Во јавноста има(в)ме долга дебата за тоа дали со кампањата „Избери живот“, Владата на РМ подготвува и забрана на абортусот. Истовремено, последното истражување за ставовите во македонското општество укажува на голем број конзервативни убедувања.

Моето мислење е дека случајот со спонтаниот абортус на жената во притвор може, многу лесно, да биде последното парче во сложувалката за укинување на ова право на жените.

Денешниот (4.2.2011 г.) дневен печат е полн со новинарски текстови и колумни за случајот. На многу место преовладува мислењето за убиство, за изгубен живот и слично. Ако овие ставови, кои мошне интересно доаѓаат и социјалдемократскиот камп, станат уште подоминантни во јавноста, уште поприфатливи во вредносниот систем на граѓаните, тогаш зошто да не се забрани абортусот? Како ќе го одбраниеме ова право?

Да не излезам погрешно разбран, тоа што се случило со жената е трагично. Ми се чини дека чувство на тегобност преовладува кај многу луѓе кои изминативе два дена ги сретнав натаму-наваму низ градот. Но, мислам дека мораме да ги поделиме работите за тоа како се чувствуваме во врска со овој случај да не биде пресудно во гледањето на другите поврзани прашања и можеби одлучувањето за нив.

Затоа мислам дека е многу важно случајов да се (раз)гледа(ува) како неуспех на правниот систем и институциите на државата и во таа насока да се бара одговорноста, а не тоа да се презентира како убиство спонзорирано од државата.

Ова е јасна линија на разлика што мора да ја бараме, а ако ја нема, тогаш да ја создадеме.

Говорот и настапот на опозицијата по ништо не се разликува од оној на позицијата. Последниов случај уште еднаш го потврди тоа. Политичарите и медиумите повторно сакаат да ја замачкаат работата, но на ова мора (кои ние?) да се спротиставиме.

Јасно ми е дека сите (ќе) сакаат да собираат бодови и играта е таква што ние мораме да ги доделуваме бодовите. Но, ако ова е едно од оние времиња на пресврт, тогаш она што се надевам дека може да го направиме е да ги повишиме критериумите според кои ги даваме бодовите.

Бидејќи пишував за мојата недоверба кон професорите од УКИМ, мислам дека е фер да помогнам некои од нивните образложенија да се афирмираат. Еве го во целот текстот од професорката Елисавета Поповска, како што е објавен на on.net.

Во неодамнешната жолчна расправа што пред камерите се одвиваше помеѓу еден прилично изнервиран универзитетски професор и министерот Никола Тодоров, и тоа за време на протестот против измените на Законот за Високо образование, министерот на неколку наврати праша: „А со што тоа, професоре, во законот се урива автономијата на универзитетот“? Се чини дека токму во овој сегмент, ние, универзитетските професори, не успеавме доволно да се искажеме, а власта пак, со својата пропагандна машинерија, уште еднаш направи опасно извртување на тезите и вулгаризирање на ситуацијата: испадна дека за нас автономијата се однесува само на тоа што сакаме „самоволно да одлучуваме дали ќе држиме предавања и дали ќе пишуваме трудови“ и дека, демек, ускратување на ваквото право за нас било „упад“ во автономијата. Очигледно дека во овој момент се потребни и извесни статистички и стилистички анализи на самиот текст на Законот со коишто и формално, а со тоа можеби и поочигледно, ќе се илустрира императивниот тон на Законот којшто е силно изнијансиран, најблаго речено, со една голема недоверба во способноста универзитетскиот професор совесно да си ја извршува својата професија.

