книги

Undefined

Неколку белешки за „Ти не си тракатанец“ - новата книга на Џарон Ланиер

Tags: 

Гласовите против неколку години старата фејсбукијација на интернетот се ретки и тешко се пробиваат во јавноста. Можеби најгласен критичар на новиот веб2.0 свет е Ендру Кин. Неговите ставови се на линијата дека веб2.0 значи сѐ повеќе и повеќе персонализирани (оличнети?) медуми. Како такви, тие се антиестаблишмент, егалитарни, партиципативни и играат голема улога во фрагментизирањето на општеството на националните држави.

Не сум ја читал неговата книга, но главните поенти можат да се заклучат од неколку документарци и интервјуа што се лесно достапни на интернет. Можеби најинтересна е неговата дебата со Вајнбергер.

Уште една критика на фејсбукијација доаѓа и од Ебен Моглен, иако од сосема друга перспектива - оваа за слободата во облакот.

Најновиот, барем за мене, критичар е Џарон Ланиер. Ланиер е еден од пионерите на интернет времето кој јас го запознав преку пишувањата за виртуелна реалност што пред десетина и повеќе години беа печатени во Маргина. Во својата најнова книга „You are not a gadget“ тој пишува за тоа што не чини со веб2.0 и што може да се преземе.

Книгата започнува, уште на насловната страница, прилично храбро и прецизно: „Мора прво да бидеш некој пред да се споделиш себе си.“ Тоа е тема што се провлекува низ книгата, иако текстот често е испосецкан и без многу континуитет. Ова е комплетно спротивен став од оној на Кин. Ланиер смета дека фејсбук и другите сервиси водат до обезличување на луѓето, правејќи од нив машински читливи апстракции на личноста и нејзините општествени врски.

Ланиер силно ги крикува и Википедија и Линукс затоа што смета дека повторното созавање на веќе постоечки дела и системи е беспотребно потрошено време. Ако во осумдесетите, вели тој, најавев дека во 2010 ќе имаме уште еден UNIX и уште една енциклопедија на интернет, веројатно сите ќе ми се смееја. Тоа за него е безуспешна употреба на големиот потенцијај на технологијата. Википедија уште повеќе затоа што статиите немаат еден автор, затоа што технологијата е таква што ја промовира толпата, а тоа што толпата го мисли и пишува не мора секогаш да биде вистина.

Тој потсетува на моделот на Apple за дизајнирање на уреди како iPhone што, според него, го менуваат дигиталниот пејсаж и таквиот затворен модел е тој што Ланиер мисли дека е начин на кој што треба да се прават работите.

Книгата има некои интересни примери, но целиот текст е исполнет со тон на разочарување. Ланиер бил еден од луѓето што меѓу првите експериментирале со интернет, компјутери и виртуелна реалност, и видливо е незадоволството од тоа како некои делови од технологијата се развиле (или не се развиле). Тој смета дека многу, премногу талентирани луѓе се загавени во модел / идеја за тоа како треба да изгледа софтверот што е стара 40 години. Тој повикува на радикална креативност.

Во секој случај, станува збор за интересно четиво, иако можеби поставува повеќе прашања, одошто што дава одговори. Конечната поента на Ланиер е дека единствено луѓето се важни и технологијата треба да им служи ним, а не тие нејзе.

Дваесет и првиот

Tags: 

Додека ми е блогов во книжевен режим да пишам и за романот на годината според Утрински весник.

Го набавив по препорака, но не можам да кажам дека сум задоволен од читањето.

Можеби навистина бил најдобар од пријавените, но јас сум со впечаток на ефтина приказна и неуверливи ликови.

Низ текстот провејуваат реченици кои можат да бидат интересни цитати. На пример:

Кај што има насмевка, таму има и човечко лице.

или

Не плашете се од призраците и привиденијата во човечки облик; тие немаат никаква сила. Плашете се, меѓутоа, од покојните идеи... Тие денес го владеат светот.

Тешко, нели, добри цитати да заменат добра книга, или што знам можеби не сум јас доволно литературно шлифуван.

На крај заклучокот што ми се наметна, како порака од книгата, е - сите гомна смрдат, само на своето човек си е навикнат.

Милијардата на дното

Tags: 

Со Илина Јакимовска се запознавме на TEDxSkopje.

Па така низ муабет излезе оваа мала соработка за претставување на книга на Bookbox.

Во продолжение, моите забелешки за „Милијардата на дното“, скратени и стегнати. :-)

За „Милијардата на дното“, гостинот-уредник и козата на комшијата (овде имаше link што води до on.net, но се чини дека уредниците на on.net и потоа off.net го тргнале документот).

