Неверојатно колку лесно водечките стручњаци од разни области во Македонија се одважуваат да (хм...) зборат глупости во медиуми. Последниот пример е В. Пепељуговски кој во интервјуто за Дневник се искажува дека:

„Па пиратството е најголемо зло на 21 век. Од него се финансира тероризмот, подоходовен е од трговија со оружје, дрога и бели робје.“

За среќа, баш пред неколку часа го гледавме Џереми Зимерман овде на 27c3 (повеќе за тоа - тука), кој низ сите информации што ги сподели, кажа и за списокот на научни студии во врска со споделувањето на фајлови (file sharing) што тие го водат.

Па еве неколку набрзина:

University of Amsterdam - 2010 - Economic and cultural effects of unlawful file sharing

* May 2010 - A new study by the University of Amsterdam claims that unlawful file sharing by broadband ISP customers appears to be considerably less harmful than Rights Holders maintain and could even be beneficial to music, film and video game sales.

BBC - 2009 - "Pirates" spend more on music (FR)

* 02 November 2009 A report by BBC news cites the results of a survey about piracy among more than 1000 people commissioned by Demos researchers. This online poll has found that people who admit downloading music through illegal file-sharing spend nearly twice as much as those who claim they do not and that current price of music files is far higher than what customers are willing to pay. Websites (including peer-to-peer systems and streaming services) visited by music listeners are also explored.

IPSOS Germany - 2009 - Filesharers are better "consumers" of culture (FR)

* October 2009 - A study realized between January and March 2009 in 12 countries among 6500 Internet users by IPSOS Allemagne shows that French Internet users are not the World Champions of illegal downloading. This study also shows that in Germany "filesharers are better "consumers" of culture than the German Internet users who don't download illegally. Sources: tempsreel.nouvelobs.com 21/09/2009 pcinpact.com 21/09/2009 ecrans.fr 22/09/2009

Frank N. Magid Associates, Inc. - 2009 - P2P / Best consumers for Hollywood (EN)

* Another study shows that P2P networks (Vuze) users are the best consumers for Hollywood: « Introducing Hollywood's Best Custormers ». Source: Frank N. Magid Associates, Inc. - 02/06/2009.

M@rsouin - 2008 - P2P / buy more DVDs (FR)

* This note realized by M@rsouin presents the principal results of a survey on video consumption (or on audiovisual content consumption in general) on the Internet. We'll take a particular look to the statistic vision of online video consumption. The conclusion of this study: "Those who download videos on P2P networks, also are those who buy more DVDs."

Dutch government - 2009 - Illegal downloading = Positive effect (NL)

* A new report (2009) commissioned by the Dutch government, about the economical and cultural consequences of filesharing on music, film and video games industries concludes that illegal downloading has a positive global effect on the economy.

Денес почнува фестивалот на европски филм Cinedays. Покрај другите активности во врска со овој фестивал, на втората страница на програмата ќе прочитате и за нивната борба против пиратеријата.

CINEDAYS СЕ БОРИ СО ПИРАТЕРИЈАТА!
Со секое донирано пиратско ДВД на билетарниците на кино салите во кои се одржува фестивалот, наместо регуларните 150 денари вашиот билет ќе ве чини само 50 денари.

Сега, има повеќе прашања што се интересни за разгледување од оваа кампања, но првото што мене ми падна на памет е кому е таа насочена?

Одам на Cinedays секоја година и таму доминира млада публика - публика што е доволно вична во технологија за да набави пиратска копија од некој филм и доволно храбра за да не мисли премногу за законските импликации од тоа. Па која би била мотивацијата тогаш?

Пари.

Ако сакам да гледам 10 филма на овогодинешниот фестивал, ми требаат 1500,00 денари по нормални цени. Но ако донесам 10 дискови со нарежан филм, тогаш ми требаат само 500,00 денари. Не ги знам цените на дисковите, но да речеме дека може да се купат 10 дискови за цена од 20,00 ден еден. Да речеме исто така дека филмови веќе имам на дискот на компјутерот, или дека ако треба да симнувам нови тогаш тоа е во фиксниот трошок за интерент што секако ќе го платам.

Крајниот резулатат: 10 филмови за цена од 700,00 денари или заштеда од 800,00 денари со истовремено поттикнување токму на активноста што кампањата сака да ја намали.

Arrrrrghhhhhhhhh Cinedays и добредојдовте во пиратските води.

Читајќи ги реакциите по предавањето на Ричард Сталман се чусвтвувам како да завршила некоја наша гиковизија во која наместо риба, главната улога ја имало некое гну.

