На кратко: во најголемиот број заедници на Интернет 90% од корисниците се набљудувачи (lurkers), 9% се соработници (contributors) кои придонесуваат од време на време и 1% од сите корисници се оние кои креираат најмногу од содржината: врска.

Правилото за учество на корисниците најчесто е 90-9-1.

Раните истражувања на оваа тема (во времето пред Интернет, кога на сцена биле поштенски листи, дискусиони групи и сл.) излегле со податоци дека 25% од пораките биле испратени од најактивните 3% корисници, а 27% од пораките биле од луѓе кои испратиле само една порака. Со овие податоци пред вид, прашањата за тоа кој и како претставува некоја заедница на Интернет јасно стануваат мошне интересни, особено ако се знае дека секогаш постои и тивко мнозинство кое никогаш ништо не напишало.

На Интернет ситуацијата е уште подрастична, т.е. правилото станува по сурово:

Најактивните 1000 луѓе на Википедија што е 0.003% од сите корисници учествуваат со околу 2/3 од сите уредувања/измени на најголемата слободна енциклопедија. (НоТ: некаде прочитав дека статијата на Википедија до која има најмногу врски од надвор е Web 2.0.)

Правилото на Википедија е: 99.8-0.2-0.003. Блоговите се со правило: 95-5-0.1.

За Amazon.com е уште позачудувачка информацијата дека:

Furthermore, at the time I wrote this, 167,113 of Amazon’s book reviews were contributed by just a few "top-100" reviewers; the most prolific reviewer had written 12,423 reviews. How anybody can write that many reviews -- let alone read that many books -- is beyond me, but it's a classic example of participation inequality. - Од погоре поврзаниот текст на Jakob Nielsen.

А еве го и коментарот на Брус Стерлинг.

Брза статистика за Македонија

Единствената заедница во која имам скоро целосен увид во Македонија е заедницата на корисници на слободен софтвер, која во најголема мера егзистира на поштенската листа ossm-members. Оваа листа е логично продолжение на листата LUG која згасна некаде есента 2003 заради проблеми со серверот (ако добро се сеќавам). Во континуитет тоа е периодот од јули 2002 до денес.

На листата (т.е. во мојата папка со пошта од листата) има 7910 пораки и вкупно 274 претплатници (денес 06.01.2007 година во 15:30h).

Грубата статистика оди отприлика вака:

1% од сите претплатници се 3 претплатници: првите 3 претплатници испратиле вкупно 2503 пораки (отприлика 31% од сите пораки). 7 луѓе (2,5%) испратиле 4070 пораки (51% од вкупниот број на пораки).

Би било згодно да се види и колку од овие 274 луѓе не испратиле ниту една порака, ама KMail не може тоа да го пронајде, па доста е.

П.С. Top-poster на листата се разбира е Уфо со 11% од сите пораки. :)

Презентацијата која не се случи на овогодинешниот инсталационен фестивал. :)

10. OpenOffice.org и PDF

OpenOffice.org не е апликација која што може да се користи само под ГНУ/Линукс, но сепак, тоа е главниот канцелариски пакет на овој оперативен систем. Која е најдобрата опција на ОО.о? Print to PDF.

Си пишувате некој документ, табела, презентација... било што, и со еден клик добивате PDF документ. Ми се чини дека не мора посебно да објаснувам зошто е добро да си имате PDF верзија од некој документ. Океј, OO.o работи и под Windows па опцијава можете и таму да ја користите. А и другите канцелариски пакети во ГНУ/Линукс, како на пример KOffice, го можат истово, па очигледно правењето PDF документи не би требало да биде голем проблем за никого.

9. Konqueror и аудио

Konqueror е менаџерот на датотеки за KDE, попознат како швајцарскиот нож на KDE. Може да прави еден тон работи. Прелистувачот на аудио дискови веројатно е една од најкул можностите. Ставате аудио диск во вашиот CD уред, кликате на Konqueror, па Сервиси и таму избирате Аудио CD. Ви се прикажува содржината на CD-то со песните во различно формати и правањето MP3-јки никогаш не било полесно. Copy&paste на соодветната папка и сте завршиле работа. Сепак, јас би препорачал да правите ogg-ови исто преку Konqueror. Тоа е форматот на заедницата на слободен софтвер.