Имено, во последната верзија на текстот со измените на Законот (онаа којашто беше „ревидирана“ заедно со министерот и „аминувана“ од ректорите на четирите државни универзитети), зборовите „надлежен министер“ и „надлежно министерство“ се спомнуваат 26 пати. Самиот текст има 34 члена, од кои некои во себе инкорпорираат членови кои треба да се вградат во веќе постоечкиот Закон и тие се 19 на број. Значи, вкупно во овој текст има 53 членa со кои се прави измена и дополнување на веќе постоечките законски одредби. Ако оваа бројка се стави во корелација со фреквентноста на употребата на зборовите министер и министерство, испаѓа дека овие институционални инстанци се спомнуваат во секој втор член. Зборот професор се споменува 13 пати (двојно помалку отколку зборовите министер и министерство), и тоа воглавно кога се дефинираат неговите обврски, но не и неговите надлежности, бидејќи не постои ниту еден член во кој тој се споменува како фактор на одлука. Правото на одлука за секоја од засегнатите проблематики во овие законски одредби е во рацете на надлежниот министер. Нема никакво место за самоиницијативни предлози или за креативно проширување или модифицирање на формалните калапи во кои мора да се излее отчетноста што Универзитетот му ја должи на министерот, а со тоа и на Владата. Еве еден пример за илустрација: во членот 54 од постоечкиот Закон се истакнува дека Ректорот е должен најмалку еднаш во годината да поднесува извештај за својата работа до Сенатот, Универзитетскиот совет и до оснивачот, односно Владата. Тука ништо не е спорно бидејќи нужно е, во име на подобрување на квалитетот, периодично да се верификува соодветноста на работата и на Ректорот и на Универзитетот во целина. Но, во измените на овој закон се додава нов став кој гласи: „Содржината и формата на извештајот од ставот 2 на овој член поблиску се утврдуваат со уредба за содржината и формата на извештајот за работата на ректорот, која на предлог на министерството надлежно за високото образование ја донесува Владата на Република Македонија“ (член 2 од измените на Законот – мое подвлечено). Значи, Владата пропишува не само како ќе се пишува извештајот (формата), туку и што ќе се пишува во извештајот (содржината). Јас не знам дали правната логика дозволува дистинкција помеѓу поимите форма (како?) и содржина (што?) на еден текст, но ние, филолозите, сме исклучително чувствителни на разликата што постои помеѓу овие две инстанци на создавањето на еден текст: формата упатува на композицијата, на воочливите одлики на еден текст, на конвенцијата со која се пропишува жанрот (онака како што поезијата се разликува од романот, или како што еден правен текст се разликува од еден лекарски наод), а содржината е определена од семантичкото и семиотичкото полнење на текстот коешто го инвестира самиот автор. Ректорот како автор на извештајот е, пред сé, автор на неговата содржина, потчинувајќи се истовремено на обрзувачката логика на овој жанр, а тоа е искреноста и доследноста во претставувањето на фактите. Доколку Владата со уредба ја одредува содржината на извештајот, му го одзема авторството на ректорот или, најблаго речено, Владата му диктира на Ректорот што треба да напише во извештајот. Зарем ова не е упад во автономијата на Универзитеот?
Item, во веќе „извиканиот“ член за составот на нововостановената институција Одбор за акредитација и евалуација на високото образование (член 70), и понатаму е задржан срамниот сооднос 8:7 помеѓу професори-членови избрани од Интеруниверзитетската конференција и членови избрани од страна на Владата. Останатите 4 членови на Одборот кои доаѓаат од МАНУ, од Советот на работодавачите и од редот на студентите и понатаму остануваат сива зона на лоби активности – доволно е од нив да се придобијат најмногу тројца и да настане надгласување на ставовите на универзитетските професори во корист на владините ставови. Но, врвот на парадоксот е што претседателот на Одборот не си го избираат самите членови на истиот тој Одбор, туку Владата е таа која што го именува од редот на членовите, и истиот тој го претставува и застапува Одборот пред Владата. Значи, Владата не само што во голем дел влијае врз составот на Одборот, туку си го избира и соговорникот, оној со којшто официјално ќе комуницира околу активностите на Одборот. Лесно е да се претпостави дека Владата на оваа функција ќе си ги поставува своите претставници: зошто да си има работа таму со некои „бунтовни“ професори кои со своите опонирања би им го одземале драгоценото време на Владините достоинственици, бидејќи „работата е и онака веќе завршена“ ? Зарем игнорирањето на желбата на членовите на Одборот сами да се изјаснат за тоа кого сакаат да ги претставува пред Владата не е упад во автономијата на Универзитетот?

