Презентацијата која не се случи на овогодинешниот инсталационен фестивал. :)

10. OpenOffice.org и PDF

OpenOffice.org не е апликација која што може да се користи само под ГНУ/Линукс, но сепак, тоа е главниот канцелариски пакет на овој оперативен систем. Која е најдобрата опција на ОО.о? Print to PDF.

Си пишувате некој документ, табела, презентација... било што, и со еден клик добивате PDF документ. Ми се чини дека не мора посебно да објаснувам зошто е добро да си имате PDF верзија од некој документ. Океј, OO.o работи и под Windows па опцијава можете и таму да ја користите. А и другите канцелариски пакети во ГНУ/Линукс, како на пример KOffice, го можат истово, па очигледно правењето PDF документи не би требало да биде голем проблем за никого.

9. Konqueror и аудио

Konqueror е менаџерот на датотеки за KDE, попознат како швајцарскиот нож на KDE. Може да прави еден тон работи. Прелистувачот на аудио дискови веројатно е една од најкул можностите. Ставате аудио диск во вашиот CD уред, кликате на Konqueror, па Сервиси и таму избирате Аудио CD. Ви се прикажува содржината на CD-то со песните во различно формати и правањето MP3-јки никогаш не било полесно. Copy&paste на соодветната папка и сте завршиле работа. Сепак, јас би препорачал да правите ogg-ови исто преку Konqueror. Тоа е форматот на заедницата на слободен софтвер.

8. Amarok и сите негови опции...

Amarok апликацијата за аудио репродукција на KDE. Значи, си направивте ogg-ови од вашето CD и сега си го пуштате музичето во Amarok. Навистина не ми е позната состојбата на други слични апликации, особено на тие што се за Windows, ама Amarok има збир неверојатни опции. Омилени ми се можностите Amarok да ги прибере информациите за изведувачите од Wikipedia и текстовите на песните од... некој друг сервис од Интернет. Претпоставувам дека оние опции за сликички од албуми, подредување на песните по слушаност и сл. се веќе стандардни кај поголем број вакви апликации. Ако не се, тогаш ги имате во Amarok.

7. Повеќе десктопи

KDE (и сите други десктоп околини за ГНУ/Линукс) има можност за додавање повеќе десктопи. Стандардот вообичаено е четири. Ова со десктопиве (работните површини) е прилично практична работа. На еден декстоп си отварате едни апликации, на друг други апликации. Не ви се прави мешаница. На апликациите можете да им кажете на кој десктоп да се отвараат. Скокањето од еден на друг десктоп е едноставно - и со глушец и со тастатура.

Се разбира, можете да имате различни позадини и различни имиња за секој десктоп. :)

6. Klipper

Klipper е апликацијата за clipboard (табла со исечоци) за KDE. Текстот на кој му правите Cut или Copy си живее таму некое време по Paste. Така ако ви притреба, не мора да ја барате апликацијата од која сте го ископирале текстот, па повторно да копирате. Си кликате на Klipper и си го пронаоѓате текстот... работата продолжува без застој.

5. Конзола

Конзолата е една прилично моќна апликација. Најблиску до неа во Windows е она што ви се покажува доколку со Run го пуштите cmd. Ама тоа најблиску е всушност прилично далеку. :)

Добро, да речеме дека конзолата баш и не е место каде почетниците најлесно ќе се снајдат, ама со време нејзината корисност и употребливост им станува јасна на сите корисници на ГНУ/Линукс. Што можете да правите во конзола? Па, горе-доле - сè. И тоа прилично брзо и едноставно штом ќе го поминете оној праг на основно познавање на работата на вашиот нов оперативен систем. (Еве, овој текст го пишувам во уредувач за текст кој работи во конзола. :))

4. Опции, опции, опции...

KDE е толку конфигурабилно што можете до бесвест да го прилагодувате однесувањето на вашата декстоп околина. Некои ќе речат дека ова и не е така добра варијанта - демек корисниците не сакале да се замараат со разно-разни детали. Јас мислам дека е супер да можам да го наместам системот да се однесува онака како што јас сакам (па макар и сакал да се однесува како Windows бидејќи на тоа сум навикнат).

