патувања

Моите омилени книги

Tags: 

Читам постојано. Читам во секоја прилика кога не одам или не сум одговорен за управување со возило. Кога сум во автобус ми се случува и да ја промашам станицата. Читам на англиски и на македонски. Читам се. Вообичаено читам 2-3 книги истовремено. Со нив заедно го читам и секојдневниот волумен на текстови од интернет: блогови, статии и слично. Понекогаш го читам и македонскиот дневен печат.

Мојата читачка навика се создаде во раните деведесети години. Бев 3-то или 4-то одделение кога за прв пат влегов во библиотеката „Другарче“ во Карпош 3. Не се сеќавам кој и како ја одбра книгата, но „Славните морепловци“ стана мојата омилена книга, или барем мојата омилена книга ако се одредува според тоа колку пати сум ја прочитал [десетина пати].

На ова се сетив деновиве кога случајно се најдов во разговор за книги. Ја побарав книгата на интернет страницата на градските библиотеки и дознав дека [најверојатно] станува збор за роман на рускиот писател Николај Чуковски. Книгата на која се сеќавам навистина е книга за познатите морепловци. Имињата на кои се сеќавам се Џејмс Кук и Абел Тасман. Сеќавањето на книгата буди убави чувства.

Но, зошто оваа книга? Неколку дена размислувам токму за ова. Зошто морепловците, а не на пример „Шеќерна приказна“ или било која друга книга наменета за 10-годишници? Одговорот ми се чини е, колку што се сеќавам и сега, дека тоа е книга за патувања и откривање на нови светови, места и луѓе. Моето прво летување заврши - уште пред и да започне - со запаление на белите дробови. Подоцнежните летни распусти никогаш не ме однесоа подалеку од македонските села. Бев заглавен во Скопје сѐ до моите доцни 20-ти години. Ми се чини дека прв пат излегов од земјава кога одев во Белград на една конференција за локализација на слободен софтвер некаде во 2005-2006 година.

Така, книга за патувања и истражувања напишана како голема авантура би била каква-таква можност за прошетка подалеку од локалниот пејсаж. Бродот отпловува во непознати води и патувањето е долго и неизвесно. Конечно, ете копно на хоризонот. Бродот се закотвува. Свежа вода и овошје за екипажот. Непозната цивилизација се открива пред нив. Какво доживување!

И тоа е доживување што ете, сфаќам, се повторува. Нешто подоцна, во времето кога интернет со брзина од 56k беше луксуз, патувањата низ мрежата ги дополнував со книгите на Вилијам Гибсон. Сајберспејс. Се вклучуваш. Имаш пристап до сите информации. Можеш да стигнеш секаде во светот. Екранот, или интерфејсот за поврзување на мрежата, е твојот личен брод. Клик. Клик. Можеш и да направиш некое добро дело додека си таму - барем во светот на Гибсон.

Патувањата се моите омилени книги.

Текстот е објавен на РСЕ: http://www.slobodnaevropa.mk/content/article/24944412.html

Патувачки белешки: „Седма република“ од Анте Перковиќ

Tags: 

Бев во Хрватска кога на rss ми се појави текстот на Филип - Владата вика Даутовски, Синтезис и Анастазија се небитни за македонската музика. Ден-два претходно, еден од локалните хакери со кој се дружевме на НСНД ми донесе копија од (новата) книга на Анте Перковиќ насловена „Седма република“. Кога го читав текстот на Филип бев само неколку страници во делото што се бави со поп културата, поточно музиката, во поранешна Југославија. Понекогаш случајностите навистина се интересни.

Денес ја дочитував книгата. Листав страници напред-назад за да се потсетам на некои делови и воглавно размислував што е тоа што сакам да го напишам за неа и / или од неа.

Има три точки што некако ми се отвараат: 1. која е мојата музика; 2. каде е Македонија во ЈУ поп-културата; 3. што може да се научи (ако нешто воопшто може) од приказната за новиот бран во СФРЈ?