Item, со измените на ЗВО се предвидува, заради обезбедување на квалитет на високото образование, и надворешна евалуација (член 69) која ќе се одвива според насоките и упатствата кои ги сугерира Европската Асоцијација за евалуација на високото образование (ENQA). Ако, и треба да биде така. Ние како Универзитет треба да ги согледаме нашите позиции во самиот европски високообразовен простор и да настојуваме да обезбедиме воедначен квалитет на образованието со другите универзитетски компоненти на овој меѓународен простор. Тоа е и основната идеја на Болоња процесот. Но, откако законот утврдува дека оваа евалуација ќе ја вршат комисии по одделни области во чиј состав ќе има најмалку тројца професори од меѓународно признати универзитети, следи ставот: „Надворешната евалуација се врши под критериуми утврдени со упатство за начинот на обезбедување и оценување на квалитетот на високообразовните установи и на академскиот кадар во Република Македонија, кое го донесува министерот надлежен за работите на високото образование“ (мое подвлечено). Така, во рамките на еден ист член имаме став и контра-став. Откако убаво е образложено дека надворешната евалуација ќе се врши според прифатените постапки, стандарди и насоки кои се применуваат во ENQA, на крајот од членот се поентира со одредба дека сепак, министерот е тој што ќе донесе упатството како да се оценува квалитетот на вискообразовниот процес и на академскиот кадар. Значи, министерот, не само што нема да земе предвид упатства и критериуми сугерирани од домашни експерти, туку се поставува и над оние кои што се меѓународно утврдени, па си донесува свои упатства и тие, конечно, се „највалидните“. Ваквата завршна одредба не само што личи на упад во автономијата на Универзитетот, туку имплицитно сугерира и недоверба во секакви други правилници, па дури кога тие доаѓаат и од меѓународни инстанци.

Item, дојдовме до фамозниот проблем со самоевалуцијата, односно со оценувањето на работата на професорите од страна на студентите. Оваа законска одредба воопшто не е нова, таа веќе ја има во постоечкиот закон и веќе се применува на некои факултети. Во такви околности е сосема извртена и дефокусирана тезата дека професорите се бунат против тоа да бидат оценувани од нивните студенти: сосема е нелогично тие да се бунат толку многу post festum против една веќе законски оперативна одредба. Напротив, за професорот е важно мислењето на студентот коешто треба да му послужи како коректив: професорот така ќе може себеси да си се позиционира и да се нивелира, односно посоодветно да одговори на потребите на студентите. Она против што протестираат професорите е можноста оваа постапка да стане момент на инструментализација на одмаздољубивоста на студентите кои не учат и не успеваат да ги положат испитите; можност личната непосветеност од страна на одредени студенти во изучувањето на одредена академска материја обратно пропорционално да се одрази врз личната посветеност на професорот во одржувањето на одредени критериуми за нивото на квалитет кое е потребно за таа иста материја да се оцени како совладана. Поедноставно кажано, со оглед на тоа што резултатите од самоевалуацијата ќе се земаат предвид при напредувањето на професорот, нели е логично да се запрашаме дали тој можеби нема вака да биде ставен во понижувачка позиција на „додворување“ и снижување на критериумите само за да добие „преодна оценка“ и од непосветените студенти?