Добро, понекогаш се заборава каде точно се поставувала некоја опција. Ама... затоа постои весела заедница на корисници која најчесто е спремна да помогне. :)

3. Eye Candy (Слатки за очи :))

Не дека ова е вистинското место да се спомене важноста на слободата при употребата на софтверот, ама можеби е најубавото. Слободниот софтвер секој може да го подобрува и да ги издава тие подобрувања и правањето на Eye Candy е огромен доказ дека за да придонесете во заедницата не мора да бидете програмер.

Значи, има огромни количини на разно-разни теми, икони, слики, тапети, декорации... со чија помош можете да го прилагодите изгледот на вашиот нов оперативен систем до онаа мера до која ви одговара. Ако баш сте се зажелеле за изгледот на Windows можете така да го нашминкате ГНУ/Линукс. Но, можете да го нашминкате и како царот на Eye Candy - Mac OSX.

Се разбира можете да го користите и природниот изглед на KDE (или некој друг), или пак тој да го подобрите (и тие подобрувања да ги споделите со другите корисници).

2. Игрички

Денес инсталирав KDE 3.5.2 и ако точно избројав во него има вкупно 36 игрички. Станува збор за онакви мали, лесни, време-губечки игрички. (Добро, има и некои кои не се баш лесни и комплетно време-губечки.)

Компирко (KTuberling) е таа која што одлучив да ја издвојам. Во основа имате еден компир и дузина очи, уши, носеви, усти и сл. и си ги редите така и си добивате некаков лик. Покрај компир имате и пингвин и аквариум и готовите уметнички дела можете да си ги снимите како слики... итн. :)

1. Копирање со глушец

Во работата со комјутери често се наоѓам пред Windows. И треба да завршам некоја работа, најчесто на интернет, пошта или слично. И пример, имам некое делче текст кое сакам да го ископирам од едно во друго јазиче на Firefox и го избирам текстот со глушец и правам middle-click во другото јаизиче и ништо не се случува. Фрустрирачки некако.

Ако го направите истово во ГНУ/Линукс, middle-click ќе ви направи Paste на текстот кој со избирање всушност сте го копирале (и тој веќе се наоѓа во Klipper). Тоа се 2 акции помалку во однос на работата која треба да ја направите во Windows. Каква поубиствена можност од ова?

Го објавив на Багра на 29 март 2006 година, а сега еве го и овде. Повод: „Скомрахи“.

Отворено писмо до Министерот за култура на Р. Македонија

Почитуван Господине Министре,

Прво да Ви се извинам што Ви пишувам во ова предизборно време. Второ, да се претставам без многу перипетии: јас сум граѓанин кој редовно плаќа даноци.

Сега, зошто Ви пишувам? Пред се, сакам да Ви изразам поддршка за одлуката за кратење на буџетот на Скопскиот филмски фестивал. Фестивалот можеби нема да се одржи заради тоа и тоа е добро. Како граѓанин кој редовно плаќа даноци, мислам дека моите пари кои Вие ги прибирате по сила на Закон треба да се користат за некои покорисни работи.

Да не се разбереме погрешно, јас сакам од време на време да погледнам добар филм или театарска претстава, за што набрзо и ќе пишам, но најчесто не можам да дојдам до карти, па дури и кога ќе се наредам во ред од раните утрински часови. Тогаш ако билетарата отвара во 10 часот, веќе во 10 часот и 5 минути сите карти чудесно се продадени.

Со други зборови, добивам силен впечаток дека овие културни збиднувања, поддржани од моите пари, стануваат приватни забави.

На ваква приватна забава, Господине Министре, јас и моите пријатели бевме сведоци денес (29.03.2006) пред МНТ Центар. Како што веројатно знаете во тек е фестивалот „Скомрахи“, кој, барем според информациите на рекламниот материјал, е поддржан од Министерството за култура на Р. Македонија, а и од други нивоа на власта, и денес во 21 часот во театар Центар имаше гостување од Хрватска.

И таму, пред театарот, организаторите (или одговорните лица - навистина не знам точно кој) дојдоа и ги поделија картите на некакви свои луѓе. Три пати побаравме карти од луѓето со пликоа и три пати добивме одговор: „не може“, бидејќи картите биле: 1. за гости, 2. за студенти (а бев и студент порано, и и тогаш не успевав да добијам карти за овој настан, а сега веќе не се сеќавам на тогашните изговори) и 3. едноставно картите не биле за давање.