Па од почеток, како и авторот на книгата, ми доаѓа да си пишам дека сум израснат на американскиот гранџ. In Utero и легендарниот unplugged на Nirvana се случија баш на време. Првата касета што ја купив (друго претходно преснимував) беше нешто од Pearl Jam. Некаде попат, од некој постар, ги запознав Архангел. Но, воглавно останав верен на американската поп култура. Не дека не бев чул друга музика. Домашната колекција, нормално, имаше сѐ што можеше да има од ЈУ изданијата, а и големи количини на музика од 1960-тите. Сепак, во тоа време, кога прв пат се запознаваш со музиката, главното беше тоа од САД. Локалната музика дојде многу подоцна. Првиот екс-ЈУ-западно балкански - БКС бенд што го слушав / слушам е Дарквуд Даб. ЕКВ ги смкнав од интернет пред пар години за да видам што е тоа што таму / тогаш се случувало. Денес за прв пат преслушав неколку песни од најдобриот албум некогаш издаден во Југославија - според критичарите од Југославија и според некои од Европа - „Одбрана и последни дани“ на Идоли.

Мислам дека ова е корисно за контекст. Позицијата од која што ја читав книгата воопшто не е носталгична. За разлика од некои други особености / појави во Југославија, за кои сум читал повеќе и дел учел, баш и немам (или до сега немав) некое посебно мислење за музиката. Всушност, не знам дали воопшто познавам некој од градов кој живеел во оваа седма република што Перковиќ ја опишува тогаш кога таа постоела.

Второто прашање е овде. Имено, во книгата Скопје не се споменува. Линиите се влечат низ Сараево-Белград-Загреб-Љубљана (Пула и Нови Сад). Перковиќ вели дека ЈУ-попот бил вистинска федерална (функционирачка би додал) „институција“ (можеби заедно со ЈНА - што од своја страна е исто интересно со оглед на тоа дека фронтмените на средната класа што го предводела новиот бран воглавно се деца на офицери ор армијата).

Прашањето тогаш е до каде и географски всушност се простирала оваа седма република? Од музичарите само Мизар се спомнуваат и тоа во една фуснота (Тоше Проевски исто така, иако во сосема немузички контекст). Колку тогашната СР Македонија била вклучена во оваа модерна појава на југословенскиот простор? И ако не (баш), зошто не? На овие прашања немам одговор. Но, читајќи го текстот на Перковиќ за тоа дека рок-ен-ролот влетал во Југославија речиси истовремено со неговиот влез во Европа (во книгата има податоци дека некои рок албуми што денес се сметаат за класика имале поголем тираж во Југославија отколку на пример во Италија, како и тоа дека тиражите на ЈУ бендовите лесно достигале златен статус според европски (тогашни) стандарди, како и тоа дека инструментите со кои на почетоците овде се располагало не биле многу различни од она што го имале на пример во Англија), не можам да не заклучам дека ова бил можеби вториот миг - период - кога еден „југословенски или јужнословенски потфат се нашол во толкав склад со акутните потреби на светот, цивилизацијата и човечкиот род“. (види „Кога ќе го заборавиш јули“ од Вук Перишиќ). Би сакал сепак да мислам дека генерациите родени во СРМ на почетокот на '70-тите биле дел од оваа република.

Мислам дека ова било / е важно, поради некои карактеристики на новиот бран - неговата поставеност во урбаните делови на државата, неговата значајна естетска вредност, неговиот граѓански предзнак, бавењето си сите табу темиво тогашното општество и посебно спротиставениот однос кон фолк-рокот / рок-фолкот (кој исто така бил масовен и пазарно успешен) по линијата од Бело Дугме - Брена до Цеца - Томсон. Често распадот на Југославија и војните што следат по тоа се опишуваат како триумф на паланката. Несомнено истото се случува и музиката. Бреговиќ е цитиран во книгата како нема ништо против да го нарекуваат основоположник на турбо-фолкот - напротив. Првата (вистинска) турбо-фолк песна доаѓа од воена Хрватска и токму турбо-фолкот е првата културна појава што ги минува новите државни граници и стигнува и до Македонија.

Перковиќ не заговара враќање на новиот бран. Јас се согласувам со него. Секоја генерација (треба да) си има своја музика. Можеби таа на мојата беше токму гранџот (во недостаток на добра локална музика). Но вистинското прашање е дали може денес воопшто да се создаде некаква нова урбана култура на овие простори, односно, дали победата на паланката е тотална?

Перковиќ вели дека мостовите Белград-Загреб-Сараево повторно (полека) се воспоставуваат (види Goribor на пример). И тука се враќаме на текстот на Филип кој можеби дава повеќе увид во ова прашање за Македонија. Читајќи ја „Седма република“ никаде не наидов на информација дека некогаш во Југославија имало државно организирано рангирање на музика. Македонскиот топ 10 изгледа тажно, тажно.

