговор на барања за слободен пристап до информации.

Најдобро, нема да има никакви буџетски импликации за поставување на системот. Софтверот што го користи Белата куќа е Drupal 7 и е достапен на github. Јас ќе го инсталирам волонтерски, ако ваков закон се донесе.

(Оригинално објавено на Фејсбук.)

Since February 2015 the opposition led by Zoran Zaev publishes the so called bombshells which reveal "the truth about Macedonia". They claim that the recordings contain alleged scandals, corruption, and abuses made by the leading people in the Government and the ruling political parties. They also claim that these recordings are not just some or few recordings that are made by accident, but that they are a small part of the millions of files of surveillance of communications of over 20000 citizens in Macedonia. While the main narrative stays the same, a part of the story changed over time: the part about the role of the telecom operators in this affair. In his early statements (12.02.2015) Zoran Zaev claimed that the wiretapping could not have happened without the knowledge of the operators, but just two weeks later (27.02.2015) Zaev said that the operators have no responsibility whatsoever at a press-conference for bombshell #5.

Since these statements raised suspicion about what exactly happened regarding the alleged mass surveillance of 20000 people, in February I started researching the laws. The analysis of that time led me to the following revelations:

1. Article 115 paragraph 2 of the Law for electronic communications allowed for usage of mass surveillance technology in June 2010;
2. This legal arrangement was made null and void (luckily) just 6 months later when the Constitutional court made its decision in December 2010;
3. The same legal provisions were reintroduced to the law in February 2014 when the new Law for electronic communications entered into force.

According to many sources (the opposition, journalists, political analysts) large part of the recordings were made between 2011-2014. Therefore the logical question, when the claim that 20000 people were under surveillance is undisputed,what happened with the (shortly legal) technology from 2010 in the period from 2010 to 2014?

Logically, at least for me, was to ask this question to the operators (T-Mobile, Makedonski Telekom, VIP and One) and to the regulator (AEK) in the following form:

1. Which actions did the operator take to comply with the decision of the Constitutional court of Republic of Macedonia U. No. 139/2010-0-1 from 15.12.2010?

2. Which actions did the Agency for electronic communications take in order to determine whether the telecom operators complied with the decision of the Constitutional court of Republic of Macedonia U. No. 139/2010-0-1 from 15.12.2010?

Furthermore, since the number of cases for which the courts have allowed special investigative measures, which include surveillance of communications, is a publicly available information, it was logical to ask the operators how many requests have they received individually, especially regarding the retained data of their users. This is a completely statistical information: if we know that in 2013 there were 226 approved requests for surveillance of communication, then the information how many requests were received by each operator will tell us only what was the involvement of each operator.

All of these FOI requests were denied, mostly by claiming that any answer will be a breach of "classified information". Only AEK did not respond at all. For all of the FOI requests I submitted a complaint to the Commission for protection of the right to free access of information of public interest, and now I wait for their response. I hope the Commission will find that to answer the question about complying to a court order and anonymous statistics cannot be hidden from the public.

Until we have their answer, visit this galery for the answers from the operators (in Macedonian).

Published on OKNO 5.6.2015: http://okno.mk/node/47618

The Social Democrats' goal for releasing the political 'bombshells' is not just to disclose what the ruling VMRO has done over the years, but also that they would not do the same thing when / if they are in their place. That was one of the key points of Radmila Sekerinska's speech at the meeting in Universal Hall on 10th March 2015. To quote:

We do not seek support to change one Sasho or Nikola with another of the same type. We seek support to take responsibility and to change things.

In this context the issue of authentic interpretation of the law for amnesty is a strange political move. SDSM is accusing Nikola Gruevski for "false patriotism". Why? Is that a felony? More important, VMRO supporters almost certainly will not hold this against Gruevski, because they are well trained to know that without the interpretation, SDSM would have regained power. The last is discussed in an analysis of clumsy and unprincipled PR activities of both parties in 2011. For whose benefit is the allegation of "false patriotism"? Does SDSM promise a new legal resolution for these cases, as they do for media freedom and law on communications? Have they reached an agreement about this with theirs expected coalition partner DUI?