За оние кои не следат, вчера во преполнета сала во Холидеј-ин Ричард Сталман од фондацијата за слободен софтвер одржа предавање на тема „Авторските права против општеството во доба на компјутерските мрежи“ во кое објасни како било пред да постои системот на авторски права, како и зошто тој систем бил зачнат и до каде е работата денес. Прошарано со малку историја за слободен софтвер и неочекуваното играорство на битолски ора на Сталман, предавањето ги вклучи следниве работи: Во антиката авторски права не постоеле, автори постоеле, копирање било дозволено, се правело рачно ако книгата доживеала да не биде запленета од локалниот буџован. Потоа во Европа ја измислиле машината за печатење, која за волја на вистината всушност е измислена во Кина многу векови порано, но Европејците со своето повторно измислување на неа шлапнале закон за печатење (анг. copyrigt) чија примарна цел била да го регулира печатењето на книги. Како таков, тој бил насочен кон индустријата и лесно се применувал, бидејќи лесно се контролирале неколкуте издавачи што постоеле (во денешни услови мислете на закон на банки и банки - освен во случајот на Грција). Целта на законот била создавање на дополнителна корист за јавноста, за општеството: машината за печатење го направила издавањето на книги во голем обем ефтино и лесно, монополот што го имале издавачите над печатење на една книга се оправдувал со поголемата корист што јавноста ја имала од достапноста на оваа книга (економската анализа зад ова е едноставна, но да не се рашириме премногу).

Потоа технологијата направила уште еден голем чекор напред и условите повтроно се промениле, но наместо општеството повторно да одбере модел што ќе му носи поголема корист, сега сме заглавени во систем што потенцијално може да ги третира сите граѓани како криминалнци, не е поволен за повеќето автори и воглавно служи да се одржи опстанокот на една индистрија. Оваа елаборација беше дополнета со бројни примери (како на пример правото на анонимно купување на книга) со кои веројатно и најзакоравените поддржувачи на авторските права ќе се сложат дека беа на место и се важни за дебатата за едно слободно и демократско општество... но не е важно. Македонија не е ниту едното нити другoто, па затоа и мојaтa гиковизиска реакција на текстовите како што е „Македонија е ветената земја за идеите на Сталман“.

Македонија, или било која друга земја, би можела да биде ветената земја кога би била суверена во носењето на своите закони и би направила систем во кој авторските права траат 10 години. Македонија не е тоа, и всушност, како и сите други земји е тивок поклоник на агендата на САД, преку WTO / WIPO, за тоа како треба да изгледаат овие права и оние кои заедно со нив се туркаат под чадорот „интелектуална сопственост“.

Слободата е главната категорија во тоа што Сталман го работи и говори. Софтверот е слободен, но не е бесплатен. Мешањето на овие два поими има некаква логика во англискиот јазик, но не и во македонскиот. Да го правите тоа значи намерно да занемарувате клучни работи во врска со одреден концепт. Кога ќе размислите за тоа и сите физички објекти се слободни, како што вели и тој до оној момент додека реалноста на нештата тоа го дозволува. Прашањето за слободен софтвер не е прашање за тоа колку пари чини тој или како се дистрибуира. Клучното прашање е дека му дава контрола на корисникот во својата работа - нешто што неслободниот софтвер, платен или не, легален или не, не може никогаш да му го даде на корисникот. Ако користите MS Windows XP - па макар и неговата најнелегална копија - сигурно е дека тој подеднакво како и легалната копија во било која државна институција, испраќа приватни податоци назад во Редмнод. Така вистинското прашање за секој човек кој седнува на компјутер денес не е дали некој софтвер може бесплатно да се симне од интернет, туку колку е спремен да плати за да добие контрола врз својот компјутер. Неслободниот софтвер кој е набавен нелегално не станува автоматски слободен. Освен привремената можност за споделување, тој не исполнува ниту еден од другите услови за слобода.

Авторските права ја играат клучната улога во оваа разлика. Вистинскиот хак на Сталман е употребата на рестриктивнот закон за овозможување на екосистем на споделување на знаење и софтвер. Но бидејќи и предавањето на беше за GNU и GPL, ќе останам и сега понастрана од тоа. Вообичаената аргументација на индустријата и медиумите дека авторските права им служат на авторите. Но ретко кој ги прашува авторите за тоа. До сега не сум запознал ниту еден автор кој напишал или насликал или снимил нешто поради тоа што знаел дека тоа ќе биде заштитено. Причините секогаш се полични: желба да се каже нешто, желба да се презентира човек во јавноста, желба да се дискутира за некоја идеја. И овој текст јас го пишувам од прилично лична причинa: видов дека текстот на Виктор се појавил на ОКНО, а мојот текст на слична тема од пред неколку месеци не успеа да се најде на страниците на овој наш веб магазин. Во секој случај авторските права денес многу повеќе служат за контрола на јавноста и општеството и измешани со техничките мерки за заштита прават заложници од луѓето. Прашајте некој автор дали би сакал неговиот читател да ја даде книгата на комшијата кој претходно не чул за него и со тоа тој да добие уште еден читател. Сега пробајте да го направите тоа со електронска книга затворена во DRM. Желбата во дел од јавноста да се заштити индустријата која (нужно) ги експлоатира и авторите и уживателите на уметноста не е објаснува од ниту една перспектива: во капитализмот нормално е да умираат (и да се раѓаат нови) индустрии и тоа е неизбежен дел од конкурентската борба, во демократските општества слободата на граѓаните е поважна од профитот на корпорациите.