Outliers - македонско издание

Tags: 

Пред неколку дена, разочаран од неуспехот на планираната „културна“ набавка, влетав во Или-или и купив пар книги. Една од нив, „Есеј(от) како вежбалиште“, ја купив поради името на авторката - Јелена Лужина - професорка на чии предавања и дух со радост се сеќавам од мојот краток престој на ФДУ.

Книгата започнува со есеј за Коле Чашуле кој, како што ѝ кажав на една другарка, ме остави вознемирен на пријатен начин. Тоа беше прв пат да прочитам нешто за македонски писател напишано како тесктовите во англиските медиуми за нивните автори. Но за сето тоа можеби друг пат.

Скоро читав уште една книга - „Outliers“ од Малком Гледвел. Тоа е книга шго ги истражува причините за успехот претставувајќи ги највидните примери од денешницата - како Бил Гејтс.

Заклучокот што може да се извлече од книгата на Гледвел е дека успехот не зависи само од талентот и генијот на луѓето, иако тоа е една од мирудиите потребни за манџата да испадне добра. Во случајот Гејтс, неговиот натпросечен IQ на страна, тој имал среќа да учи во училиште во кое клубот на мајки секоја година давал голема донација. Претходно ја опремиле спортската сала и окречиле (или така нешто), а токму таа година кога (чинам) Бил бил полуматурант тие му донирале на училиштетото компјутер. Зборуваме за 197инекоја - време во кое само неколку универзитети од рангот на MIT имале компјутери. Децата, меѓу кои и Гејтс, можеле да си играат по часовите на компјутерот, да истражуваат итн. Приказната за Гејтс продолжува со уште неколку вакви примери. Примери за клучниот период од неговиот развој кога тој имал пристап до компјутери и технологија пред било кој друг благодарение на случајности, среќна ѕвезда и слично. И сето ова е пред општо познатата приказна за неговото откажување од Харвард и стартувањето на Мајкрософт.

А еве што вели Лужина во својот есеј за Чашуле:
Треба, макар и попатно, да се дефинира/опише специфичниот процес на драматрушката и театарската (само)едукација, низ кој Чашуле поминал токму во петнаесетгодишниот период за кој зборувам (1953 - 1967/1970 м.з.).

... фотографија. снимена 27 јануари 1932-та: на неа се гледаат некои костимирани деца, ученици на прилепската нижа гимназија, кои се готват да ја одиграат или штотуку ја одиграле претставата Смешни прециози.

На фотографијата покрај Илија Милчин се гледа Коле Чашуле. (м.з.)

Во текот на студентските години поминати во Белград (1938 - 1941), собата во студентскиот дом Чашуле ја делел со идниот солист и директор на Македонската опера Петре Богданов Кочко, тогаш студент на белградската музичка академија, кој му се „наметнал“ како своевиден театарски ментор. Двајцата редовно ги следеле претставите во Народно позориште, не само оперските, настојувајќи да ги гледаат што е можно повеќе пати.

Веќе во февруари 1948 г. Чашуле е назначен за управник на Македонскиот народен театар.

Канада, во која државата ФНР Југославија го испратила на навидум лукративна дипломатска мисија (во 1952 г. м.з.), Чашуле максимално ја користел за сопствено едуцирање во секоја смисла. Најмногу во занаетчиска: драматуршка и театарска. Освен што систематски ги читал драмските текстови и фанатично ги гледал изведбите на тогашната американска драматика.... Јуџин О'Нил, Тенеси Вилијамс, Артур Милер...

И така натаму, да не препишувам, веројатно се насетува поентата, за на крај:

Драмите од тој период - Вејка на ветерот (1957), Црнила (1961), Вител (1966), Партитура за еден Мирон (1967)... театрологијата ги квалификувала како меѓници на македонскиот драмски/театарски модернизам. Македонската драматика тогаш го фаќа чекорот со светскиот меинстрим.

Руски читателски белешки

Tags: 

- Eх, драги пријателе! - проговори Базаров. - Како се изразуваш! Гледаш што правам јас: во куферов остана празно место и јас клавам тука сено; така е и со нашиот животен куфер; го полниме со што да е, само да нема празнина.

Од Татковци и деца.

Преводот на МПМ е очајно лош. Но, кога ќе се навикнете дека „с“ е „ѝ“, а „си“ е „сѐ“, се стигнува и до крајот на книгата.

Градежниот сектор и корупцијата

Tags: 

Видеото на Рибаро (Youtube, Окно), базирано на бројки кои чинам ги извадил Жарко, ме потсети на еден параграф од книгата „Милијардата на дното“ што некако го заборавив/испуштив при претходните коментари од и за книгата и Македонија. Сега еве го во целост, преведен.