Furthermore, it is well known that the authentic interpretation is a political move and it is probable to expect that the same thing would have be done by any Macedonian government, including one that would include SDSM. There is a diplomatic cable published on Wikileaks where we can read that SDSM calculated with the cases before the elections in 2006. Quote:

Prime Minister Buckovski told the EU Special Representative on February 10 that the government’s decision to ask for the cases “by the end of this year” was deliberately ambiguous. Ethnic Macedonians would understand that the cases finally were coming back for possible prosecution, answering past criticism that only ethnic Macedonians — such as former Interior Minister Boskovski, currently facing a war crimes trial in The Hague — had been called to account for their participation in the 2001 conflict. DUI would receive some satisfaction from the private knowledge that the first of the cases would probably not be returned until late 2006, and that the primary defendant in that case likely would be former NLA commander Daut Rexhepi (also known as Commander Leka), who is currently associated with rival ethnic Albanian party DPA.

To refresh everybody's memory, the cases were send to ICTY by the broad coalition government just ten days before the elections in 2002, and with that any work on the cases was delayed for at least four years. There is another cable on Wikileaks where we can read that Gruevski was not ambivalent towards the fact that he inherited this issue. Quote:

Gruevski replied that he understood the point, but he is in a delicate position politically. He would have no problem if the Chief Prosecutor or the courts ruled that the amnesty law indeed applies and the cases are dropped, but he believes he cannot take a stand on the issue other than to let the cases proceed. He is concerned that the main ethnic-Albanian parties, DPA and DUI, may soon introduce a measure asking parliament to take a stand on the issue. While he understood that his coalition deal with DUI could be on the line, he told us that he cannot go along with criticizing the prosecutions and then face the ethnic-Macedonian community, especially because the ICTY recently convicted ethnic-Macedonian former MoI official Johan Tarculovski of war crimes.

At the end, the 'bombshel' completely favors DUI's leader Ali Ahmeti. If he is powerful enough to negotiate something like this (and he obviously was), then the Albanians will love him even more. This goes against the promises that the 'bombshells' will not spare anyone's crime, including the Albanian parties. Therefore there is not any logical explanation why SDSM is releasing these recordings...? What is the goal? Strengthening DUI? Inter-ethnic turbulence?

In short, SDSM does not have a different principled or legal standing regarding the 'war crimes' cases, the release of the recordings will not trouble VMRO supporters since they already know that the amnesty is the lesser evil, and finally, it will not help the reconciliation of both communities.

Then there are the media. Prizma writes:

The four cases were processed in ICTY, but in 2008 were returned to Macedonian courts.

What does „processed“ mean? The US cable is more precise:

ICTY agreed to review the cases in 2002, but the tribunal declined to prosecute — or even investigate — and returned the files to Macedonia.

The journalists write that the conversation published by SDSM are 'alleged conversations between government ministers', but they do not write that the issue is 'alleged war crimes'. Unfortunately, those events are 'alleged' in the legal sense until a court decides otherwise. And since ICTY did not even undertake an investigation about these cases, who from the Macedonian political elite is going to be responsible for the delay? What if during the years when these cases were sitting in a bottom drawer in the Hague, in Macedonia someone was destroying related evidence?

But let's go back to the laws. The authentic interpretation most probably is irrelevant. If it is against international law (UN Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitations to War Crimes and other conventions ratified by Macedonia), and ratified conventions when ratified have priority over domestic law, then a future chief prosecutor may say that the authentic interpretation is void and reopen the cases. This kind of epilogue is possible. A new parliament can even vote on a different legal obligations. Do we have a promise that this will happen?

Moreover, the Macedonian justice system had an opportunity to work on one of these cases. What if they saw that there is nowhere to go? Public commentary, recommendations and request from organizations such as Amnesty International, are that there should be a court closure, but that does not mean that it will be with a *positive outcome for the victims*:

Macedonia’s international obligations are to thoroughly and impartially investigate all cases returned from the ICTY and, if there is sufficient admissible evidence, to ensure that all those allegedly responsible for violations of international humanitarian law are brought to justice.