Нејсе, освен оваа новина во самоевалуацијата, има и една друга. Имено, за потребите на истата ќе се изготви Државен електронски систем за самоевалуација. Веднаш по ова следи одредбата: „Содржината, формата и начинот на користење на Државниот електронски систем за самоевалуација ги пропишува министерот надлежен за работите на високото образование“ (член 6 од измените). Оваа одредба е во спротивност со погоре наведената одредба од истиот член на ЗВО (член 77) каде што се вели дека самоевалуацијата ќе ја изведуваат комисии (избрани од редот на наставниците од страна на Сенатот, односно од наставно-научниот совет) и истата ќе ја вршат според „упатство за самоевалуација и обезбедување и оценување на квалитетот на високообразовните установи, кое го донесува Сенатот на Универзитетот, односно органот на самостојната високообразовна установа“. Повторно запаѓаме во хијатусот помеѓу содржината и формата и проблемот на авторството: кој ја одредува содржината на анкетните листови – Универзитетот или министерот? Доколку министерот пропишува единствен унифициран модел на анкетирање на студентите, не водејќи притоа сметка за специфичностите на разни факултети кои покриваат различни, често пати некомпатибилни научни области (на што најмногу се чувствителни самите професори и поради што секако треба да постојат варијации во анкетните прашања), зарем тоа не е упад во автонимијата на Универзитетот?

Последниве денови сме сведоци на уште една жестока владина рекламна кампања којашто оди во скоро сите медиуми. Со неа се пропагираат вредностите на измените на Законот за Високо образование. Ја следам рекламата и не можам да и се изначудам: кому му е наменета? против кого е наменета? која и е пораката? бидејќи секоја реклама си има и целна група и порака. Рекламите со себе носат текст (вербален или визуелен), но истовремено сугерираат и развиваат контекст. Не верувам дека постои барем еден жител во Македонија кој не се согласува со текстот на рекламата којшто ги потенцира „сублимираните“ вредности и предности на Законот кој претендира да биде европски. Не верувам дека постои барем еден универзитетски професор кој би настапил против вака поставените тези за подобрување на високообразовниот наставен процес – впрочем, и ние посакуваме подобар квалитет во образованието и приближување до европските модели. Доколку со еден ваков текст се согласуваме сите, тогаш и универзитетските професори и студентите и министерот се од истата страна на барикадите – тие посакуваат исти нешта. Доколку е тоа така, тогаш ваквата реклама станува фалична во нејзиниот основен принцип на постоење, а тоа е нејзината перформативна моќ, односно нејзината мисија дека мора некого да убеди во нешто. Бидејќи оваа реклама не мора никого во оваа земја да убедува во нужноста да се има посовршено образование, таа нема повеќе мисија, нема повеќе оправдание за постоење. Но, таа сепак постои. Зошто? Таа всушност ја црпи својата животна сила од контекстот кој го фаворизира и го креира. Контекстот, или скриената порака, најсимплифицирано кажано е следниов:„ еве какво совршенство од закон ние нудиме, а тие неработници не го прифаќаат. И уште мавтаат со некаква си приказна за автономија и слобода.“

Веќе се навикнавме на фактот дека секоја владина реклама текстуализира кампања и контекстуализира анти-кампања (на пр. со рекламата против абортусот истовремено се прави анти-реклама на застапниците на абортусот); односно, сосема е јасно дека основниот креативен принцип врз којшто почиваат владините реклами е секогаш при пропагирањето на одредени „вредности“ да се контекстуализира напад против противниците на тие исти „вредности“ (макар овие противници биле и измислени). Сега кога сите ја пробивме оваа „финта“, ретко кој се фаќа на јадицата на суптилните пораки за посовршено утре; на сите им е јасно дека сепак „има нешто гнило во државата Данска“, дека зад префинетите рекламни формули за совршен образовен систем на утрешнината се крие цел еден систем на уредби, упатства, правила и прописи кои директно треба да ги носат министерот и Владата, без да прашуваат никого и ништо, ниту професорите, а уште помалку студентите откако претходно ќе ги инструментализираат во реализацијата на својата кауза.
Доказ дека тие всушност и не се толку загрижени за студентите? Да се обидам: наместо да трошат пари за толку скапи кампањи, можеа да ги искористат истите за подобрување на условите во самата база на високообразовниот процес, онаму кадешто студентот го поминува најголемиот дел од денот – да опремат лаборатории, да облагородат простори во коишто тој ќе се чуствува пријатно да работи (училници, читални, библиотеки, студентски домови), да изградат нови објекти и училници со коишто ќе се растерети пренатрупаноста во веќе постоечките простории, да обезбедат соодветна литература и во оригинал, но и на добар и стручен превод, да овозможат повеќе стипендии за студиски престои и стручни усовршувања итн. итн. итн...