8. Amarok и сите негови опции...

Amarok апликацијата за аудио репродукција на KDE. Значи, си направивте ogg-ови од вашето CD и сега си го пуштате музичето во Amarok. Навистина не ми е позната состојбата на други слични апликации, особено на тие што се за Windows, ама Amarok има збир неверојатни опции. Омилени ми се можностите Amarok да ги прибере информациите за изведувачите од Wikipedia и текстовите на песните од... некој друг сервис од Интернет. Претпоставувам дека оние опции за сликички од албуми, подредување на песните по слушаност и сл. се веќе стандардни кај поголем број вакви апликации. Ако не се, тогаш ги имате во Amarok.

7. Повеќе десктопи

KDE (и сите други десктоп околини за ГНУ/Линукс) има можност за додавање повеќе десктопи. Стандардот вообичаено е четири. Ова со десктопиве (работните површини) е прилично практична работа. На еден декстоп си отварате едни апликации, на друг други апликации. Не ви се прави мешаница. На апликациите можете да им кажете на кој десктоп да се отвараат. Скокањето од еден на друг десктоп е едноставно - и со глушец и со тастатура.

Се разбира, можете да имате различни позадини и различни имиња за секој десктоп. :)

6. Klipper

Klipper е апликацијата за clipboard (табла со исечоци) за KDE. Текстот на кој му правите Cut или Copy си живее таму некое време по Paste. Така ако ви притреба, не мора да ја барате апликацијата од која сте го ископирале текстот, па повторно да копирате. Си кликате на Klipper и си го пронаоѓате текстот... работата продолжува без застој.

5. Конзола

Конзолата е една прилично моќна апликација. Најблиску до неа во Windows е она што ви се покажува доколку со Run го пуштите cmd. Ама тоа најблиску е всушност прилично далеку. :)

Добро, да речеме дека конзолата баш и не е место каде почетниците најлесно ќе се снајдат, ама со време нејзината корисност и употребливост им станува јасна на сите корисници на ГНУ/Линукс. Што можете да правите во конзола? Па, горе-доле - сè. И тоа прилично брзо и едноставно штом ќе го поминете оној праг на основно познавање на работата на вашиот нов оперативен систем. (Еве, овој текст го пишувам во уредувач за текст кој работи во конзола. :))

4. Опции, опции, опции...

KDE е толку конфигурабилно што можете до бесвест да го прилагодувате однесувањето на вашата декстоп околина. Некои ќе речат дека ова и не е така добра варијанта - демек корисниците не сакале да се замараат со разно-разни детали. Јас мислам дека е супер да можам да го наместам системот да се однесува онака како што јас сакам (па макар и сакал да се однесува како Windows бидејќи на тоа сум навикнат).

Добро, понекогаш се заборава каде точно се поставувала некоја опција. Ама... затоа постои весела заедница на корисници која најчесто е спремна да помогне. :)

3. Eye Candy (Слатки за очи :))

Не дека ова е вистинското место да се спомене важноста на слободата при употребата на софтверот, ама можеби е најубавото. Слободниот софтвер секој може да го подобрува и да ги издава тие подобрувања и правањето на Eye Candy е огромен доказ дека за да придонесете во заедницата не мора да бидете програмер.

Значи, има огромни количини на разно-разни теми, икони, слики, тапети, декорации... со чија помош можете да го прилагодите изгледот на вашиот нов оперативен систем до онаа мера до која ви одговара. Ако баш сте се зажелеле за изгледот на Windows можете така да го нашминкате ГНУ/Линукс. Но, можете да го нашминкате и како царот на Eye Candy - Mac OSX.

Се разбира можете да го користите и природниот изглед на KDE (или некој друг), или пак тој да го подобрите (и тие подобрувања да ги споделите со другите корисници).

2. Игрички

Денес инсталирав KDE 3.5.2 и ако точно избројав во него има вкупно 36 игрички. Станува збор за онакви мали, лесни, време-губечки игрички. (Добро, има и некои кои не се баш лесни и комплетно време-губечки.)

