February 2007

*Моите* пари

Tags: 

Прилично често ми паѓаат во очи пишувањата во весниците за тоа дека работодавците не плаќаат придонеси или други давачки. Исто така, неизбежни, посебно помеѓу младите, се муабетите за тоа дали да се работи за 10 или 20 илјади и „дали ќе ме пријави газдата“.

Оваа заебана перцепција всушност прави голем проблем во целото држ - не дај прашање за платата која вработените ја земаат.

Така, ако човек добива на рака/сметка 10.000,00 денари плата месечно, неговата плата всушност е 16.097,00 денари од кои 10.000,00 денари му остануваат да ги троши во месецот, а останатите 6097,00 денари ги дава за данок (946,00 денари) и придонеси (5151,00 денари)*.

Значи овие пари не се на работодавачот, па тој да ги плаќа или да не ги плаќа. Тоа се пари на работникот кои одат за неговото здравствено осигурување и за неговата пензија. Во нашиот систем само заради некои причини (и се надевам дека има такви) направено е работодавачите да ги плаќаат тие пари на државните служби.

Всушност, не гледам некој посебен проблем да си ја добијам целата плата од 16.097,00 денари и потоа сам тие пари да ги уплатам на соодветните жиро-сметки во ФПИОМ, УЈП и сл. Ќе биде тоа една обврска повеќе, но барем ќе знам дека тоа се мои пари на кои јас плаќам данок и од кои уплаќам за мојата пензија и за моето осигурување.

Владата, покрај онаа „каде се трошат моите пари“ за даноците, може да воведе и „колку вкупно се моите пари“ за конечно да се расчисти оваа збрка со платите.

* Бројките се со заокружени дени. Не знам зошто не ги укинаа тие дените до сега?

П.С. Еве зошто е важно да се знае бруто платата и договорите да се прават со неа:

Само што прочитав дека Владата размислува за намалување на придонесот и воведување на „здравствен данок“. И А. Салтировска во Вест си напишала:

По воведувањето на рамниот данок како мерка за растоварување на работодавците, во реформата на придонесите се планира и преполовување на придонесот за здравствено осигурување, кој паѓа на товар на газдите на фирмите.

Мене веќе ми личи дека ако ова се спроведе, ќе се случи оној трик како со ДДВ-то за земјоделците кое требаше, но како што пишуваа весниците, не ги намали цените на земјоделските репроматеријали. Овде, ќе испадне повеќе кеш за работодавците, а работниците ќе имаат уште поскапа потрошувачка заради повисоки (нови) даноци.

Значи, ако придонесот за здравство се намалува за 50%, тие пари треба да си ги добие работникот, т.е. неговата нето плата да се зголеми.

CC 3.0

Tags: 

Во очекување на македонските верзии на лиценците за креативно заедничко или заедничка креативност (хе :)), да запишам само дека Creative Commons ја издаде верзијата 3.0 на лиценците. Врска.

Чекајќи... и така.

Tags: 

Коља има некој текст денес во Утрински (врска). Во принцип не сакам да гњавам за вавки работи на блог, ама испадна го прочитав, па нешто ми текна и така...

Вака почнува текстот:
Животот овде ни минува во чекање на подобри денови.

И потоа продолжува за тоа како сите влади имале милион причини зошто не тргала работата на поарно. (Ќе прочитате впрочем - ако ве интересира.)

Што ми беше мене зборот? Кога човек чека автобус, а автобусот никако да дојде, а човеков сака да стигне некаде, на крајот ќе види ќе не види, ќе трнге пешки, ќе фати такси, ќе стопира... зошто тоа не го прават луѓето, наместо бесконечно да ја чекаат владата?

Се сложувам, сите влади требало и треба да направат некои (помалку или повеќе) важни работи. Некои прават и глупости, наместо да прават нешто корисно и виновни се за полно работи. (Ќе се воздржам од давање примери.)

Она со што не можам да се сложам е ова чекањево. Кој се тие луѓе што цело време чекаат и зошто?

Секако, може да се обвинуваат владите (а и други фактори) за разни работи, но голем дел од проблемите во Македонија се предизвикани од... граѓаните дома и на работното место. Уништеното здравство, образование, култура, медиуми, јавни служби... не е (нити може да биде) исклучиво дело на владеачките гарнитури.

Пример, комплетно сјебаното високо образование (корупција + не во тек со остатокот од светот) нема врска со ниедна влада. Комплетно растурените амбуланти, искршени, исшкртани, валкани исто така нема врска со ниедна влада (забележете како и постари стоматолошки столови во приватни ординации изгледаат попристојно од некои понови на клиника). Доволни се овие примери ми се чини.