Споредувањето на неволноста на Сталман да го продаде своето плишано гну за помалку од 1300 денари со практиката на индустријата без ваше знаење да инсталира софтвер на вашиот компјутер за да ви забрани да го пуштите дискот што легално сте го купиле во нивната продавница е несериозно и наивно. Прво тука е прашањето на цената на чинење на доброто: можеби гнуто навистина чини 1300 денари и цената не може да оди под тоа. Ако го купите за 1300 денари, продавачот не остварува профит. Сѐ повеќе од 1300 е доброволно - како и што беше. Ова не е случај со дисковите кои се продаваат по цени повеќе десетици пати повисоки и со кои индустријата всушност остварува монополски профити - спуштањето на тие цени нема да ги направи нив да бидат во загуба. Подеднакво важно е дека Сталман гнуто го продава без скриени rootkit-ови во него и без ограничувања на неговата употреба, додека големите медиумски куќи тоа не го прават така.

Слободата или ви е важна или не. Ако не, тогаш што и да има Сталман да каже не е многу важно.

Се случува историја. Интернетот што го знаеме може повеќе да не постои.

Можеби само мене ми е сѐ потешко да пишувам за работи кои нѐ чекаат и за кои многу веројатно ќе немаме избор, кога толку многу други нешта во државава и општествово притискаат, но сѐ уште сакам да мислам дека е подобро нешто да се знае, отколку да се чека изненадување.

Па за оние кои не можат да најдат еден час да ги погледаат двете предавања на Мајкл Гајст за тоа што претставува ACTA (Anti-Counterfeiting Trade Agreement), еве на кратко:

• Тоа е договор што се составува речиси целосно во тајност. Инициран е од САД и поддржан од повеќето развиени земји (уште една coalition of the willing). Се очекува да стапи во сила најдоцна до 2012.
• Тоа не е договор што ќе се напише и потпише. Тој заговара формирање на комплетно нова институционална рамка (со тела како Секретаријат). Фактот што преговорите всушност се одвиваат надвор од денешната институционална рамка (ООН, СТО, СОИС) говори и за тоа дека иницијаторите го гледаат процесот на одлучување во тие институции како пречка за нивната агенда. Со ова од форум (ООН) се оди кон клуб (НАТО). Во ООН мора да постои консензус меѓу сите земји што се членки за да се донесе одлука, а се станува член во моментот кога земјата е признаена. Во НАТО член се станува откако ќе се исполнат условите што ги поставуваат другите земји-членки. Така веројатно ќе биде и со ACTA. Земјите што ќе сакаат да станат членки ќе мора да ги прифатат условите, иако не учествувале во нивното создавање.
• Се мисли дека ова поместување е последното во серијата УНЕСКО -> СТО -> СОИС -> ACTA во областа на „интелектуалната сопственост“. Секоја претходна институција е заменувана под силен притисок од САД со наведување на бавноста на процесот како главна причина за нефункионалноста на дадената институција.
• Иако е именуван како трговски договор, ACTA всушност е договор за „интелектуална сопственост“ и ќе вклучува сѐ од штампање ADIBAS на маици до софтвер и интернет. Познатиот 3-strike-law (кој во некои држави веќе е изгласан) е исто така дел од агендата. Со него, по третиот прекршок во врска со авторски права на интернет, на корисниците ќе им биде одземен пристапот до мрежата.
• Само мал број организации во светот се активни во обзнанувањето и разобличувањето на ACTA. Во Европа тоа е мрежата на Пиратски партии, кои меѓу другото сметаат дека овој договор ќе ги нарушува основните граѓански права. Европската комисија пак, смета дека непотребно се шири паника и дека овој договор е уште еден business as usual.
• Колку што ми е познато ниту еден медиум во Македонија не ја обработил темата за ACTA. Можеби едноставно ќе се разбудиме во ACTA-свет.
• Тонот на песимизам во последната реченица е ехо на најголем број од луѓето кои на различен начин се занимаваат со ова прашање. Чувството на немоќ можеби најмногу е изразено кај активистите во Европа.

Денес чистев некои стари обележувачи од уште постариот Firefox профил и го најдов тој за еден краток расказ од Спајдер Робинсон насловен „Меланхонични слонови“.

Напишан во далечната 1983 оваа кратка проза го слика светот што сака авторското право да го направи да трае засекогаш. Долго пред денешните копирајт војни, Спајдер успеал да фати многу интересни поенти за тоа што значи продолжувањето на рокот на авторските права.

Да, го препорачувам расказот.