Книгата на Перковиќ допира и некои други интересни работи: за музичкиот бизнис до дигиталното доба, за авторските права и слично. Но, можеби тоа ќе остане за некој друг текст.

Оставам на крај музички десерт од новата босанска сцена: Damir Avdic - Bratstvo i jedinstvo.

П.С. Анте Перковиќ за книгата на „Недељом у два“: http://www.youtube.com/watch?v=iuvqjF-uucs

Љубљански белешки

Tags: 

Она што го знам за Словенија и Љубљана се вообичаените општи информации што низ годините формално и неформално образование се собрале: дека ја имаат највисоката ски-скокалница, дека единствената нукеарна централа во Југославија е таму, дека тоа е татковината на Франц Прешерн.

Сега знам дека имаат и супер опремен хаклаб.

Но, од „политичките прашања“ се присетувам на еден дел од книгата на Дејан Јовиќ „Југославија - државата што одумре“ за тоа што Словенците имале на ум кога се отцепувале - а тоа е, незадоволни од ситуацијата во која се наоѓаат, да направат она што во европската континентална мисла, а по потекло од Германија се нарекува Rechtsstaat (правна држава, нели?).

Впечатокот е дека успеале.

Секогаш....... кока-кола :-)

Настрана тоа, настанот поврзан со Mozilla беше интересен иако сѐ уште имам измешани впечатоци за тоа што тој всушност преставува или која е неговата цел.

Сепак, се вратив со една интересна опсервација. Освен македонската, грчката и до некоја мера косовската заедница, всушност сите други - а овде влегуваат воглавно и колегите од официјалната Mozilla - не се посебно заинтересирани во слободен софтвер, т.е. овие две заедници Mozilla (и отворената мрежа) и слободниот софтвер се чини малку се преклопуваат.

Уште пипа

Ова ме наведе на уште едно размислување - дека можеби токму ваквата поставеност на нештата во Македонија - поврзаноста на Firefox пред сѐ со сѐ друго што работиме околу слободен софтвер е пречка за поголема вклученост од страна пошироката заедница (која веројатно користи неслободни оперативни системи). Дали има вистина во ова - не знам.

Лична белешка:

Пробав месо од коњ. Сочно. :-)

Градски белешки од патувањата

Tags: 

Постои ли друг начин да се изгради град освен со моќ и насилство?

Не е само за тоа дека луѓето се брутални кон природата кога одлучуваат да срамнат брдо и да исечат шума за да направат пат и трговски центар.

Навистина е за тоа дека тој што ја има моќта го гради градот.

Стоејќи на единственото брдце во околината некој француски генерал рекол: „Ах ова е кралско брдо“ и ги удрил темелите на Монтреал (Монт ројал). Сигурно, ако ги имало таму, старите жители на Канада не биле среќни поради тоа. Но ние денес велиме дека Монтреал е убав град.

А што е со Скопје? „Старо“ Скопје било градено од позиција на моќ по желбата на српскиот кралски двор. Потоа природата ја покажала својата моќ. А по неа дошло пак времето на политичарите и се чини тоа време уште не е истечено. Но денес ним им се придружуваат и приватните инвеститори.

Што е тука ново?

Белешки од летовите

Tags: 

Летав Скопје - Загреб - Лондон - Ванкувер или веројатно околу 15 часа.

Испаѓа дека аеродромите навистина се место каде што се среќаваат луѓе.

Загребскиот аеродром не е многу поголем од скопскиот, но Хитроу е практично цел град. Од местото на слетување до тоа за полетување ми требаа 10 минути со автобус, чие двиежење е регулирано со семафори и сѐ друго. 10 минути на автобус во Скопје, во нормален ден, и сум го поминал пола град.

Имав среќа да седам до прозор при слетувањето во Лондон и панорамата ме воодушеви (не фотографирав :)).

Видов дрвореди на секоја улица и 12 мостови, и сите поважни градби... слетувањето како намерно да го правеле да биде тура за знаменитости. Катните гаражи изгледаа како катни гаражи што за некој од Скопје е своевиден феномен.

Ванкувер изгледа прекрасно. Патот до Вистлер исто така. Селцето е живописно. Замислете Бистра, Маврово и селата, само супер урбанизирано и организирано.

Веројатно некоја вечер по овдешно време ќе качам фотки.