Ете тоа ми падна на памет и сега ми останува уште да завршам со некоја шизичка мисла како Коља кој на крајот го цитирал Конески. Еве, така послободно ќе го цитирам Вадим Левитин (еден американец кој беше дојден со албанците кога ги правевме тие работилниците):

Владата (за Владата на САД говореше Вадим) е неспособна било што да направи. Им дозволивме војна да водат, но ни тоа не знаат да го направат како што треба. Од Владата сакам само да не ми стои на патот. Тоа е се.

Во очекување на успешни работилници

Tags: 

Па, утре (19.02.2007) започнуваат работилниците за слободен софтвер кои UNDP FYR Macedonia ги организира во рамките на проектот Support to e-Governance initiatives based on Free/Open Source Software at the local level.

Како што веројатно сите знаат, Слободен софтвер Македонија е некако вклучена во овој проект, па иако немаме никаква врска конкретно со овие работилници, сакам да се заблагодарам за рекламата која ја добиваме преку постерот.

Но, морам и да се запрашам за тоа дали со овие активности ќе се постигне некаков значаен ефект за слободниот софтвер. Уште пред почетокот забележувам проблеми. Така, не треба многу думање за да се забележи дека истиот тој постер зборува за „слободен софтвер со отворен код“ што како такво не постои и е потенцијална замка за дезинформации. Исто така и веб страницата за настанот е направена во ASP што не е слободен софтвер, па прашањето останува: како ќе ги подучите другите да користат нешто, ако вие не го користите, т.е. ако не давате пример?

Но, во духот на една мисла чиј автор не го знам: „Don't attribute to malice what can be explained by incompetence“, се надевам дека овие грешки од страна на UNDP FYR Macedonia не се намерни.

Исто така, се надевам дека ќе имаме успешни работилници. Лугола, do your best!

Тигри 2.0

Tags: 

Ја знаете приказната за азиските тигри? Не е приказна за вистински тигри (животни), туку е метафора за четири азиски држави (Хонг Конг, Сингапур, Јужна Кореја, Тајван, и да знам дека Тајван и Хонг Конг не се баш држави) кои постигнале високи стапки на пораст помеѓу 60-тите и 90-тите години од минатиот век. Приказната за овие е една од најчестите на студиите на Економскиот факултет во Скопје. Се вели дека има таму примери кои може да се следат и кои би биле корисни и за Македонија.

И се разбира, некои други навистина следеле, па сега веќе се говори и за келтски тигар за Ирска, Естонија исто се споменува, a и нова генарација на азиски земји...

Зошто пишувам за ова?

Затоа што вестите велат дека азиските земји се префрлаат на софтвер со отворен код. Ќе направи ли тоа разлики во следните 10, 20 години?

Кој би знаел. Но, опциите се две: може да се приклучиме, да пробаме и да видиме дали во учебниците ќе пишува нешто за балкански тигри, или да чекаме, па потоа да ни кажуваат дека во Азија имало добри примери.

Турбо ѕвезда?!

Tags: 

Не ми се верува(ше) дека цел град е излепен со овие:

A star?

И мојата првична реакција беше: ај другите радија и телевизии што се никакви, ама мислев дека Равел и Телма колку-толку се држат понастрана од кичот. А сега се чини, се придружиле на мнозинството.

После читам Национална галерија, па некаков проект, па изложба... ух, уште полошо си мислам турбо-фолк во Националната галерија.

Ама ќе се воздржам од конечна пресуда до 13 февруари. Може ќе излезе видно уметничко дело.

Сите (Web2.0) сервиси (што ги користам?)

Tags: 

Денес открив уште еден Web2.0 сервис: stikkit.com, па си реков да пребројам на колку всушност вакви 2.0 (или не баш 2.0) сервиси сум се зачленил во последно време.