So, when we already have (from the Wikileaks cable above) OSCE's expert opinion that from what they saw Macedonia does not have enough evidence, nor good enough prosecutors and judges (despite plenty of training) to work on the cases:

Additionally, OSCE has official observer status and has had the opportunity to review the files. Their experts here characterize the evidence they have seen as relatively scanty and the prosecutors and judges as apparently unprepared, despite being trained.

and that Macedonian representatives from the government, specifically the chief prosecutor, said that there is not enough evidence:

Protoger added that the Chief Prosecutor told him that it appears that there is solid evidence against only four of the 19 defendants in the Mavrovo case, and Xhemaili is not one of them. (Which begs the question why the other 15 are being tried at all.)

then, is it not better for the whole society to forget about the cases and try heal the wounds, then to go to court, where the victims might lose, and their alleged torturers to claim judicial victory?

Think about this for a moment. What if there is a complete court process after which there will be a verdict that the indicted persons are not guilty? What effect will it have on the society? The easiest thing is to talk about not following the law and that Macedonia is ignoring international legal norms, but is there something else that in this particular case matters and should be taken into account? Is it even possible in an ethnically divided state where the minority continuously does not have trust in the judicial system, and the majority thinks that there should not be any protests regarding court decisions (like in the "Monstrum" case), to have a trial like the ones being pushed under the rug?

Furthermore, any such trial would have to happen in conditions, as heard in other leaked recordings presented by SDSM, where the "judiciary is corrupted and incompetent". How come that we expect courts to deal with complicated war cases, when they cannot deal with relatively easier corruption cases? Or, now that we know that the courts "belong to Mijalkov and the family", would we request that VMRO process the cases and ask for a "politically pleasant" verdicts?

What if the decision to have authentic interpretation, beside the political pragmatism to keep the coalition together, VMRO and Gruevski saved time, money, nerves and everything else that could have been costly for the victims' families? Did they offered reconciliation and showed forgiveness on behalf of ethnic Macedonians instead of opening old wounds? Did they created from the ethnic Macedonians political winners willing to forgive instead of legal losers who will have new grievance? These are unpleasant questions to which the published content in the 'bombshell' offers no answer, and to which we will probably avoid to answer in the future as well.

Maybe this 'bombshell' is just to encourage DUI, with the help of the US. Let's hope it will not create new inter-ethnic tensions.

За споредбите за расплет на Македонската политичка криза

Критиките кои што го споредуваат Груевски со Милошевиќ или Чаушеску се песимистички. Не затоа што таквите споредби немаат смисла, туку затоа што тоа што следеше во Србија и Романија по овие двајца не е пат кој што е пријатен за одење. Океј — не знам многу за Романија, иако често за нив се вели дека не се многу различни од нашево балканско милје, но Србија дефинитивно е заебан пат: од убиство на премиер, до кревање на популарност на радикална партија, во нешто што го нарекуваат пост-демократско општество и Белград на вода. Па дури можеби во ова сме пред Србите.

Нејсе, доста песимизам. Некаде во 2010–2011 слушав предавање од тогашниот (не знам дали е сѐ уште) амбасадор на Р. Словачка во Р. Македонија — Д-р Роберт Кирнаг. Тоа беше класично предавање за ЕУ интеграции преку искуството на Словачка во кое што амбасадорот кажа неколку зборови за тоа дека Словачка немало да стигне таму каде што е ако општеството не се справело со Владимир Мечијар. Тогаш не знав кој е Мечијар и не се сеќавам кога за прв пат отворив Википедија за да прочитам. Како и да е Мечијар е оптимистичката верзија за тоа што по Груевски. Се разбира, никакво сценарио не може да се пресликува целосно од едно на друго место и, се разбира, Словачка денес не е место без проблеми, но да видиме што може да се извлече како поука.

Мечијар бил премиер на Словачка што од Западот бил обвинуван автократско владеење, непочитување на демократијта, употреба на државните медиуми за пропаганда, корупција, проблематична приватизација и употреба на тајните служби на Словачка за киднапирање на синот на претседателот на државата. (Прочитајте ја статијата на Википедија во целост.)