Елисавета Поповска
универзитетски професор

Дневник: Професорите незадоволни, се думаат дали да протестираат.

Можеби сум со погрешен впечаток, но еве го: Универзитетските професори го креваат гласот само кога „автономија“ ќе се изедначи со „плата“.

Последната епизода, според Дневник, вклучува измени за реизбор на редовните професори. Кој не би се бунел, ако знае дека може да остане без работа. Но, колку ова има врска со автономијата на универзитетот?

Се разбира не сакам да генералзирам бидејќи има секакви (и добри и лоши и одлични) професори.

Но, каде беа професорите кога есента 2010 на првиот час ги спроведоа надвор студентите што дојдоа да кажат нешто за образованието? Или каде беа на 28.03?

Или можеби е подобро да се запрашам, како на професорите не им смета политиката додека работното место им е во мирување, а тие министеруваат?

Или ако, да го цитирам Утрински: Во причините заради кои ќе излезат на протест е и наметнувањето на скапи, лоши и нестручни преводи на странска литература, тогаш што го спречува автономниот универзитет да направи ефтини, добри и стручни преводи на странска литература?

Поради овие работи, и многу други, сето ова ми личи на пазарање. Да потрае изборот уште малку, да продадеме уште некоја книга, да тераме уште некое време. Ќе им треба многу за да докажат дека не е така, барем во моите очи.

Лична забелешка: Од ноември 2010 повторно сум студент на УКИМ на постдипломски студии. Баш би сакал да има автономен универзитет. Но, борбата за него не започнува од фотељите.

Подолу е приложен целиот текст од говорот што го спремив за 10 годишнината на Википедија на 15.1.2011 г.

Големо благодарам до луѓето што ми помогнаа да го потсредам и уште поголемо извинувањање за воглавно очајното читање на текстот и недостатокот на слајдови и слично.

Добровечер,

Денес сум овде, како претставник на Слободен софтвер Македонија, да зборувам на темата „Ширење на хакерскиот дух“. Само имам мал проблем. Јас не верувам во духови. Но, мошне наивно, верувам во луѓе.

Кога барав инспирација за овој говор не очекував дека таа ќе дојде од офлајн светот. Сепак пред неколку денови Уставниот суд на Р. Македонија го стави вон сила правилникот на УКИМ за регистрирање домејни и со тоа за прв пат го сврте вниманието на македонските интернетџии кон еден хакер од пишаната ера.

Господинот Стамен Филипов, кого патем треба да го поканиме на TEDx оваа година, во духот на најелегантната дефиниција за хакерството, проучува системи кои другите, сите ние или барем повеќето од нас, ги земаат здраво за готово. А правниот систем на една држава важно прашање, па макар и таа држава била Р. Македонија.

Се разбира, хакер е збор што најчесто се поврзува со компјутерскиот свет. Ако сте дел од медиумите, тогаш во него ќе ја препознаете мрачната страна на општеството: луѓе кои крадат пари од банкомати или деца кои поставуваат вируси на интернет. Но, ако, како некои од нас овде, го користите тој збор за да се идентификувате себе си или да ја опишете својата работа, тогаш мора да смислите паметен начин како да го објасните тоа.

Хакирањето е нешто што во модерната култура доаѓа преку компјутерската сцена, но не е нужно поврзано со компјутерите. Хакирањето не е прашање за тоа што правите - значи можете да работите на компјутер, а сепак да не хакирате, туку е прашање на тоа како и зошто правите - значи може да бидете хакер со компјутер, пенкало или нож - ако готвењето е вашиот фах.

Денес хакирањето го наоѓа својот пат назад на универзитетите како академски предмет длабоко поврзан со компјутерската наука. А токму на универзитетите, оние во Соединетите држави, сѐ започна пред околу половина век.