Продолжен викенд во Старавина

Tags: 

Па, бев во Старавина викендов што помина. Качив некои фотографии на пикаса. (Веројатно треба гугл акаунт за да се видат.)

Накратко, тоа е едно навистина камено место. Еве и сега едвај ги крпев панорамите. Тешко се распознава различен пејсаж.

karpi
From Старавина, Мариово

Но, што нема на планина има во Битола, па така и овој незаборавен постер од тоалет на Широк сокак.

poster
From Старавина, Мариово

:-)

Сараево и TEDx

Tags: 

TEDxSarajevo започна со авионски лет од скопскиот аеродром. За мене тоа беше прв лет со комерцијален превозник. Во Виена не се загубив на аеродромот, успешно следев знаци и упатства, па +1 за мене.

На патот до хотелот во Сараево бев изненаден од многу нови згради по главниот булевар во градот. Пред неколку години кога бевме таму на НСНД Сараево имаше многу дупки и огради, сега има згради, модерни згради. Тоа ме наведе да помислам како за сите градови во странство што ги посетувам велам дека се подобри од Скопје. Но, да не навлегувам во архитектонско-урбанистички дискусии. (Само попатна белешка дека православната црква во Сараево е дело на прочуениoт Андреја Дамјанов.)

Првиот ден помина главно во зезање низ чаршија. По утринскиот доручек со босанско кафе, ја прошетав чаршијата со помош на една студентка од Грција која во Сараево работи на докторската тема. Прошетката конечно откри НЛБ банкомат во земја од регионот - важно бидејќи НЛБ Тутунска рекламира дека нема провизија никаде на НЛБ банкомати со НЛБ картици, па да видиме. Подоцна, во пријателска атмосфера, но и видна табу тема, заедно со еден вработен од хотелот разговаравме за Евровизија.

Раното попладне го поминав во потрага по книжарници, што ми е некако стандардна активност при посетата на екс-ЈУ градови. Успеав да ја најдам книгата на Дејан Јовиќ - Југославија, државата што одумре, а на работ бев да купам и некоја книга со филозовски анализи на принципите на Ѕвездени патеки (како Prime Directive), но во последен момент цената од 30 KM ме премисли.

Малку подоцна се одлучив за бањалучки ќебап во Кастел, баш на влезот во Баш чаршија, а потоа потрошив цел час да најдам место каде што има и пиво и наргиле. Потрагата не успеа, па се задоволив со 2-3 шишиња Сараевско пиво во Селтик пабот близу до вечнот оган.


После повеќе пива можеби упатствава се и корисни. Селтик паб во Сараево.

На крај, во Камерни театар 55 ја гледав Бог на кланицата на Јасмина Реза. Подоцна кога дискутирав со некои од домаќините за претставата, го споделив впечатокот дека во Сараево речиси на секое ќоше има некако културен настан. Ми се чинише дека можам да без план да шетам низ градот и да влетам на некој настан како театарска претстава или концерт. Мојата забелешка била на место рекоа тие. Сараево навистина изобилувало со културни настани.


Камерни театар 55

Вториот ден започна со рано будење и брз доручек, по што веднаш се упатив кон Obala meeting point, местото каде што се одржуваше настанот - всушност кино/кафуле (и можеби уште нешто) во еден објект (можеби потенцијален профил за нашата Кинотека). На влезот имаше мала збрка со пријавувањето, но ништо што би требало да се смета за посебен проблем. Некои од учесниците пак од своја страна одлучиле да не го почитуваат принципот на TED за опуштеност, па и покрај препораките на организаторот беа дојдени во одело и машна.


Постерот за TEDxSarajevo

Организациски, барем според некои од учесничките на насатанот, проблем претставуваше конференциоскиот nametag каде што пишуваше „Ucesnik“. Настанот се одвиваше по прецизен распоред. Дури ми се чини и дека заврши порано од предвиденото. Фотографирање не беше дозволено додека траеја презентациите, па затоа пренасочувам до официјалниот фото материјал. Но да одиме од почеток.


TED gender

По краткиот вовед на кураторот Мухамед Љеваковиќ, програмата ја започна Алмир Мукача од студенската организација Spajalica. Алмир презентираше нешто што би можело да биде типична TED приказна за тоа како група луѓе создаваат заедница за помагање на други луѓе. Во случајот станува збор за орагнизација која спојува лица (спаја лица) кои сакаат да им помогнат на своите колеги студенти кои се сиромашни. Функционираат така што секој член одвојува по една марка дневно (пола евро) за фондот наменет за студентите кои ќе добијат стипендии преку организацијата. Ми се чини дека вакви проблеми постојат и во Македонија, па еве една функционална и практична идеја како тие да се надминат (можеби ќе им се види интересно и на нашите Слободен индекс). Презентациата на Алмир беше проткаена со малку трема, но воглавно беше добра.

