образование

Undefined

Зошто „Гоце Делчев“ нема да го спасат студентите што живеат таму?

Tags: 

Привилегија е зборот што се чита кога ги читам сите коментари за „Гоце Делчев“

Сум бил во „Гоце Делчев“ два пати. Тоа беше помеѓу 2002 и 2004. Уште тогаш ситуацијата во домот беше очајна. Не се сеќавам точно, но ми се чини дека луѓето што ги посетив тогаш, доаѓаа порано затоа што мораа да најдат соба со некакви подобри душеци — веројатно некои на кои што може да се спие. Потоа ги преместуваа душеците од таа соба во нивната која што, ако воопшто имаше, имаше душеци од кои висеа федерите.

Несомнено, ситуацијата денес е полоша одошто што била пред 10 години. Но, факт, ситуацијата и во 2004 беше очајно лоша по било кој стандард. И факт, секој кој имал барем некаков познаник од факултет со кого скршил бар два лафа муабет знае за ова без разлика дали ги видел дистописките слики на ентериерот или не. Со други зборови ова не се вести.

А сега, еве уште нешто што не е вести: студентите што се во „Гоце Делчев“ најверојатно нема да се побунат за ситуацијата во која се наоѓаат. Не се побуниле ни во 2004, ни во 2007, ни во 2010… Во суштина назад сме на дискусијата за привилегија и во крајна линија неможноста на тие што се во привилегираната група да го препознаат тоа и да понудат солидарност.

За сите од Скопје, обидете се да сетите дали некогаш сте спиеле на душек од кој федерите бодат нагоре во вашето торзо. Или замислете дали можете да живеете со стотина евра месечно? Под претпоставка дека студентите плаќаат 55 евра за сместување во „Гоце Делчев“ и добиваат некој сличен џепарац од дома. Споредете го тоа со вредноста на леглото во просечен скопски дом, ручеците на мама и искачањето на кафе. Позицијата на децата што престојуваат во „Гоце Делчев“ практично е незамислива за било кој што се вклопува во скопскиот профил. Така, мора да ни биде јасно дека во „Гоце Делчев“ се најсиромашните наши сограѓани. Тоа се деца чии што родители немаат роднини во Скопје, немаат стан во Скопје, немаат пари за кирија за стан во Скопје или било која друга варијанта. Од дома веројатно се пратени со мислата дека во Скопје треба да учат, за да завршат и да најдат подобра работа за подобар живот. Никој таков човек нема да ја ризикува таа шанса затоа што другата опција е враќање назад во сигурна сиромаштија.

Затоа всушност повиците за тоа студентите од „Гоце Делчев“ да се организираат и сами да си помогнат се цинично ликување од класата што може да си помине (и/или си поминува) подобро. Вистинската помош треба да дојде во форма на протест на колегите кои имаат повеќе. Институциите да се напнат преку луѓето кои им се поблиски на тие институции. Со други зборови — да се покаже солидарност. Потоа сиромашните студенти ќе се придружат, а и да не се придружат —обидот да им се помогне ќе си фати свој тек. Сите други варијанти се игнорирање на фактичката ситуација и замижување пред класниот јаз.

Секако, ова не значи дека меѓу 1200 деца во „Гоце Делчев“ нема некои што се целосно свесни за ова. И тие можеби можат да застанат во првите редови. Сепак, редовите зад нив мора да ги пополни „средната класа на Скопје“.

Високо пазарно образование

Tags: 

Дали битката за автономијата на универзитетот е веќе изгубена? Во шумот што го создаде првиот академски час на Богословскиот факултет речиси и да не ја забележавме објавата за почеток на проектот за прилагодување на студиските програми на потребите на бизнис секторот. Исто така, без никаква посебна дебата во јавноста е, по сѐ изгледа, вообичаената пракса факултети од УКИМ на своите веб страници покрај известувањата за испити и уписи да објавуваат огласи за работа.

Но, сѐ е добро. На Македонија, земја со долгорочни високи стапки на невработеност, потребно ѝ е да најде некакво решение за спојување на тие што бараат и тие што нудат работа. А и настрана од тоа, реформите се во духот на Болоњскиот процес, кој како и другите потфати во Европа, има за цел да го воедначи и соедини европскиот простор. И сето ова е совршено ќе се вклопуваше во убава приказна, да не постоеше оргомна дебата и критика на универзитетскта Болоња: против претворањето на образованието во потрошувачко добро и неговото разбирање како нешто што треба да ги задоволува економските потреби, против систематското ограничување на автономното учење и независната мисла, и против ставањето на сѐ поголем акцент на присуството на часови како критериум за академско достигнување.