Еден од хаковите што е тесно поврзан со Википедија, а е од пресудно значење за организацијата од која јас доаѓам, потекнува од универзитетска средина. Ричард Сталман, човекот кој имавме прилика да го видиме во Скопје летоска, во времето кога бил истражувач на MIT го хакнал американскиот Закон за авторски права и ја создал Општата јавна лиценца. Со тоа тој отвори простор за развивање на слободен софтвер и негова трајна заштита.

Ова е еден од најумните хакови. Сталман го искористил Законот за авторски права на начин на кој никому не му текнало до тогаш, го свртел наопаку, како што ни велат постарите „со свој камен по глава“. Ова е хак што не вклучува технологија или компјутери, но сепак има незаменливо значење за развојот на речиси сите алатки што денес ги користиме, а на прво место светската мрежа - интернет.

Најголем дел од сервисите, страниците и апликациите на интернет денес, дури и они најпроблематичните како Facebook, работат со или на слободен софтвер. Останува можеби засекогаш неодговорено прашањето каква ќе беше мрежата без слободниот софтвер.

Веројатно сите веќе знаат што е слободен софтвер. Тоа е софтверот што нема огранучувања на употребата, што може да се копира, менува и редистрибуира. Доаѓа во пакување на повеќе познати брендови, како Mozilla Firefox или Ubuntu, кои можеби се полесни за препознавање. Знаете дека на секој софтвер му е потребна и документација, а на слободниот му треба слободна документација. Со оваа мисла се водел Сталман кога ја напишал Лиценцата за слободна документација - FDL која заедно со wiki софтверот што е слободен имаше и сѐ уште има пресудна улога во создавањето на денешната најголема енциклопедија Википедија.

Википедија денес е дел од широкото поле на дела со назнака слободна култура. Помогнати со уште некои правни инструменти, како лиценците од Creative Commons, денес луѓето на интернет создаваат, творат, ремиксуваат, со други зборови, го прават она што вообичаено го прават и им овозможуваат на другите да се придружат.

Во воведната реченица на својот говор на TED, Џими Велс го цитира уредникот на Британика кој во далечната 1962 година изјавил дека модерната енциклопедија треба да биде радикална. Википедија очигледно е таква. Таа е енциклопедија ставена наглавечки. Таа е резултат на неземањето на пишувањето енциклопедија здраво за готово. Таа е врвен хак.

Како што свртевме цел круг низ историјата на слободниот софтвер и слободната култура, еден заклучок се наметнува, барем за мене. Хакерите прават важни работи за општествата во кои живеат. Ова не значи дека никој друг не прави. Но како што веќе реков, хакирањето е повеќе прашање на „како или зошто“ отколку на „што“.

За ова ќе се свртам кон Законот на Линус. Линус е Линус Торвалдс, оргиналниот автор на кернелот Linux, уште едно парче слободен софтвер што го врти светот. Ќе бидам краток во раскажувањето на овој закон, но за сите што можеби ќе бидат заинтересирани, книгата е достапна во библиотеката во нашиот хаклаб КИКА. Носи наслов „Хакерска етика“. Авторот е Пека Химанен.

Книгата е осврт на тоа како хакерската етика се разликува од доминантната работна етика денес - протестантската етика. Под протестантска овде не се мисли на нешто поврзано со религија, иако можеби било така на почетокот, туку на економскиот и социолошки концепт за третирање на работата, онака како што ја дефинирал Макс Вебер, но да не должам, има страница на Википедија за тоа.

Значи, да избегнеме секакви забуни, сосема е можно да бидете православен, муслиман, будист или џедај, а сепак да имате протестантска етика. Наспроти неа стои хакерската етика срочена кратко и јасно во Законот на Линус.

