Се сеќавам на еден текст од Сет Годин (не можам да го најдам баш сега на интернет), во кој тој се жали на некоја незгода во сообраќајот што ја имал тој со службено возило на некоја компанија, и на возилото немало информација каде може да се обратат учесниците во сообраќајот ако сметаат дека возачот се однесувал непримерно или ја загрозил безбедноста во сообраќајот.

Па, добри вести од Скопје. Возилата на Мако Маркет на задната страна имаат лепенка која им сугерира на другите учесници да се јават во дирекцијата на компанијата доколку сметаат дека возилото се однесувало непримерно во сообраќајот.

За жал не можев да го фотографирам возилото. Сепак возев и ќе беше несовесно јас некако да ја загрозувам безбедноста.

Некаде тоа го викаат непостоење на правна сигурност.

Секаде тоа прави дел од граѓаните да се чувствуваат како магариња.

За едно евро ќе може да се откупи дворното земјиште

Утре одам за Пришитна. Таму овој викенд се случува голема конференција за слободен софтвер.

Ова е прва конференција од ваков тип во нашето поблиско соседство. Можеби слична на оваа е само хрватската.

Јас ќе имам мала презентација таму на тема „Заедници кои се распаѓаат“. Ќе зборувам за Македонија и нашата заедница.

Во 2002 г. работите околу слободниот софтвер почнаа слично и во Македонија: со конференција и гостин од ФСФ.

Седум години подоцна, „Слободен софтвер Македонија“ сѐ уште не може да добие прописни фондови за работа, сѐ уште нема свои канцеларии и бројот на луѓе кои активно придонесуваат секојдневно се намалува. Секако, нема ни конференција

Ќе зборувам за овие неуспеси. Најверојатно ќе биде кратко и можеби и другите луѓе кои патувааат од овде ќе придонесат некако во дебатата.

За мене лично, ми се чини дека ова ќе биде последната активност поврзана со слободен софтвер што ќе ја правам локално/регионално.

7 години звучи и некако предолго.

По написот во „Нова Македонија“ дека „Плаќаат патничко, за да не шетаат по лекари за бесплатно осигурување“, решив да видам што е работата со ова осигурување и така приказнава започнува.

Постапката за добивање на овој документ не е бесплатна. Без да ги сметаме трошоците за превоз од една до друга државна служба, трошоците се 250 денари за мажи, односно 500 денари за жени за потврда дека општото здравје на пациентот е добро. Потврдата ја издава матичниот лекар, а за жените и матичниот гинеколог. Никаков преглед не се случува.

Вашите лекари најверојатно неволно ќе ви ја издадат таа потврда: „Треба да закажете.“, „Кај да барам сега таков образец?“, и тоа ако воопшто знаат дека таква потврда се издава за ваква цел. Се разбира, потоа нема да имаат никаков проблем да ви наплатат по 250 денари за секоја издадена потврда. Од лекар одете право во фотокопир. Ќе ви треба по една копија плус од секоја потврда. Тоа се значи 5 – 10 денари плус трошоци.

Целата работа можете да ја завршите во еден ден, ако станете доволно рано и ако ги погодите смените на сите лекари. Ако не, треба да се подготвите за рано пристигнување 7:30 – 8:00 ч. во подрачната едница на Фондот за здравствено осигурување која што се наоѓа во Тафталиџе (20-тина метри десно на претпоследната улица на десно кога по Париска одите кон Алумина). Со вас треба да ги носите потврдите, копиите, здравствената книшка и сините картончиња.

Патот ве води во левиот влез или левата барака, не сум сигурен дали тоа е еден објект или два залепени еден до друг. Во секој случај станува збор за неугледна барака. Чекалната е полна со луѓе кои чекаат за прегледи за боледување, а ќе забележите и една полица за оставање здравствени книшки по азбучен ред. Тој ред не е за вас. Поминете низ ходникот и свртете десно. Одете до крај и тропнете на вратата што е во чело на крајот од ходникот. На неа пишува „Второстепена лекарска комисија“ или нешто слично. Шансите се дека вратата ќе биде заклучена. Свртете се на десно и ќе ги видите докторите во соседното сопче како разговараат со утринското кафе и цигара. Пушењето и во ваков неугледен објект е забрането, но што е тука е. Откако ќе ве забележат за кратко време некој доктор ќе ја отвори канцеларијата и вашата авантура продолжува.