Накратко, се аргументира дека универзитетите се поместуваат од нивното традиционално образование со општествена и хуманитарна улога кон пазарно-ориентиран тренинг. Во суштина, ова значи де-факто укинување на автономијата на универзитетот.

Можеби најстрогата критика на овој процес доаѓа од пишувањето на Славој Жижек. Според него, обидот за хармонизација на европскиот високообразовен систем е напад на „јавното употребување на разумот“. Тој аргументира дека вистинската задача на мислењето се губи кога високото образование се подредува на задачата на решавање на конкретните проблеми на општеството преку производството на експертски мислења. Целта не е само да се најдат решенија за проблемите, туку и да се размислува за природата на проблемите и за нивната суштина.

Преведено за Македонија и нејзините економски проблеми, задачата на универзитетот, покрај снабувањето на соодветно оспособена работна сила, би требало да вклучи и создавање на такви академски граѓани кои ќе можат да размислуваат зошто (на пример) имаме триесет и кусур проценти стапка на невработеност, и воглавно кои се причините за сите долгорочни и натежнати економски (и други) проблеми во земјата. Ниедна компанија не би се грижела дали нејзиниот работник може да размислува за ова и впрочем ако го прави тоа, впуштањето во таков потфат веројатно би било лошо за неговото корпоративно поведение.

Но, можеме ли само со пазарно образование? Тоа е прашањето кое универзитетот треба да го одговори. Краткорочните пазарни желби на бркачите на профит не треба да го диктираат високото образование. Универзитетот ќе ја докаже и покаже својата автономија ако, барем малку, организрано го крене гласот против нивниот налет.

Текстот е објавен на РСЕ: http://www.makdenes.org/content/article/24722612.html.
Овој текст е дел II од серијата за образование. Првиот е: Универзитетска независност и волшепства.

Универзитетска независност и волшепства

Tags: 

Помеѓу растењето и созревањето, создавањето пријатели и првата љубов, возбудливите приказни и невообичаените вештини, магијата и борбата помеѓу доброто и злото, книгите и филмовите за Хари Потер носат уште една важна тема во себе.

Тоа е независноста на академијата.

Дека ова е важна тема се насетува уште во „Одајата на тајните“ кога Лусиус Малфој заканувајќи им се на другите гувернери на Хогвартс успева, макар и привремено, да го разреши главниот професор Дамблдор. И уште еднаш потоа во „Затвореникот од Азкабан“ кога во невоља поради своите часови ќе се најде професорот со кратка кариера Хагрид.

Но, веќе во „Редот на Фениксот“ мешањето на Министерството за магија во работата на Хогвартс станува главно прашање. Уште на почетокот на учебната година (и на книгата), новоназначената професрока, поранешна службеничка во министерството, Долорес Амбриџ држи говор во кој ги опишува новите задачи во наставата. Хари збунето ќе забележи дека говорот личи на „куп вафли“. Хермиона брзо ќе го поправи дека „важни работи се кријат во вафлите“. Министерството се меша во работата на Хогвартс, ќе заклучи таа. И наскоро учењето ќе се претвори во препишување, а Амбриџ ќе го замени Дамблдор на раководната академска позиција.

Конечно, во „Смртоносните дарови“, Хогвартс е последната линија на одбрана од Волдеморт. Битката не ја водат само професорите волшебници и нивните ученици, туку и камените чувари на училиштето и духовите од минатото. Се чини како Хогвартс и неговите академски жители да се едно во одбраната на својот свет од мрачните сили на господарот на темнината. Со зборовите на Миневра Мекгонагал, тие „ја исполнуваат должноста кон училиштето“.

Слика од: http://favim.com/image/83385/.

Хогвартс, школата стара илјада години, местото каде што сите млади волшебници го учат занаетот, е замислена како корисна алатка за креирањето на заплетот во овие (не сосема) младински дела. Но, таа е и местото каде личните и политичките интереси се судиираат со образованието на младите луѓе, и каде општеството ја зазема последната стража и ја води последната битка против назадните сили.

Сето ова можеби тешко се забележува низ шареноликите волшепства, но пораката е тука. И речиси во сите случаи Хогвартс успева да изнајде сили да се одбрани и засили одвнатре, со помош на своите професори и ученици. Уште повеќе, не само да опстане спроти моќните интереси, туку и да предизвика промени на подобро во целото (волшебничко) општество.

Ако имате осумнаесетина години, тогаш веројатно сте израснале со Хари Потер. Ако имате осумнаесетина години, тогаш и добредојдовте на универзитетите.

Текстот е објавен на РСЕ.мк.

Појаснување: Текстот е напишан и пратен до РСЕ на крајот на август 2012. Да се објави на почетокот на академската година е одлука на тамошното уредништво. Поклопувањето со дебатата за автономијата на УКИМ и настаните со МПЦ е навистина среќна случајност.