Овој закон вели три едноставни работи. Сите човечки мотивации се групираат во три основни категории: преживување, социјален живот или друштво и забава. Претпоставувам дека сите ќе се согласат дека преживувањето е една навистина силна мотивација. Другите две се поврзани со прашањето „за што сте спремни да умрете?“

Значи, некои луѓе се спремни да умрат за своите социјални врски - да се умре за религијата или државата се некои очигледни примери. Иако е тешко дека некој би умрел за својот плејстејшн, сепак во говорот ја имаме фразата „умирам од досада“. Така луѓето би направиле нешто за да не умрат од досада.

Парите исто така се некаква мотивација, но само до определена точка. Парите не купуваат здравје, другари или забава со големо „З“ - тоа што навистина нѐ исполнува или нѐ прави среќни.

Законот на Линус зборува за тоа дека напредокот е всушност движење низ овие фази. Наједноставен пример за ова е сексот. Почнал како нужен за преживување, се проширил како дел од општествениот живот и завршил некаде во порно индустријата.

Но, зборуваме за хакери. Вообичаениот хакер, компјутерскиот хакер, не хакира за да преживее. Ако имате компјутер на масата, тогаш речиси сигурно имате и леб и ајвар. Исто така, проверено, хакерите можат да живеат само на Клуб Мате и переци. Така, ако само работите на компјутер за да донесете леб на маса не сте хакер. Станувате хакер кога тоа што го работите ќе се поврзе со социјалниот живот и забавата. Едноставно, кога компјутерот сам по себе е забава.

Вака е настанат Linux. Вака се настанати многу од работите за кои претходно зборував, без кои денешниот интернет не би бил можен. Вака всушност и јас сум денес тука за да го раскажувам ова.

Книгата на Пека има околу 250 страници и објаснува како ова не е релевантно само за компјутерџиите. Хакирањето е игриво проучување на системите што другите луѓе ги земаат здраво за готово. Значи тоа е нешто што се прави за забава, без разлика на професијата, кога другите луѓе гледаат само една црна кутија. И понекогаш, всушност често, добри и корисни работи произлегуваат од тоа.

Можеме ли да најдеме примери за ова од нашето секојдневие? Го почнав кажувањето со човекот кој го урна .mk домејнот - колку хакерски ли звучи тоа?

Можеме ли да ја тестираме неговата работа низ Законот на Линус?

Господинот Филипов секако не пишува претставки до Уставниот суд заради преживување. Како што известија повеќе медиуми, станува збор за пензионер. Значи, мора да биде некое од другите две, но ако морам да се обложам тогаш би ги ставил сите пари на ултимативна забава.

Ако Уставот на Републиката е кернелот, тогаш Стамен е човекот што за сите нас овде ги проверува сите печови што програмерите сакаат да ги протнат. Мислам дека му должиме големо благодарам, не само за работата, туку и за примерот што го дава.

Тоа е тоа што е потребно за да се биде хакер. Ако некој ви кажал дека не можете да бидете тоа со завршен Правен факултет, сега знаете дека ве лажел.

На почетокот на овој месец, уште мамурен од 27-мата конференција на компјутерскиот клуб од Германија, напишав „Отворен повик за хакери“. Овој говор нека биде дополнување. Време е нашата заедница да порасне и време е да почнеме да правиме работи кои ќе ја докажат нашата репутација и ќе ни помогнат на сите нас овде.

Се надевам дека до крајот на денов ќе пораснеме барем за еден.

Благодарам.

Денес, по игра на случајноста, бев сведок на плаќање на фактура на Топлификаиција во банка.

Не знам што ме поттикна да го пресметам данокот.

Имено, фактура беше на износ од 446 денари + ДДВ 18%. Математички тоа е 526,26 денари.

Но, Топлификација тоа го заокружува на 526,50 денари, а банката на 527,00 денари.

Тоа е разлика 0,72 денари по фактура месечно.

Ако претпоставиме дека месецов 5000 корисници на парно греење добиле иста фактура тоа се 3600 денари. По 12 месеци тоа се 43.200,00 денари. По икс години... ја сфаќате веројатно математиката.

А тука се и ЕВН, ЈП Водовод и слично.

Каде одат сите овие пари?