Мора да си признаеме дека нашиов град т.е. Скопје (едниот од редакцијата е од Куманово, но многу добро го емитира скопскиот акцент и важи за скопјанец за сите оние кои немаат искусно фонолошко уво) не е метропола. Не да не е, него ич не е!!! Далеку е од метропола колку што е далеку Битола од главен град.

Појди-зајди ќе се поплачат ова интелекуалциве по колумни демек низок ни бил стандардот, корумпирани ни биле политичарите, кучињата ни сереле кај ќе им текне. Се тоа, еби му мајката, е точно. (Синтагмата „еби му мајката“ во оваа реченица служи за експресивно засилување на нејзиниот емотивен набој, а не е само обична скопска вулгарност. Да не рече после некој…)

Луѓе, имаме проблем со приоритетите. Не можеме да очекуваме се да ни падне од небо. Не можеме туку така да очекуваме да ни се дигне стандардот, да се зголеми личниот доход per-capita, да дојдат чесни луѓе на власт итн. итн. итн… Се разбира, сите овие работи се суштинска одлика на една метропола. Но, до суштината се стига преку низа формални обележја. Да го појасниме ова со еден пример од животот: момчето и девојката прво се држат за рака, па следи првиот бакнеж, одењето во кино на некој досаден филм, мешање на јазиците во темната кино-сала, мастурбирањето на средновечниот универзитетски професор од редот зад нив ((фрка-фрка, шљак-шљак, фрка-фрка, шљак-шљак, фрка-фрка, шљак-шљак) повторно се работи за една стилска фигура, овојпат ономатопеја), сензитивното опипавање на теренот и да не должиме многу - ебење! Се се ова формални, речиси механички постапки, за да се стигне до суштината, атемпорално поврзување на две души во една симбиоза. Патот до ова блаженство е макотрпен, потребни се сите тие претходно споменати формални маневри за да стигне до главната цел - ЉУБОФ!

Како што рекол нашиот Марко Цепенков: „Зрно по зрно - погача“.

Значи, до погачата, мили наши читатели, треба да се стигне преку низа зрна. Така е и со нашето влегување во ЕУ, со нашето метрополизирање. Тоа е, метафорично кажано, погачата, иако таму се вика кроасан. Овој наш текст е само скромен придонес во собирањето на зрната што ЕУ значат.

Е па, да започнеме!

Зрно1: СЕРИСКИ УБИЕЦ

Прелистувајќи ја црната хроника од последниве 10-тина години (од осамостојувањето наваму) заклучокот до кој што дојдовме е навистина поразувачки. Секири во глава заради пречекорена меѓа, убиства од страст, силување на баби… И сите до еден по извршеното злодело сами се пријавуваат во полиција. Па до кога вака?! Дајте малку концепт, малку умисла и системско работење. Ни треба класичен сериски убиец со разработена шема и методологија. Нешто од типот на Ханибал Лектор, (Анчевски Ректор), Џек Мевосек или барем Чарлс Менсон. Луѓе, ангажирајте се! „Од нас зависи“ - Како што тоа убаво го испеа Каролина. Ако ви фали инспирација појдете до блиската видеотека и погледајте ги класиците: „Седум“, „Ангелско срце“, „Петок 13“ (било кој дел), „Halloween“ (Ноч вештица) . Секоја метропола која барем маклу држи до себе мора да има дузина сериски убијци. Помислете само: прес-конференции, медиумски кампањи „Stop the violence“, маички со фото-робот, страв во коските на граѓаните, но и покачено ниво на адреналин во крвта - нешто конечно се случува! Соочени со смртта, нашите животи повторно ќе добијат смисла. Тензијата расте, прес-конференција, шефот на полицијата не дава изјави, а во последен момент градоначалникот триумфално извикува: „Најдовме отпечаток!“. Исти Њу Јорк!

Зрно2: СИДА (Омилено зрно на претходно споменатиот кумановец.)

Заради недоволната агилност на младата генерација, имаме загрижувачки мал процент на заболени од СИДА. Не сме ни меѓу првите сто. Срамота! Камо среќа QUEEN да имаа концерт овде, па Фреди Меркјури да се ангажираше по скопските калдрми. Овие нашиве педери (да не речеме хомосексуалци) премногу се моногамни, не баре ако имаат помалку партнери нема да горат во пеколот.

Замислете си само: хуманитарни здруженија, анти-aids фондови, губење часови, рекламен материјал, дузина емисии од типот на „Вртелешка“… На кратко, приклучување на нашата земја кон современите светски текови на декаденција и морална ерозија.

Зрно3: СУПЕР-ХЕРОЈ

За волја на вистината Љубе Бошковски има некои атрибути на супер-херој, но неговата рустикална верзија на Елиот Нес имиџот не ги задоволува во потполност постомодернистичките критериуми на Европската Унија. Нас ни треба нешто од калибарот на Кларк Кент, но со дискретен Латас шмек („дискретен Латас“, како што веќе и самите забележавте е стилската фигура - оксиморон).