Компирко (KTuberling) е таа која што одлучив да ја издвојам. Во основа имате еден компир и дузина очи, уши, носеви, усти и сл. и си ги редите така и си добивате некаков лик. Покрај компир имате и пингвин и аквариум и готовите уметнички дела можете да си ги снимите како слики... итн. :)

1. Копирање со глушец

Во работата со комјутери често се наоѓам пред Windows. И треба да завршам некоја работа, најчесто на интернет, пошта или слично. И пример, имам некое делче текст кое сакам да го ископирам од едно во друго јазиче на Firefox и го избирам текстот со глушец и правам middle-click во другото јаизиче и ништо не се случува. Фрустрирачки некако.

Ако го направите истово во ГНУ/Линукс, middle-click ќе ви направи Paste на текстот кој со избирање всушност сте го копирале (и тој веќе се наоѓа во Klipper). Тоа се 2 акции помалку во однос на работата која треба да ја направите во Windows. Каква поубиствена можност од ова?

Иако маратон некогаш се однесува на било кој атлетички настан кој бара голема издржливост, поконкретно маратон се однесува на тркачки настан од 42 195 метри.

Оваа реченица е неспретен превод од Википедија, слободна енциклопедија. en.wikipedia.org/wiki/Marathon_sport

Ние преведуваме нешто повеќе илјади стрингови (околу 50 000) од OpenOffice.org 2.0, на долги патеки... каков настан!

Денеска јас, Дамјан, Игор С. и брат ми, кој додуше си дремеше на каучот, се занимававме со веб страница која би била дом на проектот за локализација на Мозила на македонски. Разгледавме повеќе опции: од статичен HTML, преку aether-базирано-нешто, до Drupal со SFX тема малку прилагодена на нашите потреби.

Накратко, крајниот резултат сеуште е далеку од некоја верзија што би била добра за очите на јавноста. Но и не го пишувам ова само заради правењето на веб страницата.

Да речеме, ќе ја направиме страницата. Ќе скинеме некој дизајн, ќе ставиме некоја основна содржина... Прашањето кое следи е кој ќе ја одржува страницата? Станува се поочигледно дека локализацијата на Мозила&Co го надмина слободното време на еден човек (мене), а најверојатно ќе го надмине и слободното време на двајца (+ Дамјан). И како што проектот ќе расте, а сигурно ќе расте, прашањата за приоритети и уште раце во локализацијата ќе се стануваат се почести.

Веќе некое време размислувам дали да продолжам со одржувањето на преводот на Mozilla suite-от. Зошто? Едноставно не ни знам дали некој воопшто го користи, а за понатаму и да не зборуваме.

Кога Фајрфокс ќе стигне во верзија 1.1, т.е. пред да стигне, сигурно ќе има полно работа да се направи преводот подобар: евентуално да се додаде и превод на DOM Inspector-от, а можеби и на помошта. Паралелно со ФФ 1.1 ќе излезе и Тандрбрд 1.1 (да речеме во разлика од неколку дена). Луѓето од Мозила веќе планираат локализацијата на ТБ да биде иста со онаа на ФФ, што ќе значи барем 30% повеќе работа само околу ТБ 1.1.

Уште од сега мислам целото внимание да го посветам на ФФ 1.1. ТБ 1.1 со т.н. source локализација да касни во однос на другите официјални билдови. А suite-от?

Па прашањето е дали нашиот Мозила L10n тим ќе порасне или не? Навистина би било добро да знаеме дека имаме човек кој се грижи за нашите веб страни и за оние кои од Мозила ги бараат, човек кој ќе се грижи за Installer датотеките, човек кој ќе се грижи за suite-от... Да не споменувам дека уште раце ќе бидат потребни кога Nvu ќе стигне до 1.0 (сега е 0.9), а исто и за Sunbird.

Што ќе биде?

Помина некое време (околу 2 недели?) од кога идејата за нова страница за Слободен софтвер Македонија повторно заживеа. Покај првичниот ентузијазам, скоро и ништо да не се случи. Последниве ден-два размислував за конкретните содржини на сајтот и за структурата. Меѓу другото одлучив, додека чекаме да не просветли некаков лесен, по стандардите на W3C, но cutting edge дизајн, да се за занимавам со прибирање на потребните матријали и градење на структурата во обичен црно-бел HTML. Можеби дел од резултатите ќе се појават на wiki-то на Слободен софтвер Македонија, а може и нема. :)

П.С. Со ова темпо, ќе биде добро ако имаме нова страница до Нова Година.