(...)
Корупцијата има свои епицентри. Почнав фокусирајќи се на нашите банки, каде што се складира најголем дел од пленот. Помеѓу компаниите кои плаќаат мито, два сектора се истакнуваат: екстракција на природни ресурси и градежништво. Подоцна ќе се навратам на прашањето за природните ресурси - тоа веќе јавно признаено како проблем барем од почетокот на Иницијативата за транспарентност во екстрактивните индустрии започната од британскиот премиер Тони Блер во 2002. За споредба, корупцијата во градежништвото е валкана тајна. Транспаренси интернешнл одлучи да го истакне овој проблем посветувајќи му го на овој сектор Глобалниот извештај за корупција за 2005. Градежништвото ги има сите состојки што се подлежни на корупција: секој проект се прави само еднаш и не може лесно да му се одреди единствена цена. Има толку многу несигурности при спроведувањето, што не е можно да се создаде она што економистите го нарекуваат „комплетен договор“. Како резултат на ова, лесно е да се избегне дисциплината што инаку би била наметната од јавното наддавање. Корумпирана градежна компанија се договара со државен службеник да го добие тендерот по вештачки ниска цена, но потоа се прави нов договор за деталите што се појавуваат за време на изградбата. Еден мој пријател беше министер за финансии во Еритреја во времето кога таа беше една од најмалку корумпираните земји од милијардата на дното. И покрај тоа, тој сфати дека нема да може да ја сопре корупцијата во градежните проекти, и дека тоа би го поткопало управувањето на државата многу пошироко. Неговото драстично решение беше да го минимизира трошењето на градење, ставајќи вето на проектите таму каде што можеше. Тој не беше наивен. Сега има кредибилитетни студии за некои земји кои проценуваат колку корупцијата во градежништвото ги подига трошоците на инфраструктурата и со тоа го намалува растот. Овие ефекти се големи.
(...)

Дополнето: Врски до претходни записи за „Милијардата од дното“.

Стапица на лошо управување во мала земја;
Стапица на континентална држава;
Стапица на конфликт;
Стапиците и Македонија.

Читателски белешки: Zen and the Art of Motorcycle Maintenance

Tags: 

Се ближи почетокот на академската година, па еве еден пригоден текст. На англиски е и малку е подолг, па нека простат тие на кои ова не им е згодно.

The school was what could euphemistically be called a "teaching college." At a teaching college you teach and you teach and you teach with no time for research, no time for contemplation, no time for participation in outside affairs. Just teach and teach and teach until your mind grows dull and your creativity vanishes and you become an automaton saying the same dull things over and over to endless waves of innocent students who cannot understand why you are so dull, lose respect and fan this disrespect out into the community. The reason you teach and you teach and you teach is that this is a very clever way of running a college on the cheap while giving a false appearance of genuine education.

Yet despite this he called the school by a name that didn’t make much sense, in fact sounded a little ludicrous in view of its actual nature. But the name had great meaning to him, and he stuck to it and he felt, before he left, that he had rammed it into a few minds sufficiently hard to make it stick. He called it a "Church of Reason," and much of the puzzlement people had about him could have ended if they’d understood what he meant by this.

The state of Montana at this time was undergoing an outbreak of ultra-right-wing politics like that which occurred in Dallas, Texas, just prior to President Kennedy’s assassination. A nationally known professor from the University of Montana at Missoula was prohibited from speaking on campus on the grounds that it would "stir up trouble." Professors were told that all public statements must be cleared through the college public-relations office before they could be made.

Academic standards were demolished. The legislature had previously prohibited the school from refusing entry to any student over twenty-one whether he had a high-school diploma or not. Now the legislature had passed a law fining the college eight thousand dollars for every student who failed, virtually an order to pass every student.

The newly elected governor was trying to fire the college president for both personal and political reasons. The college president was not only a personal enemy, he was a Democrat, and the governor was no ordinary Republican. His campaign manager doubled as state coordinator for the John Birch Society. This was the same governor who supplied the list of fifty subversives we heard about a few days ago.

Now, as part of this vendetta, funds to the college were being cut. The college president had passed on an unusually large part of the cut to the English department, of which Phædrus was a member, and whose members had been quite vocal on issues of academic freedom.

Phædrus had given up, was exchanging letters with the Northwest Regional Accrediting Association to see if they could help prevent these violations of accreditation requirements. In addition to this private correspondence he had publicly called for an investigation of the entire school situation.