1. stikkit.com - белешки на Интернет, веројатно нема да го користам за ништо,

2. ma.gnolia.com - сервис сличен на del.icio.us што работи со OpenID, што значи дека имам и

3. OpenID сметка кај myopenid.com,

4. YouTube - тоа сите веќе знаат што е,

5. Digg - и ова исто така,

6. Flikr - таму сликички си ставам,

7. Orkut - што не знам за што точно служи (веројатно некој сервис за среќавање другарчиња на Интернет) и каде што има огромни обрасци за пополнување (кои нема шанси да ги пополнувам), ама членството таму доаѓа со

8. GMail сметка, што му доаѓа нешто како кумот/кумата на Web2.0 и која ја користам и за пишување на Сподели знаење,

9. Hi5 - што е нешто слично на Orkut (ми се чини) за кој добив покана од една пријателка, ама и таму се ми чмае без активност,

10. Upcoming.org што е Web2.0 верзија на македонскиот Каде вечер,

11. eurocv.eu - место каде што можете да си направите CV по теркот на ЕУ,

12. LinkedIn - а овде да се вмрежите со колеги, партнери, бизниси и сл. и

13. изгледа толку освен ако не ги додадам оние не баш Web2.0 места како Wikipedia (en и mk), Багра, Linuxpackages, Freshmeat, Linux.net.mk, NationStates, сметката кај On.net, околу 20 поштенски листи и неколку форуми. (Толку?)

Од сите до точка 12 редовно ги користам GMail и Flickr, а на Ма.gnolia бутам се и сешто и одамна не сум проверил каква е состојбата. На LinkedIn и EuroCV веројатно ќе пополнам некоја информација повеќе, а на другите веројатно само стојам пријавен заради запаметени колачиња. На овие од точка 13 изгледа нешто почесто сум активен. И ако го додадам кон сето ова пишувањето на блогов (и на некои други места), тогаш сето ова почнува да заличува на прилично обемна активност. (По ѓаволите!)

П.С. Скоро си направив и Wish List на Amazon.com. Не знам во која верзија се вбројува ова, ама ако сакате нешто да ми купите, од време на време гледајте што има таму. ;-)

Новите медиуми и градот

Tags: 

Конечно (после 3 месеци) стигнав да го прочитам интервјуто на Герт Ловинк за грчкиот re-public: Тези за новите медиуми и градот.

Извадок:

...architects and urban planners have so far done remarkably little with the rise of new media over the past decades. It is the urban experience that has changed, but not the spatial organization itself. Architects still consider computers as inferior offline tools that assist the genius artist-engineer in drawing up ‘virtual architecture’. They must feel a millennial superiority over all these ones and zeros; let alone that they have started to understand the networked nature of today’s culture. What we should not be fooled about is their elegant and sophisticated play with metaphors. When you hear architects and urban planner talk and look at their power point presentations, it’s actually quite impressive.

А кај нас? Се уште не сум видел импресивна презентација од некој архитект, а и повеќето нови згради што се градат ми се чинат прилично грди.

Сепак, ми останува да се надевам дека иднината ќе донесе нешто поубаво.

Патем, исто интересно на re-public: Интервју со Лоренс Лесиг за 4 години Creative Commons.

За медиумите и политичките партии

Tags: 

Покрај повеќето работи што ми паднаа во очи минатава недела, а кои се поврзани со политичариве во земјавава, беше и текстот на Ерол Ризаов во Утрински весник: врска.

Не сакам да пишувам за тоа што рекол премиерот и што за тоа мисли главниот и одговорен уредник на Утрински, туку само да се потсетам на сите оние случаи на телевизија или во весници каде нашите новинари цитирајќи, обработувајќи или известувајќи за вести/настани/луѓе од странство често кажуваат „тој и тој весник“ близок до „таа и таа партија“, или „таа и таа телевизија“ блиска до „таа и таа партија“. Навистина не е атомска физика: можеби никаде не пишува, но секаде се знае дека FOX News нејчесто известува дека „All is well in Iraq“, во основа возејќи го филмот на владеачката републиканска доктрина во САД.

Тетка Вики (како што вели Жарко) во статијата за независни медиуми никаде не го споменува Руперт Мардок.

И сега некој во Македонија ќе тврди дека водечките, mainstream, big-bucks медиуми во земјава се независни? Признајте си луѓе јавно кој со кој си е другарче. Кого лажете?

Стари имиња на месеци

Tags: 

На маса ми фаќа прашина едно ливче со старите(?) имиња на месеците во годината.

Дамјан често ми мрчи дека било глупо да запишувам работи по ливчиња кога постојат компјутери, па еве едно ливче помалку:

Јануари - Коложег

Февруари - Сечко

Март - Цутар

Април - Тревен

Мај - Косар

Јуни - Жетвар

Јули - Златец

Август - Житар

Септември - Гроздобер

Октомври - Листопад

Ноември - Студен

Декември - Снежник

Никако да се сетам од каде сум ги препишал, ама еве ќе седат на блог ако некогаш притребаат за нешто.