Не знам дали Вие го знаете одговорот на ова прашање, но живо ме интересира: зошто има огромна рекламна кампања, меѓу другото со лого на Министерството за култура, за „Скомрахи“ кога настаните од фестивалот не се отворени за пошироката јавност? Зошто да се фрлаат пари на информирање на граѓаните за нешто на кое тие не можат да присуствуваат? Впрочем, кога јас правам приватна забава, не го објавувам тоа јавно, туку праќам неколку СМС пораки и вртам неколку телефонски броеви - и тоа е тоа.

Затоа, Господине Министре, сакам да Ви предложам од другата година да го укинете буџетот за „Скомрахи“. Навистина нема никаква логика јавноста да финансира приватни забави. И додека сте таму, разгледајте ја можноста за укинување на буџетите и на другите слични манифестации - како МОТ на пример, доколку го финансирате, бидејќи и овој е се само не отворен.

Се надевам дека нема да помислите дека со ова обраќање се потсмевам или шегувам. Навистина мислам дека е надвор од памет јавноста да финансира приватни забави. Кога би се прашувал јас, сите театри и слични згради и институции во Р. Македонија би ги заменил со трговски центри, бидејќи првите вакви какви што се не ја вршат својата функција и го срамат името што го носат, а и едно е сигурно - во трговските центри ќе влегуваат само оние што ќе можат да платат и тешко дека ќе може да се протнат „некакви свои луѓе“.

Толку имав да речам Господине Министре и се надевам дека не одземав премногу од Вашето време.

Искрено Ваш,

Даночниот обврзник Новица

Btw, и GoodBytes ме цитирал. :)

Им ја сурфав малку (повеќе) страницата на моите пријатели НМП и видов дека на нивниот дел за вести немаат rss. Страницава, нели не им е некој модерен CMS, ниту ваква скриптичка како мојов блог каде rss има како стандардна опција.

Затоа чепнав малку по Интернет да видам како всушност се прави rss feed и не било тешко. Следи quick&dirty rss за сите вљубеници во статички страници и обичен html.

Чекор 1. Отверете го вашиот омилен текстуален уредувач. Во него внесете содржина што сакате да оди на rss:

Првата групна изложба на НМП

Првата групна изложба на НМП ќе се одржи во Младински Културен Центар од 8 до 15 април, на која прсти ќе фрлат 16 автори со пар попатни циркуски изненадувања.

http://www.nmp.com.mk/novo.html

Чекор 2. Додајте тагови на содржината, вака:
<item>
<title>Првата групна изложба на НМП</title>
<description>Првата групна изложба на НМП ќе се одржи во Младински Културен Центар од 8 до 15 април, на која прсти ќе фрлат 16 автори со пар попатни циркуски изненадувања</description>
<link>http://www.nmp.com.mk/novo.html</link>
</item>

Додавањето нови (повеќе) вести очигледно е со додавање повеќе тагови и содржина меѓу нив.

Чекор 3. На врвот на документот внесете:

<?xml version="1.0"?> <rss version="2.0"> <channel>

А на неговото дно:

</channel> </rss>

Чекор 4. Снимете го документот со некое име од типот feed.xml.

Чекор 5. Качете го документот на сервер во root-от на веб страницата.

Чекор 6. Изменете го index.html документот од вашата веб страница така што во делот <head></head> ќе додадете нешто вакво:

<link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="НМП/rss" href="http://www.nmp.com.mk/feed.xml">

Чекор 7. Пуштете муабет!

НМП, читате? Да си направите feed! :)

Користена литература: Making An RSS Feed и Creating an RSS Feed.

Еве на што налетав денес на Интернет: http://triple-double-u.com.

Луѓево се автори на парче слободен софтвер под името Mailia кое всушност е секретарка за е-пошта. Значи програмчево може да ја одговара вашата е-пошта и тоа на прилично интелегентен начин.

Втора работа, произведуваат теписи со ascii текст испишан на нив. Еден тепих чини 1999 еура што е прилично надвор од мојот буџет, ама може и да се добие штампан А4 лист за 1995 еура помалку. :)

Што друго крие трипл-дабл-у? Не знам, немам време да 'рчкам. Некој нека види, па нека каже. :)

Ова време минатата година се откажав од дајл-ап интернет. Се вратив, очигледно, заради некои е-обврски, ама еве сега пак размислувам за вадење на модемот. Цела година ништо позначајно не се смени во врска со прашањето за Интернет, цени, можности за поврзување и сл.