At this point some students in one of his classes had asked Phædrus, bitterly, if his efforts to stop accred- itation meant he was trying to prevent them from getting an education.

Phædrus said no.

Then one student, apparently a partisan of the governor, said angrily that the legislature would prevent the school from losing its accreditation.

Phædrus asked how.

The student said they would post police to prevent it.

Phædrus pondered this for a while, then realized the enormity of the student’s misconception of what accreditation was all about.

That night, for the next day’s lecture, he wrote out his defense of what he was doing. This was the Church of Reason lecture, which, in contrast to his usual sketchy lecture notes, was very long and very carefully elaborated.

It began with reference to a newspaper article about a country church building with an electric beer sign hanging right over the front entrance. The building had been sold and was being used as a bar. One can guess that some classroom laughter started at this point. The college was well known for drunken partying and the image vaguely fit. The article said a number of people had complained to the church officials about it. It had been a Catholic church, and the priest who had been delegated to respond to the criticism had sounded quite irritated about the whole thing. To him it had revealed an incredible ignorance of what a church really was. Did they think that bricks and boards and glass constituted a church? Or the shape of the roof? Here, posing as piety was an example of the very materialism the church opposed. The building in question was not holy ground. It had been desanctified. That was the end of it. The beer sign resided over a bar, not a church, and those who couldn’t tell the difference were simply revealing something about themselves.

Phædrus said the same confusion existed about the University and that was why loss of accreditation was hard to understand. The real University is not a material object. It is not a group of buildings that can be defended by police. He explained that when a college lost its accreditation, nobody came and shut down the school. There were no legal penalties, no fines, no jail sentences. Classes did not stop. Everything went on just as before. Students got the same education they would if the school didn’t lose its accreditation. All that would happen, Phædrus said, would simply be an official recognition of a condition that already existed. It would be similar to excommunication. What would happen is that the real University, which no legislature can dictate to and which can never be identified by any location of bricks or boards or glass, would simply declare that this place was no longer "holy ground." The real University would vanish from it, and all that would be left was the bricks and the books and the material manifestation.

It must have been a strange concept to all of the students, and I can imagine him waiting for a long time for it to sink in, and perhaps then waiting for the question, What do you think the real University is?

His notes, in response to this question, state the following:

The real University, he said, has no specific location. It owns no property, pays no salaries and receives no material dues. The real University is a state of mind. It is that great heritage of rational thought that has been brought down to us through the centuries and which does not exist at any specific location. It’s a state of mind which is regenerated throughout the centuries by a body of people who traditionally carry the title of professor, but even that title is not part of the real University. The real University is nothing less than the continuing body of reason itself.

In addition to this state of mind, "reason," there’s a legal entity which is unfortunately called by the same name but which is quite another thing. This is a nonprofit corporation, a branch of the state with a specific address. It owns property, is capable of paying salaries, of receiving money and of responding to legislative pressures in the process.

But this second university, the legal corporation, cannot teach, does not generate new knowledge or evaluate ideas. It is not the real University at all. It is just a church building, the setting, the location at which conditions have been made favorable for the real church to exist.

Confusion continually occurs in people who fail to see this difference, he said, and think that control of the church buildings implies control of the church. They see professors as employees of the second university who should abandon reason when told to and take orders with no backtalk, the same way employees do in other corporations.

They see the second university, but fail to see the first.

I remember reading this for the first time and remarking about the analytic craftsmanship displayed. He avoided splitting the University into fields or departments and dealing with the results of that analysis. He also avoided the traditional split into students, faculty and administration.

When you split it either of those ways you get a lot of dull stuff that doesn’t really tell you much you can’t get out of the official school bulletin. But Phædrus split it between "the church" and "the location," and once this cleavage is made the same rather dull and imponderable institution seen in the bulletin suddenly is seen with a degree of clarity that wasn’t previously available. On the basis of this cleavage he provided explanations for a number of puzzling but normal aspects of University life.

After these explanations he returned to the analogy of the religious church. The citizens who build such a church and pay for it probably have in mind that they’re doing this for the community. A good sermon can put the parishioners in a right frame of mind for the coming week. Sunday school will help the children grow up right. The minister who delivers the sermon and directs the Sunday school understands these goals and normally goes along with them, but he also knows that his primary goals are not to serve the community. His primary goal is always to serve God. Normally there’s no conflict but occasionally one creeps in when trustees oppose the minister’s sermons and threaten reduction of funds. That happens.

A true minister, in such situations, must act as though he’d never heard the threats. His primary goal isn’t to serve the members of the community, but always God.

