Според последните новинарски извештаи, се ближи денот Д за европската иднина на Македонија. Се вели дека исходот на тој ден целосно зависи од решението за проблемот со името.

Не знаеме колку што од ова е точно и каква сѐ политика е во игра, но за целите на овој текст ќе претпоставиме дека предлог е ставен на маса и дека Македонија може да прифати и одбие.

Значи, Македонија може да прифати промена на името и влез во ЕУ, или да одбие промена на името и да остане надвор од ЕУ. За Македонија посакуваната варијанта е да го задржи името и да влезе во ЕУ, но таков избор, како што велат, не е возможен.

Во економија, еден од основните концепти што се учи е „опортунитетен трошок“, а се однесува на два посакувани избори кои меѓусебно се исклучуваат. На студентите на предавање овој концепт, инаку обмислен од Џон Стујарт Мил, им се објаснува со изборот работа или студии (иако опцијата вонреден студент во Македонија малку го руши примерот). Младиот матурант е соочен со избор: може да студира или да работи. Ако работи, тогаш не може да студира, да се здобие со диплома и во иднина да најде подобра работа. Тоа е опортунитетниот трошок на работењето. Ако студира, тогаш не може да заработи пари. Опортунитетниот трошок се парите што можел да ги заработи.

Понекогаш, опциите кои се пред нас не можат да се изразат во пари, но сепак опортунитетниот трошок сѐ уште е присутен, иако можеби тој тешко се согледува. (Во економијата, постои разлика меѓу опортунитетниот трошок и сметководствениот трошок).

Назад на прашањето за Македонја и ЕУ. Ако Македонија го смени името (и влезе во ЕУ), тогаш опортунитетниот трошок ќе биде во она што може да се добие од неменување на името. Неменувањето на името пак, како опортунитетен трошок го има сето тоа што може да се добие со влегувањето во ЕУ.

Пресметајте.

Во денешен Утрински опозицијата ја повикала владата да ги вработи најдобрите студенти во јавната администрација:

„На страница 97 од програмата ’Решенија за Македонија‘, во делот ’Перспективи за младите‘, предвидовме континуирано вработување на најдобрите студенти во јавната администрација, како битна претпоставка за подобрување на нејзините капацитети.

Google на прашањето „најдобрите студенти во јавната администрација“ вели дека владата веќе потпишала 2 меморандуми токму за таа цел со УЈИЕ и ДУТ.

Убаво што партиите и владите мислат на вработувањето на младите, но од кога најдобрите се задоволуваат со работа во јавна администрација?

Или, за Македонија можеби подобро, до кога најдобрите ќе се задоволуваат со работа во јавна администрација?

Додека целата јавност се насочи кон прашањето кој бил најпрв дојден овде на Балканот и кој во чија енциклопедија како се одредувал, Собранието на Републиката го изгласало Законот за криминалистичко-разузнавачка база на податоци (Сл. весник 120 од септември 2009).

Го ѕирнав законот. Не сум стручен, но излгеда како да ќе прибираат разни податоци за граѓаните. На некои места дури се споменува чување на податоци за жртвите на криминалните дела. Би се кладел во матичнот број дека ова е некако поважно прашање од тоа за енциклопедијата. Но, нашата општа неинформираност, незаинтересираност и неспособност критички да се мисли фино се вклопува во сликата.

Патем, од Законот на интернет можам да најдам некоја полумртва врска на страницата на МВР.

Прочитав две книги летово. Па ајде да споделам:

1. „Strah od pletenja“ на Vedrana Rudan. По се изгледа збирка колумни од неделникот „Nacional“. Пишува за актуелни секојдневни теми во Хрватска и тоа прилично жестоко. За да видите отприлика за што се работи, еве еден текст кој го има во книгата: „Ne sanja svaki rob snove o slobodi“.

„Zovem se Ana, imam trideset godina, živim u Hrvatskoj, Hrvatska je u Evropi, godina je 2003. Rodila sam se u diktaturi, odrasla u demokraciji. Roditelji su mnogo uložili u moje školovanje, misle da je obrazovanje bitno. Diplomirala sam dva fakulteta, govorim engleski, talijanski i njemački, služim se ruskim. Posao sam dobila bez problema, radim u austrijsko-hrvatskoj firmi kao programerka, ima nas dvadesetak, svi smo mladi i ambiciozni, želimo uspjeti i postići nešto u životu. Opisat ću vam svoj radni tjedan.“

2. The Undercover Economist на Tim Harford. Краток преглед на главните делови од микроекономија со нови примери. Ако сте студирале економија, и ако сте запамтиле, ништо ново, но интересно за читање во секој случај. Ако не сте студирале економија, шанса да видите дали тоа е за вас (читам баш сега уписите на факултетите се во тек). Лесен и разбирлив јазик и објаснувања што ќе ве натераат да си речете „зошто ние не правиме така“. Можеби треба да се преведе и да им се шибне како задолжителна предизборна литература на сите политичари. Книгата малку и идеализира со слободен пазар и слободна трговија... но тоа не ја прави помалку интересна.

Отсекогаш ми се допаѓало тоа што разни држави си ја преземале славата за спасот на Европа од Отоманската империја.

Се разбира сѐ почнува со Австријците и виенската битка. Таму каде што паднале Турците наводно завршувала Европа, сѐ јужно е ориентот... ама не баш, бидејќи Словенците и Хрватите се бореле на страната на Австро-Унгарија и тоа во првите борбени редови (сигурно нешто како операцијта црнците напред во СаутПарк)... и така секој со своја приказна до долу до Македонија. Всушност македонците биле најзаслужни за сопирањето на царските војски, дека биле бељаџии и не ги оставале раат. Па војската морала да се мачи со тукашните побуненици наместо одлучно да напредува кон север.

Нема ништо посебно и во оваа некоја желба за прославување на минатото кога веќе славиме сѐ и сешто, ама она што ми падна во очи е следново:

Ако инсистираме на европската традиција и посебно на нејзиното заштитување од влијанието од исток, а знаеме дека во коренот на таа традиција европејците пред се ја гледаат античка Грција, тогаш како по ѓаволите истовремено инсистираме на тоа дека антиката на овие простори не била баш грчка? (Забелешка за потенцијалните тролови на блогов: не велам дека ова горе е вистината, само ги наведувам различните гледишта.)

Ми се чини дека дел од западниот свет на кој сакаме да му припаѓаме е и мислењето дека Словените дошле од зад Карпатите. Не знам, можеби некои руски научници кои често се цитирани по форумиве, се во право и не е баш така преселбата на овие народи, ама пак тука го гледам ова жонглирање со едно топче повеќе.

Не знам дали има пример некоја држава да се приклучи во одреден свет, без притоа да ги прифати неговите гледишта. Можеме ли ние да бидеме дел од западот, а да не ги прифатиме неговите доминантни гледишта?