Ова време минатата година исто така пишував еден текст за Интернет во државава. Лајт мотивот ми беше една мисла од Тимоти Лири:

Дали не е точно дека слободата во било која земја префектно се мери со процентот на персонални компјутери во рацете на поединците?

Оваа реченица е од стар текст, од 1986 година. Сигурен сум дека ако Лири беше жив денеска ќе го речеше истото само наместо персонални компјутери ќе речеше Интернет.

Поентата која сакав да ја направам тогаш е многу едноставна: На моќниците во нашата држава (владата, големите компании, политичките партии...) им одговара низок процент на пенетрација на Интернет, (а земајќи ги предвид високите давачки за хардвер, и (релативно) низок процент на персонални компјутери во земјава) од едноставна причина што тоа значи помалку слобода за граѓаните.

Интернет е свет на краеви. И во ситуација кога средствата за комуникација внатре во земјава (не можете да отидете никаде со воз, јавниот превоз не чини, бензинот е скап), а и на релација дома-странство се никакви (визи за сегде, а често забранети влез и во земји за кои не треба виза (види Хрватска)), Интернет може да биде нашата дупка за влез во чудесниот свет на... сè. Исто така, мрежата можеме да ја користиме за соработка. Ако веќе не можам да патувам низ земјава, едно WikiWiki на Интернет може да биде одлу(и)чен дом за сеќавање на нови луѓе и мислења и остварување на соработка, соработка која (и сега ќе бидам малку оптимист) можеби ќе вроди со нешто што ќе ја турне земјава кон подобро, притоа земајќи дел од моќта на пашите. И овде не мислам на некаква политичка револуција бла бла бла, туку баш на избегнување на тие работи и креирање вредност која ќе донесе дополнителен квалитет во нашето секојдневие. Нешто во смисла на она што еднаш го имам прочитано од Линус Торвалдс, дека тој (со развојот на Линукс) нема намера да го уништи Мајкрософт - тоа би бил само ненамерен спореден ефект (цело интервју, NYT).

Значи уверен сум дека тоа што немаме доволно Интернет е свесна одлука.

И сега назад на Тимоти Лири. Човеков има пишувано многу за слободата, авторитарните режими, мислење со своја глава итн. Цитат, 1990 година:

Горбачов беше вчудоневиден кога дозна дека голем дел од советската младина, по добивањето на слобода на печатот, повеќе беше заинтересирана за НЛО-и, панк-рок, астрологија и хашиш одошто за политички прашања.

Не знам што се случило подоцна со советската (сега руска, украинска... итн.) младина, ама прилично сум сигурен дека употребата на Интернет во земјава е отприлика на ова ниво. Дури и моментално жешките места изобилуваат со работи кои се sidestepping од политичките прашања. Општиот квалитет можеби не е нешто посебно висок, но може да се најдат и некои корисни дискусии, како и иницијативи за остварување на некои повисоки цели (кои не ми се допаѓаат многу-многу). Но, сè на сè, мислам дека добри работи се случуваат на македонскиот Интернет, земајќи ги предвид ограничувањата.

Прашањето што останува е кога ќе имаме малку повеќе слобода? Викендов е викенд на бесплатен дајл-ап Интернет и заради тоа им благодарам на мт.ком и он.нет. (Секако јасно ми е дека тие ова го прават од чисти бизнис побуди.) После долго време успеав на раат да искликам повеќе хипер-врски од вообичаено, да направам catch-up, да видам што се случува - и богами има што да се види, полно работи се случуваат. Но, ова завршува денес на полноќ и се враќа стандардната шема на мала/ограничена слобода. Така, до крајот на месецов најверојатно ќе го извадам модемот, а за да останам во тек, ќе нарачам некои книги, ќе читам така офлајн и ќе чекам некој да даде одговор на горното прашање.

На крај оставам уште една мисла за македонската блогерска заедница (која сака да порасне и да се надрасне) и другите чинители на нашиов Интернет. Повторно веќе цитираниот чичко:

If you write stoned, edit straight. If you write straigth, edit stoned.