Зрно4: ГОЛЕМ СПОМЕНИК НА ПЛОШТАДОТ

Секој голем град има голем бронзен коњ на плоштадот. И кај нас има големи коњи, но тие имаат дипломатски имунитет. Ни треба еден коњ на плоштадот. На пример, огромна биста на Букефал! Па кој е машко - нека се качи!

Зрно5: ОБЛАКОДЕР

Сто до двеста ката, некде Топаана, Скопје-Север, па нека биде и во Пинтија и тие се луѓе, иако на прв поглед не делува така. Користа за вработеноста и намалувањето на сиромаштијата е повеќе од очигледна: ќе вработиме еден куп перачи на прозори, 2000 хаус-мајстори, 300 одржувачи на лифтови, 600 лифт-момоци ((по два момока од лифт) „По можност машко и женско“ - предлага кумановецот, „Абе кумановац…“ му велиме ние и шеретски се потсмевнуваме).

То бе континуед…

Забелешка: Овој текст го објавив на 18 мај 2002 год. И овој текст е дел е од купче текстови кои требаше да се појават во магазин со работно име „Дрнч“. Магазинот никогаш не ја виде светлината на денот. Текстов е авторство на група луѓе (меѓу нив и јас) која требаше да ја претставува редакцијата на магазинот.

За оние кои не го следат Linux Journal, мал извадок од текст објавен таму (да не преведувам сега):

1. Ideas aren't physical. Regardless of the legalities, treating ideas as possessions insults their vast combustive power. Jefferson put it best:

The moment [an idea] is divulged, it forces itself into the possession of everyone, and the receiver cannot dispossess himself of it. He who receives an idea from me, receives instruction himself without lessening mine; as he who lights his taper at mine, receives light without darkening me.

2. Ideas aren't worth jack unless other people can put them to use.

3. Ideas won't change the world unless others can improve on them.

4. Ideas grow by participation, not isolation.

5. Ideas change as they grow. Their core remains the same, but their scope enlarges with successful use.

6. Ideas have unexpected results. No one person can begin to imagine all the results of a good idea. That's another reason to welcome participation.

7. Nobody's going to "steal" your ideas, any more than they can steal your cerebrum. You're the source. Authority over the idea begins with you.

8. Authority derives from originality and respect. You can't get respect for your original ideas unless those ideas prove useful to others.

9. There are two reasons other people are going to "steal" your ideas. First, the only people qualified to steal your ideas are too busy trying to get their own ideas to work. Second, they already don't like your idea because it's not their idea. (But if your idea gets traction, maybe then they'll start to respect it.)

10. In the software world, patents are hand-held nuclear weapons. They may have some deterrent or "defensive" purposes, but they tend to hurt those who use them at least as much as they hurt others. Where would Linux be if Linus Tovalds decided to make it a proprietary OS? Where would RSS, blogging, podcasting or outlining be today if Dave Winer had locked his ideas behind patents?

Пред некое време на некој странски блог (на англиски јазик), не се сеќавам точно каде, прочитав нешто што одеше отприлика вака:

Добрата работа да имаш блог е тоа што сите твои пријатели знаат што има, што се случува со тебе.

Лошата работа да имаш блог е тоа што сите твои пријатели знаат што има, што се случува со тебе.

Не знам колку е ова точно за македонските блогови воопшто, или конкретно за мојов блог, ама добро е да се има на памет.

Значи, се започна со колумната на Венко во Утрински за некаков фонд за писатели. Продолжи со препукувања по весници и се разбира на Интернет, по блоговите - логично. На тоа, веројатно некако се надоврза и Темлум/Точка состанок, а-у, алтернативни форми.

Јас додуше немам став по овие прашања. И така, ако некогаш одлучам да издадам книга, ќе го правам тоа со свои пари. Она што ме замисли е public exposure на (потенцијалните) писатели(те).

Си мислам значи, Гибсон има веб страница и блог, ама општо земено не е достапен за јавноста, ретко дава интервјуа, не може никој да го добие на мејл. На блог не пишува често додуше, а колумни и слични работи па ич. Стерлинг пишува, ама па пишува за Вајерд. Селинџер и Пинчон се тешка илегала.

Океј, можеби писателката на Хари Потер ја има повеќе во јавноста.

Пишувањето, како и секоја друга работа, бара работа. Ако човек го троши времето зборувајќи дека е или сака да биде писател, шансите се дека ќе има помалку време да работи на своето писателствување.

Скица: верзија 0.1

Алатката за развој на речник (glossary), codenamed Godot треба да биде веб базирана алатка за развој на речник со компјутерски зборови (glossary). Се изработува за потребите на проектот за македонско OpenCD кој го подготвуваат Слободен софтвер Македонија и Метаморфозис.

Godot треба да овозможи дистрибуирана изработка на речник со често користени зборови во софтверот, кој ќе може да се користи за побрзо, полесно и поконзистентно локализирање на софтвер од англиски јазик на македонски јазик.

Забелешка: Практично би било софтверот да овозоможува да се започне развој на glossary во било кој јазик (UTF-8), врз основа на постоечки мостри (template) на англиски јазик.

Зошто нова алатка?