Неговата Народна партија — движење за демократска Словачка била постојано популарна. Формирана како националистичка, конзервативна и против приватизацијата, била популистичка и со променлива идеологија. На изборите во 1998 кога започнал крајот на Мечијар партијата победила со 27% од гласовите, но никој друг не сакал да коалицира со нив и така нивниот крај на политичката сцена почнал да се наѕира.

Успех на парламентарни избори на партијата на Мечијар (извор: Википедија)

Следејќи го примерот на Словачка мислам дека Македонските политичари треба да одлучат да му стават крај на ВМРО, дури и ако граѓаните (слично како во Словачка) решаваат да гласаат за него уште некое време. Мислам дека ова е помалку радикален расплет од оној со Србија по Милошевиќ со кој многу полесно и почесто се лицитира од сите страни.

Предизвикот треба да дојде од лево така што СДСМ на Зоран Заев ќе престане да мантра дека ВМРО ѝ треба на Македонија. Но, предизвик треба да дојде од десно каде што ќе се формира партија која што ќе ги промовира десните економски политики и конзервативните општествени вредности, но која што ќе стои далеку, далеку од „вечната идеја на ВМРО за Македонското национално обединување“. Овој предизвик очигледно нема да дојде од „Амстердамската тројка“, што медиумите со радост ја пречекаа, која што има намера да го спасува ВМРО од Груевски. Напротив Димитров треба да биде парафразиран од некој друг од десницата — едноставно: треба да дозволиме и да се осигураме дека ВМРО ќе стане и остане најголем срам на Македонија.

Објавено на ОКНО, 23.3.2015: http://okno.mk/node/45672

Што всушност сака да ни каже Телма?

Пред повеќе од две години пишував за суперхероите и новинарството:

Она против што суперхероите се борат со своите ласерски очи и пајакови мрежи е истото за кое новинарите мора да пишуваат без страв. Според Џенифер Робинсон, новинарството е професија која е посветена на транспарентноста, вистината и отчетноста, и професија која треба да ги руши корумпираните влади, да зборува за неправдата и нееднаквоста и да им даде глас на безгласните.

Денес дознав дека трескањето на црвениот телефон било кампања.

Имала ли поп-култура повторно влијание во тоа како е смислена оваа кампања?

Најпознатиот црвен телефон е телефонот на кој одговара Бетмен кога му е потребен на Готам.

Што ни кажува црвениот телефон?

1. Во контекст на вообичаеното читање дека Бетмен е супер-херој кој што треба да го спасува градот од криминалците, некревањето на црвениот телефон би значело дека супер-херојот одбива да одговори на повикот за помош што му е потребна на градот и неговите жители.

Ако новинарите се супер-херои што треба да зборуваат на место на немоќните, тогаш одбивањето на кревањето на слушалката е знак дека новинарите ја одбиваат улогата за луѓе кои ја зборуваат вистината во лицето на моќта.

Во контекст на македонскиот пејсаж на неслободни медиуми (117 место според индексот на Репортери без граници за 2015 година), со некревањето на телефонот нашите присакувани супер-херои всушност кажуваат дека сѐ уште не се спремни да ја заземат оваа општествена улога.

2. Во контекст на читањето што го нудат Падник и Жижек каде Бетмен е плутократот кој го поседува Готам и оттука само си ги штити своите интереси кога се бори против тие што сакаат нешто поинаку (нешто против статус-квото), некревањето на црвениот телефон би значело дека супер-херојот сменил страни.

Ако Бетмен не истрчува (како и секогаш до сега) да им помогне на богатите кои по секоја цена сакаат да го одбранат својот статус и привилегија, тогаш нешто поинаку се случува.

Во контекст на случувањата во земјава, тоа би значело дека Телма понатаму одбива да одговара на повиците на власта. Ако е така, тогаш конечно браво, но останува горчината дека до сега црвениот телефон функционирал за власта.

На крај, можеби нема ништо толку елаборирано во кампањата со црвениот телефон, па и кој да ја смислувал сакал само да направи лесна поента.

Сепак, не штети да прашаме што всушност сака да ни каже Телма?