Следеше неговиот имењак Алмир Флисар, сарајлија кој сега живее и работи во Љубљана. Неговата презентација беше за... многу работи, но веројатно како главни теми можат да се одделат креативноста и образованието. Флисар се користеше со некои познати мантри како „не постојат проблеми, постојат само прилики да се биде креативен“, но и потсети на позитивниот дух на Сараево кој најдобро бил отсликан и со слоганот на Вучко од ЗОИ '84 што бил -- „нема проблем“.

Може да се рече дека првиот дел всушност за фокус ја имаше темата образование и заврши со TED презентацијата на Кен Робинсон.

Следеа три, за мене, прилично издишани презентации. Зијах Гафиќ зборуваше за фотографија и неговите проекти како фотограф на некои од водечките светски магазини (Time, Newsweek и сл.), и иако темата се чинеше интересна, веројатно фактот што презентацијата всушност беше статична видео снимка, многу одзеде од општиот впечаток.

Потоа Рудолф Бошњак зборуваше за своите проекти за електро-автомобили. Можеби јас и не се пронајдов во оваа прилично техничка тема за да ја оценам добро.

Овој за мене неинтересен дел дефинивно го потвдри професорката по комуникологија Фахира Фезиќ Ченгиќ која сакаше да зборува нешто за катастрофата не медиумите, па го цитираше Бодријар, за на крај да остави впечаток на интернет скептик кој нафрла теории на заговор. Со оглед на тоа дека таа неколку пати низ говорот спомна дека на сила и против нејзината желба ја натерале да дојде на настанот, а дел публиката ја поздрави со тивки „ајде оди си“ коментари, сликата за овој говор несреќно се комплетираше.


Салата каде што се одржуваше настанот

За среќа работите брзо ги поправи Дамир Имамовиќ, музичар кој свири севдах, што излезе и сосема добро во духот на TED каде што настапи често имаат музичи и танцови групи. Неговото музицирање беше испреплетено со приказни за потеклото на скалите кои се користат во најголем дел од песните што се сметаат за босански. Едната молска скала (чие име го заборавив) всушност, во некоја форма, потекнува од Индија, таму свирена во мелодии на ситар, додека пак дурската варијанта на истата скала (простете пак немам име) звучи повесело (и поарапски). Бројот на севдах-песни кои се базираат на овие две скали е огромен. Дамир имаше цела листа со такви песни од кои засвире повеќе за да го докаже своето музичко откритие. Ми се чини дека ова беше навистина презентација во духот на „идеи кои вредат да се споделат“. Музиката патувала од Азија до Босна и Херцеговина и со тоа и самата докажала дека е токму таква идеја. Музицирањето на Дамир беше дополнето со Бенџамин Зендер. Всушност, често имаше вакви интермеца со презентации од TED меѓу кои и онаа за манчмелоуто, иако јас лично, на таа тема би го одбрал Ричард Сент Џон.

По паузата, измешаните впечатоци продолжија со Русмир Махмутќехалиќ, чија презетнација изгледаше на предавање од факултет. По него следеше Кенан Шурковиќ кој имаше интересна приказна зошто одбрал да се бави со уметност (книгата „Историја на модерното сликарство“ била единствената што го преживеала бомбардирањето на неговиот стан) и како почнал да го издава списаниео за исламска уметност. Тој зборуваше и за тоа како меѓусебно си влијаеле исламската и западната уметност, посебно во делот на апстрактната уметност (пред сѐ во сликарството).

Потоа следеше уште еден професор - Фикрет Алиќ кој иако зборуваше за корисни еко-иновации, сепак настапи премногу маркетиншки, што патем е во спротивност со принципите на TED, и тоа го направи неговиот говор да изгледа повеќе како за на саем. Паѓа во очи ваквата раштрканост на темите, можеби Бошњак и Алиќ ќе беа подобри во еден блок, но можеби организаторот сакал да добие разновидност во текот на целиот ден.