Потребата за нова алатка произлегува од тоа што во овој момент нема софтвер кој би можел да ги задоволи потребите за една ваква работа. Она што е на располагање се некои апликации за bug-tracking кои можат да послужат на некој начин, но нивната намена едноставно не е за развој на речник. Некои други алатки за веб локализација се сеуште во почетна фаза на развој и сеуште ги немаат сите потребни можности.

Сиже за Godot

Лиценца: GPL
Технологија: MySQL + Python или PHP
Платформа: Веб (работа преку прелистувач/browser)
Намена: За крајниот корисник (end user)

Поделба на улогите

Godot треба да овозможи креирање на речник во кое што ќе може да учествува секој што е заинтересиран. Затоа софтверот ќе работи со корисници кои ќе можат да се пријавуваат во системот. Ќе има 3 или 4 групи на корисници:

• Анонимни кои ќе немаат право на пишување на страните;
• Обични корисници кои ќе можат да коментираат, гласаат, даваат свои предлози;
• „Лектори“ - корисници кои ќе имаат повеќе или помалку пресуден збор во одлуките за прифаќање или одбивање на соодветните преводи;
• Администратори - корисници кои покрај претходната ќе имаат обврска и за одржување на системот.

При креирањето на корисничкиот пристап, новите корисници би можело да оставаат податоци за своите квалификации: пример ако се пријавува студент по македонски јазик, тој тоа може да го наведе во соодветно поле. Така тие информации ќе можат да се земат предвид кога ќе се оценуваат предлозите/коментарите кои тој ќе ги остава. (Забелешка: ова може да биде злоупотребено ако се оставаат лажни информации)

Обичните корисници ќе можат да гласаат за понудените предлози за превод на некој збор, и да даваат нови предлози за превод. Ова треба да се овозможи на тој начин што во делот за анкета ќе има опција за додавање на превод-збор. Обичните корисници исто така ќе можат да пишуваат коментари за тоа што мислат за некој превод, дали е добар и зошто не и слично. Обичните корисници исто така ќе можат да предлагаат нови зборови кои би се нашле во речникот.

Лекторите и администраторите ќе можат да ги отвараат, затвараат или ако е потребно да ги ре-отвараат зборовите (значи да го одредуваат нивниот статус (нови, преведени..)). Нивниот глас во анкетите ќе вреди повеќе (пример обичен корисник 1 глас, овие 3 гласа). Овие ќе бидат задолжени и за додавањето на нови зборови во речникот и преглед на предлозите од страна на корисниците.

Може да се разгледа и концептот за „карма“. Пример, обичните корисници кои значајно ќе придонесат можат да добијат нешто повисок статуст (повеќе да им вреди гласот), но без да добијат дополнителни права и обврски во администрацијата на системот или уредувањето на зборовите.

Структура на веб страницата (што ќе гледаат обичните корисници)

Забелешка: за изгледот може да се укратат некои UI трикови од GMail.

Главната страна ќе има упатство за користење на системот, место за пријавување на корисници и попис на зборови. Последното може да биде направено така што зборовите ќе бидат поделени по категории (компјутерски зборови, математички зборови, статистички зборови итн.) и потоа поделени по азбучен ред. Пример:

Компјутески зборови

А Б В Г Д Ѓ Е Ж З Ѕ И Ј К Л Љ М Н Њ О П Р С Т Ќ У Ф Х Ц Ч Џ Ш

Ваљда не голтнав некоја буква. :-) Кликањето на некоја буква (значи овие се врски) треба да води до страна која ќе ги покажува сите зборови на таа буква. Границата може да биде 40 зборови по страна. На главната страна може да има и место за пребарување.

Откако ќе се пријават корисниците на главната страна ќе добијат и опција да предложат некој збор кој би се нашол во речникот. Исто така, бидејќи претпоставуваме дека тие кои се пријавиле имаат и интерес да следат што точно се случува, може достапни да бидат и информации во посебни блокови за зборови кои се нови, затворени, најактивни, или на им кои е потребно итно внимание.

Со кликањето на некој збор се отвара страна која го прикажува зборот, описот (дали е именка, глагол... но и што значи, објаснување ако е потребно), анкетата за него, коментарите за него, неговиот статус и евентуално слични зборови со него или зборови кои на некој начин се поврзани со него. Во коментарите покрај името на корисникот се гледа и неговата улога/карма.

Дополнителни опции за обичните корисници, како поставки за тоа кои зборови (групи на зборови) би сакале да ги следат, колку зборови/коментари по страница, барања за изгубени лозинки и слично можат да се додадат.

Структура на веб страната (што дополнително ќе гледаат администраторите/лекторите)

Опции за (не)одобрување на конечен превод, затварање/отварање на дискусија/анкета. Бришење на коментари (само во случај ако се комплетно оф-топик - значи ако застрани дискусијата, но не и ако според некого се тотално глупи идеи за превод). Блок кој известува за нови предлози кои треба да се додадат во речникот.

За овој документ

Документов е напишан како заклучок од кратката, но продуктивна дискусија во недела 20.03.2005 во 17 часот. Учествуваа: Новица Наков, Дамјан Георгиевски, Арангел Ангов и Иван Стојмиров (и едно чоколадо :-)).