The primary goal of the Church of Reason, Phædrus said, is always Socrates’ old goal of truth, in its ever-changing forms, as it’s revealed by the process of rationality. Everything else is subordinate to that. Normally this goal is in no conflict with the location goal of improving the citizenry, but on occasion some conflict arises, as in the case of Socrates himself. It arises when trustees and legislators who’ve contributed large amounts of time and money to the location take points of view in opposition to the professors’ lectures or public statements. They can then lean on the administration by threatening to cut off funds if the professors don’t say what
they want to hear. That happens too.

True churchmen in such situations must act as though they had never heard these threats. Their primary goal never is to serve the community ahead of everything else. Their primary goal is to serve, through reason, the goal of truth.

That was what he meant by the Church of Reason. There was no question but that it was a concept that was deeply felt by him. He was regarded as something of a troublemaker but was never censured for it in any proportion to the amount of trouble he made. What saved him from the wrath of everyone around him was partly an unwillingness to give any support to the enemies of the college, but also partly a begrudging understanding that all of his troublemaking was ultimately motivated by a mandate they were never free from themselves: the mandate to speak the rational truth.

За тие што стигнаа или лизнаа до крај, целата книга е овде, а краток осврт има овде.

Стапиците и Македонија

Tags: 

„Милијардата на дното“ (The Bottom Billion) е последната книга што ја прочитав летово.

Книгата е поедноставено резиме на истражувањата на Пол Колиер и неговите студенти и соработници на универзитетот Оксфорд. Во неа се образложуваат причините за заглавувањето во сиромаштија и стагнација на голем број на држави и општества од Африка и Азија во кои живеат околу една милијарда луѓе, но и се нудат некои решенија за тоа како да се излезе од таа состојба и да започе развој. Книгата црпи информации од истражувања базирани на голем број статистички податоци што, освен ако не се водиме од „лаги, проклети лаги и статистика“, мене ми звучи поздраво од некои други наслови што исто така нудат лекови за овие држави.

Што е за право, во книгата не се споменуваат држави од Европа, освен две кратки референци за Босна и Косово. Сепак, ми се виде корисно да ги споделам стапиците што мислам дека се важни за Македонија. Стапиците се четири на број и објаснуваат во какви незгоди влегуваат овие општества: стапица на конфликт, стапица на природни богатства, стапица на континентална држава (landlocked), стапица на лошо управување во мали земји.

Мислам дека лесно може да се види кои од овие ѝ прилегаат на Македонија. Среќа немаме многу природни ресурси инаку ќе имавме совршен резултат - 4 од 4.

Ако ми дозволи времето во следите неколку записи на блогов планирам да се занимавам со секоја стапица поединечно. Не знам колку тоа ќе биде успешно бидејќи и не знам дали некаде има јавно објавено статистички податоци за Македонија.

Промоција на книга на Фросина Наумовска

Tags: 

Секогаш сакам кога причината да напишам нешто на блогов е убава.

Вчера бев во Куманово на промоција на поетската збирка на Фросина, книга што таа се обидува да ја издаде од 2006 година кога на конкурсот „Ацо Караманов“ за најдобра небјавена збирка добива прва награда.

promocija frosina

Па книгата „Модерен светец“ конечно е издадена и чини (симболични?) 130 денари. Самиот чин на објавување на хартија си има и своја вредност (додуша можеби не толку голема за луѓето како мене што сѐ ставаат на интернет :)).

Промоцијата беше интересна, без многу формалности (скоро ич) и поезијата беше испреплетена со музички изведби на гитара, клавир и тромбон што за мене беше пријатно изненадување

promocija frosina

Па сега да споделам и една песна. Личен фаворит ми е „Кавга“ од стр. 79 (иако морам да кажам дека не се разбирам баш во поезија), но тука нешто пократко:

Инцидент

Моја е вашата цреша!
Никогаш нема да згрешам
со туѓа јас да ја смешам -
моја е вашата цреша!

На самиот врв ќе се качам,
гранките да ѝ ги решам.
Ќе украдам сѐ што е ваше
берејќи ја мојата цреша.

Ако ли куршум ме стаса
ко малото Ромче, се тешам:
не ќе биде никогаш ваша
повеќе мојата цреша.

Патувачки белешки за политика и општество

Tags: 

Ја читам Honeymoon With My Brother. Книгата е така-така. Кога веќе стигнав до 203-та страна, ќе ја дочитам. Но од таму, да споделам неколку мисли од авторот, кој инаку е поранешен портпарол на сенатори и гувернери во САД, па би се рекло се разбира нешто во политика.

Еве.

На двете сликички, мој фаворит е точката 4.

Страници