Вистински хит беше Неџат Ибришимовиќ, писател које е кандидат за Нобелова награда од БиХ. По долгогодишна работа и најпродаван роман во последните години во БиХ, што по тираж го надминал и „Дервиш и смрт“, Неџат изјави дека сѐ уште не е сигурен дека сака да биде писател. Тој ја објасни својата работа на книгата преку концептот „совршеното е непријател на доброто“. Патем дознав дека приказната во романот „Вечник“ многу наликува на „Човекот од Земјата“. За жал, немам време да ја купам книгата.

Следеше Сулејман Бугари, кој колку што разбрав е свештено лице. Неговото излагање беше мешавина на проповедање и приказна за центарот за одвикнување од зависност од дрога кој што помогнал да го основа. Иако се чини дека тој е мошне популарен во Сараево, мој впечаток е дека местото не му е на TED, особено поради што промивирањето на религиски агенди е забрането на ваквите настани. Вреди да се забележи дека тој веројатно беше и најдобриот говорник на настанот. Неговиот колега од христијанската заедница, извесен Мирко Мајданџиќ го откажал своето присуство.

Интермецото што следеше беше Ханс Рослинг, за што не мислам дека потребно дополнително објаснување.

Пред крајот зборуваше и Саладин Пашалиќ, кој и покрај интересната животна и бизнис приказна (стартување на бизнис во станот каде што бил потстанар - правење на успешен бизнис - и среќно потоа до крајот на животот), некако успеа да произведе празна презентација.

Последен беше кураторот Љеваковиќ, кој накратко ја кажа својата визија зошто смета дека TED може да биде важен за БиХ: разменувањето идеи може да биде платформа за надминување на национализмот и сите ние сме повеќе малцинство во мнозинство во сите групи кои постојат во општеството. За воља на вистината јас бев вистинско малцинство на TEDxSarajevo: изгледа бев единствениот кој не е од БиХ, а можеби и единствениот кој не е од Сараево.

Последниот аплауз го затвори настанот, бидејќи најавениот networking не се случи. Речиси сите напуштајќи ја салата, го напуштија и објектот, па и јас се вратив во соба да ги запишам сите овие работи додека се тазе.

Општиот впечаток ми е дека ова беше одлично организиран TEDx настан, кој во некоја мера потфрли со содржината (или барем со начинот на нејзиното презетнирање). Најавено е дека следниот TEDx настан во Сараево ќе биде во октомври, па останува да се види како ќе се променат работите. Патем, додека ги запишувам овие последни реченици на твитер се појави TEDxNYed: This is bullshit.

За крај ми остана да забележам дека босанските студенти одамна располагаат со врвна литература од економските науки на мајчин јазик. На штандот што беше поставен во предворјето на салата може да се видат преводи на Семјуелсон, Менкју, Кругман и многу други на мајчиниот јазик на граѓаните на БиХ. Изданијата беа и од раните 2000-ти и од последниве години. Не можам да не помислам дека Македонија изгуби толку многу време. Сѐ уште не знам дали со новиов проект на владата добивме конечно добивме превод на Семјуелснон.

Вечерта се вратив во чаршијата на наргиле и хурмашица, Забавната вечер ја прекина еден келнер кој сакаше да се надмурува со мене за пола марка, но ова никако не може да го засени одличното чувство за градот и неговите жители. Патувањето не помина без стандардните приказни дека некој имал стрина или вујна од Македонија што се омажила за некој од ЈНА и слично.

Последните зборови ги допишувам на аеродромот во Виена, каде е-читачите како Kindle се попопуларни од лаптопите. Нема wifi тука, па текстов ќе појде на интернет штом ќе се приберам дома.

Дополнување: Откако одморив и го препрочитав текстов и си го вратив филмот од презентациите, заклучкот е едноставен: тие презентации што беа со приказна беа успешни. Секако и раскажувачот на приказната е важен, но публиката ќе препознае добра и искрена приказна дури и ако говорникот се збуни или има трема.

Успешен фотограф

Tags: 

Само што добив е-пошта дека мојата фотографија од Потсдам објавена по CC-BY-SA на Flickr:

Универзитетот во Потсдам

е употребена од електронскиот (за iPhone) водич за Берлин - Шмап.

Како тоа изгледа при користење на iPhone може да се види овде.