Текстот исто така е пренесен на off.net.mk.

Дополнителни пишуванки на темата: „За Хари Потер и универзитетот“ и „Сиже за #молебенот и #УКИМ“ беа достапни на сервисот posterous.com кој што во меѓувреме е укинат.

Реформата на високото образование

Tags: 

Од WikiLeaks’ Julian Assange & Philosopher Slavoj Žižek With Amy Goodman:

You know, you—by "you," I mean U.K. citizens here—what horrors are being made now in the U.K. university reform, new privatizations and so on and so on. This is all one concerted attack on the public use of reason. It goes on all around Europe. The name is so-called Bologna high education reform, and the goal is very clear. They say it. It’s to make universities more responsive to social life, to social problems. It sounds nice. What it really means is that we should all become experts. As a French guy, later minister, explained to me in a debate in Paris. For example, cars are burning in Paris suburbs. What we need is psychologists who will tell us how to control the crowd, urbanists who will tell us how to restructure the streets so that the crowd is easy to break up or whatever. Like, we should be here as a kind of a ideological or specialist serviceman to resolve problems formulated by others. I think this is the end of intellectual life as we know it.

Веројатно и други луѓе на други места го покренале ова прашање, така што не ми е јасно кој е посмешен: тие што го претставуваат тоа како супер идеја, или тие што бараат фаул.

Врамување на сликата

Tags: 

Ова се вестите: Македонија последна во региониот според Индексот за човечки развој.

Она што може да го научиме од вестите е дека земјава имала пад апсолутно во однос на лани и релативно во однос на соседните земји.

Она што недостасува е објаснување што е индексот за човечки развој, па еве го од текстот што се користеше на Економскиот факултет:

HDI опфаќа три аспекти на економскиот и општествениот развој:

1. Индикатори од областа на здравјето и долговечноста кои се пресметуваат врз основа на очекување на траење на животот.
2. Индикатори од областа на образованието каде основни елементи се писменост и просечен број на години на школување.
3. Индикатори за пристапот до ресурсите; БДП по глава жител мерен со куповна сила на националната валута во долари.

При конструирањето на HDI се трга од претпоставката за полидимензионалност на развојот. Негови димензии се: економската, социјалната, политичката, културната, еколошката, духовната и др.

Со други зборови за да паднеш на скалата на HDI, меѓу другото, треба да има пад во индикатори за здравјето, образованието и економскиот раст и развој.

Бесплатни индекси и студентски легитимации

Tags: 

Којзнае дали претставката што ја испраќавме (ping @igor_stama) имала некоја улога (види овде и овде), но УКИМ од оваа академска година не наплаќа за индески и студентски легитимации.

Патем, и малку оф-топик, јас одговор на претставката никогаш и не добив иако според Законот за постапување по претставки и предлози (Службен весник на РМ бр.82/08 од 8.07.2008 год.) треба да добијам одговор во рок од 30 дена:

Член 9
1) Органот кој постапува по претставките и предлозите е должен да му одговори на подносителот за основаноста и за резултатите од постапувањето во рок од 15 дена, а за сложени прашања во рок од 30 дена од приемот на претставката, односно предлогот.

Изгледа треба да го барам студенсткиот правобранител.

Претставката до УКИМ 30+ дена подоцна

Tags: 

Сѐ уште не сум добил ништо во сандаче (што е приказна сама по себе), но штом Игор Стаматовски добил одговор, значи дека УКИМ сепак ги испочитувал роковите.

Под претпоставка дека и јас ќе го добијам истиот одговор, еве краток коментар:

Одговорот на претставката е непотполн и неуверлив.

1. Непотполн затоа што не објаснува што со другите обрасци - семестрални листови и сл. што не се пријави.

и

2. Непотполн затоа што не објаснува кој, каде и како го регулира целото ова прашање.

3. Неуверлив затоа што го третира прашањето за фалсификување на образецот како поважно од прашањето за фалсификување на содржината на образецот.

и

4. Неуверлив затоа што не објаснува како и зошто трошоците за образецот се 30 (а не 20) денари?

На крај, одговорот укажува на тоа дека пријавата е единствениот валиден доказ за положен испит. Ова отвара дополнително прашање за тоа како факултетите без многу мислење издаваат „дупликат“ пријава кога оригиналот ќе се загуби.

Останува да го добијам одоговорот испратен до мене за да одговорам.

Претставката до УКИМ 15 дена подоцна

Tags: 

Денес е петнаестиот ден откако ја доставив претставката до УКИМ. Тоа е првиот рок што го остава Законот за одговор на претставки, а и две недели се добар период некакво сумирање, па еве преглед на тоа што до сега (знам дека) се случи.