Докторот ќе ги прегледа вашите документи и ќе ве праша каде патувате. Постои можност да побара и потврда од стоматолог. Ако тоа се случи, имајте спремен одговор дека стоматолозите не издаваат потврда и дека сте се јавиле во фондот и од таму исто така ви потврдиле дека таква потврда не е потребна. Ако дебатата продолжи останете на ова тврдење и понудете веднаш да се јавите на бесплатната инфо-линија на фондот 080033222.

Преглед повторно не се случува. Докторот ќе ве замоли да излезете и почекате додека сестрата не ве прочита. Додека чекате, докторот ги препишува информациите од потврдите од матичните лекари на нов образец. По 15 – 20 минути сестрата ве повикува и ви ги враќа сите документи плус новиот образец. Продолжувате кон уште една испостава на фондот, овој пат кај Црвен крст во Центар, во местото популарно наречено „социјално“.

На влезот, откако ќе пријавите за која цел доаѓате, обезбедувањето ќе ве упати во соба бр. 6, лево по скалите. Вистинската насока сепак е десно во ходникот до шалтер бр. 2. Затоа воопшто не прашувајте каде треба да одите. На шалтерот ќе побарате барање за осигурување за патување во странство. Ќе ви дадат образец што се однесува на службено патување, но не се збунувајте. Пополнете го и дајте го на истиот шалтер за заверка. Со заверениот образец продолжете кон соба бр. 6.

Во соба бр. 6 се изготува двојазичниот образец кој ќе биде потврда за вашето осигурување. Ќе ве прашаат каде одите, дали туристички или не и колку време, и потоа за неколку минути ќе отпечатат две копии од нов образец со вашите податоци на два јазика, македонски и јазикот на земјата во која патувате. Образецот треба да го однесете на потпис во соба бр. 16, лево во ходникот кога ќе излезете од скалите на соба бр. 6 и потоа да го вратите назад.

На крај една копија задржува фондот и една е за вас и приказната за осигурувањето завршува. Ќе ве советуваат да си направите една фотокопија од образецот. Во случај да треба да го дадете на некој лекар во странство, оригиналот секогаш треба да го задржите за вас.

Дали се исплати? Ми се чини дека најскапото осигурување е 1 евро од ден. Така имате 10 евра за 10 дена летување во најблиската осигурителна куќа или туристичка агенција, наспроти 250 – 500 денари, плус други ситни трошоци, плус 6-7 врати во државни служби на различни локации и шетање под жешкото скопско сонце.

Останува да се провери дали амбасадите воопшто го прифаќаат осигурувањето од ФЗОМ, наместо тоа од осигурителните компании.

Вчера во проектот Psi ги испратив последните македонски преводи за најновата верзија 0.13 која треба да биде објавена деновиве. Од многуте проекти за локализација во кои сум учествувал овој за клиентот за Jabber Psi е последниот во кој придонесував.

После шест години активно преведување на Firefox, со него се збогував пред неколку месеци кога речиси сѐ беше спремно за верзијата 3.5. Psi го преведував од неговата верзија 0.6 или 0.7, што сметано по една верзија годишно значи дека и на него сум работел најмалку шест години, иако не можам да бидам најсигурен во оваа пресметка.

Па, зошто се откажувам од две активности во кои сум вложил толку многу време, а на некој начин и пари?

Пресудната причина е што се чувствувам отсечено од општеството. Тешко ми е да одредам за кого или за што би продолжил да преведувам слободен софтвер. Сѐ уште мислам дека преведувањето е корисно за секое општество, а ни оддалеку не помислувам со ова да ми заврши ангажирањето околу слободниот софтвер бидејќи се надевам да придонесувам некако интернационално, но конкретно за моето преведување на македонски јазик веќе не гледам поента.

Секако има тука и други причини, на пример, дека тоа дека после 6 или 7 години добро е човек да направи промена и да си најде некое друго хоби. Или пак, оставањето простор други млади луѓе да се зафатат со вакви етаблирани локализациски проекти. Но, ништо не влијае така пресудно како чувството на отсеченост од поширокото опкружување за кое всушност треба да е наменет преведениот софтвер.

Не знам дали можам да го објаснам ова некако подобро. Како и да е, беше забавно додека траеше, а преводите се достапни на нив да продолжи да работи секој кој е заинтересиран.