Неколку белешки од летните патувања

Tags: 

1. Да постоеше Југославија немаше да плаќам роаминг кога ќе одев на море.
2. Немаше да плаќам ни банкарски провизии.
3. Societe Generale и T-Mobile сепак се погрижиле да гледам препознатливи брендови.
4. Квалитетот на јавните тоалети се зголемува како оди човек на север. Се прашувам дали состојбата на јавните тоалети е во корелација со БДП?
5. Патиштата исто. Може да се каже дека јавните работи стануваат подобри на север. Република, нели тоа беше јавна работа? Изгледа, Македонија баш и не е република.
6. Македонија ја копира Хрватска за многу работи. Поточно, македонските политичари ги копираат хрватските колеги за многу работи.
7. Кризата е заебана во Хрватска. Таму долговите доспеале за наплата.
8. Сплит ја има Диоклецијановата палата. Грчките колонии од п.н.е. стигнале до Вис (Иса). Дали хрватите се исто толку антички колку што се и македонците? Дали Диоклецијан е хрватски како што Александар е македонски?
9. Подобро, зошто Александар не е Македонски како што и Диоклецијан не е хрватски?
10. Ако не зборуваш БКС, тогаш зборуваш словенечки јазик. Освен кога зборуваш македонски. (БКС е кратенка за босански-хрватски-српски. Ја користат германците кога ќе чујат како некој зборува југословенски (не јужнословенски)).
11. Стрипови се супер работа. Така научив БКС, односно српско-хрватски на времето. Сега симнувам торент од 10 гига со Загор.
12. Добро е кога ќе се најдеш во плантажа со смокви. Зрели смокви.
13. Ах, нема врска. Сите ние сме браќа.
14. Единствените граничари што ги малтретираат своите граѓани кои се враќаат во својата држава се македонските граничари.

Аудио-видео тура низ Берлин - јули 2009

Tags: 

Ветив некој текст за Берлин. Излезе аудио-видео микс. Кој има време може да погледа (~50 минути).

Дополнето 21.11.2014: беше достапно на: blip.tv/file/2415930/ но за жал сервисот го избришал видеото во некој момент на промена на условите без да ме извести да го снимам.

Како да извадите „патничко осигурување“ од ФЗОМ и други трикови за справување со државната администрација

Tags: 

По написот во „Нова Македонија“ дека „Плаќаат патничко, за да не шетаат по лекари за бесплатно осигурување“, решив да видам што е работата со ова осигурување и така приказнава започнува.

Постапката за добивање на овој документ не е бесплатна. Без да ги сметаме трошоците за превоз од една до друга државна служба, трошоците се 250 денари за мажи, односно 500 денари за жени за потврда дека општото здравје на пациентот е добро. Потврдата ја издава матичниот лекар, а за жените и матичниот гинеколог. Никаков преглед не се случува.

Вашите лекари најверојатно неволно ќе ви ја издадат таа потврда: „Треба да закажете.“, „Кај да барам сега таков образец?“, и тоа ако воопшто знаат дека таква потврда се издава за ваква цел. Се разбира, потоа нема да имаат никаков проблем да ви наплатат по 250 денари за секоја издадена потврда. Од лекар одете право во фотокопир. Ќе ви треба по една копија плус од секоја потврда. Тоа се значи 5 – 10 денари плус трошоци.

Целата работа можете да ја завршите во еден ден, ако станете доволно рано и ако ги погодите смените на сите лекари. Ако не, треба да се подготвите за рано пристигнување 7:30 – 8:00 ч. во подрачната едница на Фондот за здравствено осигурување која што се наоѓа во Тафталиџе (20-тина метри десно на претпоследната улица на десно кога по Париска одите кон Алумина). Со вас треба да ги носите потврдите, копиите, здравствената книшка и сините картончиња.

Патот ве води во левиот влез или левата барака, не сум сигурен дали тоа е еден објект или два залепени еден до друг. Во секој случај станува збор за неугледна барака. Чекалната е полна со луѓе кои чекаат за прегледи за боледување, а ќе забележите и една полица за оставање здравствени книшки по азбучен ред. Тој ред не е за вас. Поминете низ ходникот и свртете десно. Одете до крај и тропнете на вратата што е во чело на крајот од ходникот. На неа пишува „Второстепена лекарска комисија“ или нешто слично. Шансите се дека вратата ќе биде заклучена. Свртете се на десно и ќе ги видите докторите во соседното сопче како разговараат со утринското кафе и цигара. Пушењето и во ваков неугледен објект е забрането, но што е тука е. Откако ќе ве забележат за кратко време некој доктор ќе ја отвори канцеларијата и вашата авантура продолжува.