Како повторување, целта на претставката е универзитетот да ги направи достапни на интернет обрасците за комуникација со него и тие да бидат бесплатни. Постојат неколку причини зошто сметам дека досегашната практика на УКИМ е погрешна: 1. Колку што ми е познато ниту една друга државна институција не наплаќа за обрасци; 2. Цените се високи, а обрасците се наменети за група на граѓани што во прицнип се смета за сиромашна; 3. Цените се арбитрарно одредени, т.е. не ја одразуваат вистинската цена на чинење на хартиите и печатењето, што некако мириса и на комерцијален потфат околу печатењето и дистрибуцијата на обрасците.

Обрасците и сѐ околу нив е во надлежност на универзитетот што значи нивната судбина е во рацете на универзитетското автономно донесување одлуки.

Сите овие поенти се вклучени во текстот што на хартија го доставив до УКИМ и потоа го објавив на интернет со цел некој друг студент што исто така смета дека начинот на кој што мора да се дојде до пријави е погрешен да достави претставка до архивата на УКИМ.

За претставката го известив студентскиот правобранител, пред сѐ за тој да биде информиран и во тек. Човекот се покажа како коректен и разменивме неколку пораки за евентуалното негово службено вклучување во постапката. Како што му реков и нему, во моментов не мислам дека службено вклучување на студентскиот правобранител е нужно, но го поканив како студент да ја испрати претставката до УКИМ ако лично се согласува со тоа што во неа го пишува.

Исто така ги контактирав луѓето од Слободен индекс да испратат претставки. Колку што може да се заклучи од разменетата е-пошта, тие како група одлучија да не испраќаат претставки. Исто така, претставкава (или нејзините цели), колку што ми е познато од тоа што читам, не е интересна на уште една група - Академска слободна комуникација (чија поштенска листа за жал е затворена за јавност). Признавам, не сум ги прочитал мисиите на двете групи за да знам дали нешто вакво може да биде дел од нивната работа. Затоа само пренесувам што се случило, и не судам дали тоа е исправно или не.

Сите овие активности го привлекоа вниманието на уште една група - професорите кои се обединети околу списанието VoxAcademica. Нивна желба е во следниот број на списанието да отпечатат нешто во врска со темата користејќи ги текстовите што се објавени на овој блог. Јас се согласив со нивниот предлог.

Исто така, приватно бев информиран дека целава работа привлекла многу like-ови на Facebook. Не сум видел ништо од тоа бидејќи немам сметка таму, но и така и вака фејсбук активизмот не е нешто што е посебно интересно.

Сѐ на сѐ, колку што ми е познато, до овој момент ниту една друга личност што е студент на УКИМ не испратила копија од претставката до универзитетот.

Поздрави и честитки

Tags: 

Пред некој ден ги поканив колегите од Слободен индекс да се придружат во испраќањето претставки. Подолу е одговорот што го добив.

Па бидејќи е такво времето, да ја искористам оваа прилика да ги поздравам сите што ме читаат.

Претставка до УКИМ за пријавите и другите обрасци

ПрилогГолемина
Plain text icon pretstavka-ukim.txt5.38 KB

Tags: 

Денес до УКИМ доставив претсавка во врска со цените на обрасците и нивната можна идна дистрибуција бесплатно на интернет - прашања што ги истражував пред десетина дена: http://novica.softver.org.mk/node/596. Во основа тоа е истиот текст од блогот. Мојата адреса е замаглена, и копија испратив по е-пошта до правобранителот на студентите за човекот да биде во тек. Слики подолу.

Според Законот за постапување по претставки и предлози (Службен весник на РМ бр.82/08 од 8.07.2008 год.) треба да добијам одговор во рок од 30 дена:

Член 9
1) Органот кој постапува по претставките и предлозите е должен да му одговори на подносителот за основаноста и за резултатите од постапувањето во рок од 15 дена, а за сложени прашања во рок од 30 дена од приемот на претставката, односно предлогот.

Не знам дали една претставка може да смени нешто. Но, бидејќи пријавите и другите обрасци се во надлежност на Универзитетот, ова е шанса за сите студенти што мислат дека 50,00 денари за семестрален лист е погрешно да се придружат со достава на оваа или слична претставка до архивата на Универзитетот (зградата на Ректоратот, четвртата врата десно). Така, можеби 100 или 200 претставки ќе сменат нешто.

Го прикачувам мојот текст на овој запис во случај некој да сака да го искористи.

Дополнето: Ако патот не Ве води до Бит-пазар, претставката може да се прати прати по повратна пошта. Повратницата како доказ дека Универзитетот го примил писмото.

Дополнето 12.04.2011 година: Одговорот од студентскиот правобранител.

Страници