Докторот ќе ги прегледа вашите документи и ќе ве праша каде патувате. Постои можност да побара и потврда од стоматолог. Ако тоа се случи, имајте спремен одговор дека стоматолозите не издаваат потврда и дека сте се јавиле во фондот и од таму исто така ви потврдиле дека таква потврда не е потребна. Ако дебатата продолжи останете на ова тврдење и понудете веднаш да се јавите на бесплатната инфо-линија на фондот 080033222.

Преглед повторно не се случува. Докторот ќе ве замоли да излезете и почекате додека сестрата не ве прочита. Додека чекате, докторот ги препишува информациите од потврдите од матичните лекари на нов образец. По 15 – 20 минути сестрата ве повикува и ви ги враќа сите документи плус новиот образец. Продолжувате кон уште една испостава на фондот, овој пат кај Црвен крст во Центар, во местото популарно наречено „социјално“.

На влезот, откако ќе пријавите за која цел доаѓате, обезбедувањето ќе ве упати во соба бр. 6, лево по скалите. Вистинската насока сепак е десно во ходникот до шалтер бр. 2. Затоа воопшто не прашувајте каде треба да одите. На шалтерот ќе побарате барање за осигурување за патување во странство. Ќе ви дадат образец што се однесува на службено патување, но не се збунувајте. Пополнете го и дајте го на истиот шалтер за заверка. Со заверениот образец продолжете кон соба бр. 6.

Во соба бр. 6 се изготува двојазичниот образец кој ќе биде потврда за вашето осигурување. Ќе ве прашаат каде одите, дали туристички или не и колку време, и потоа за неколку минути ќе отпечатат две копии од нов образец со вашите податоци на два јазика, македонски и јазикот на земјата во која патувате. Образецот треба да го однесете на потпис во соба бр. 16, лево во ходникот кога ќе излезете од скалите на соба бр. 6 и потоа да го вратите назад.

На крај една копија задржува фондот и една е за вас и приказната за осигурувањето завршува. Ќе ве советуваат да си направите една фотокопија од образецот. Во случај да треба да го дадете на некој лекар во странство, оригиналот секогаш треба да го задржите за вас.

Дали се исплати? Ми се чини дека најскапото осигурување е 1 евро од ден. Така имате 10 евра за 10 дена летување во најблиската осигурителна куќа или туристичка агенција, наспроти 250 – 500 денари, плус други ситни трошоци, плус 6-7 врати во државни служби на различни локации и шетање под жешкото скопско сонце.

Останува да се провери дали амбасадите воопшто го прифаќаат осигурувањето од ФЗОМ, наместо тоа од осигурителните компании.

Берлин, Германија

ПрилогГолемина
Audio icon tura-berlin-juli-2009.mp33.23 MB

Tags: 

Се вратив од Берлин. Некои пробрани фотографии има на Фликр.

Кројцберг

За оние што сакаат и аудио дожување, на записов закачувам и една аудио снимка од раскажувањето на професионалниот водич кој ги објаснуваше сите главни места низ центарот на градот.

Мојот впечаток е „вау“. Не само градот како место за дружење, журките, пивото и луѓето, туку исто така и контекстот во кој се развива Берлин и целото обмислување што се случува со градењето и симболите со цел да градот да испраќа одредена порака на граѓаните и гостите.

Повеќе за тоа можеби во следното пишување.

Везилка

Tags: 

Бев во Глишиќ (Кавадарци) викендов...

Гранка од близу

...и налетеав на свирка на Фолтин:

А таа твоја дива и несмасна љубов
те галам дури предиш стуткана во скутов
се проѕеваш, се тегнеш, наспана и гладна
бараш да те пуштам, ме гребеш и ме касаш

Везилке, везилке, каж како да се роди
проста и строга македонска песна
откако Ленка остави кошула тенка
ленена недовезена на разбој

:)

Што да правите ако сте во Свети Николе на неколку часа?

Tags: 

Денес, поради сплет на околности, завршивме во Свети Николе и покрај тоа што тоа не ни беше првичниот план.

Гратчето е супер и мислам дека сите беа пријатно изненадени од неговиот изглед.

Па ако сте таму на поминување или подолго одете на добра скара во „Пуже“,

Пиво во Пуже

но бидете подготвени на невообичаен розов ентериер. :)

А потоа, пријатна прошетка низ паркот полн споменици и цвеќиња.

Партизански споменик