На почетокот дефиниции:
Семантика - според Оксфордскиот речник - е гранка од лингвистиката и логиката чиј предмет на изучување е значењето (на зборови, фрази, реченици, текст).
Семантичка мрежа - според W3C - е апстрактна репрезентација на податоци на светската мрежа базирана на RDF стандарди и други стандарди кои ќе се дефинираат.
Семантичката мрежа е проширување на сегашната мрежа во кое на информациите им се дава добро дефинирано значење, и овозможува компјутерите и луѓето подобро да соработуваат. Тоа е идеја податоците на интернет да бидат дефинирани и поврзани на начин кој тие можат да се користат за поефективни откритија, автоматизација, интеграција и повторно користење на од различни апликации.
Сега: што би значело ова во практиката?
Изразување на значењето
Најголемиот дел од денешната содржина на интернет е дизајниран за луѓето да можат да го читаат, не за компјутерските програми да можат да манипулираат со некоја функција. Компјутерите можат да ги процесираат веб-страните, хедери, линкови, но генерално компјутерите немаат сигурен начин да ја процесираат семантиката: Ова е страната на болницата, овој линк води до архивите на докторите.
Првите чекори на претварање на денашната мрежа во семантичка се направени. Понатамошниот развој на технологијата ќе овозможи машините многу успешно да ги процесираат и разбираат оние информации кои денеска само ги прикажуваат.
Семантичката мрежа треба да овозможи интернетот од медиум кој е исклучиво наменет за човекот, да премине во медиум кој исто така ќе презентира и податоци и информации кои ќе можат автоматски да бидат порцесирани. Новата мрежа ќе мора да остане децентрализирана исто како и оваа која ја имаме денес.
Технологијата е на пат
Двете главни технологии за развојот на семантичката мрежа се: eXtensible Markup Language (XML) и Resource DescriptionFramework (RDF). XML овозможува секој да креира свои тагови во докуметните кои ги работи. Програмите можат да ги користат овие тагови на софистицирани начини. Накратко, XML им дава можност на корисниците да додаваат сопствена структура на своите документи, но не кажува ништо за тоа што таа структура значи.
Значењето се искажува преку RDF, кој го енкодира во триплети. Секој триплет наликува на просто-проширена реченица - субјект, објект и глагол. Овие триплети можат да бидат напишани со помош на XML тагови. Во RDF документите кажуваат дека одредени нешта (човек, веб страни) имаат карактеристики (како 'е сестра на', 'е автор на') со одредени вредности (друг човек, друга страна). Оваа структура е природен начин за да се опише мнозинството од податоци кои ги процесираат машините. Субјектот и објектот се поединиечно се идентификувани со Universal Resource Identifier (URI).(URLs, Uniform Resource Locators, се најчест тип на URI.) Глаголите се исто така идентификувани со URI, што овозможува секој да дефинира нов концепт, нов глагол, само преку дефинирање на URI за него некаде на мрежата.
Семантичката мрежа ќе овозможи машните да разберат семантички докуметни, не човеков говор или пишан текст.
Онтологии
Овие тука не носат философското значење. Сега станува збор за документ кој ги дефинира односите меѓу нештата, некаков збир од правила.
На пример, во една база на податоци може да се наоѓаат под еден идентификатор поштенските кодови. Друга база за истиот тип податоци може да користи друг идентификатор. Ваквите збирови од правила овозможуваат програмата да ги препознае таквите сродни податоци. Компјутерот нема навистина да ги разбере тие податоци, но доколку правилото му кажува дека адресите се врзани со кодовите, а овие со градот или државата, тој на основа на тоа ќе ги пренесе саканите информации до корисникот.
Агенти
Вистинската моќ на семантичката мрежа ќе дојде до израз кога луѓето ќе креираат многу програми кои ќе собираат содржина од различни извори, ќе процесираат информаци и ќе ги разменуваат резултатите со други програмиs. Ефективноста на ваквите софтверски агенти ќе се зголеми со зголемувањето на количината на содржина која е копјутерски читлива и со производството на нови агенти. Семантичката мрежа промовира синергија: дури и агентите кои не биле дизајнирани да работат заедно можат да разменуваат податоци ако податоците доаѓаат со семантика.
Во следниот чекор семантичката мрежа ќе се прошири од виртуелниот во физичкиот свет. URI-јата можат да покажуваат кон се, вклучувајќи ги и физичките ентитети, што значи дека RDF може да се користи за опишување на други уреди во физичкиот свет (телевизори, мобилни телефони).
Евлоуција на знаењето
Ако правилно се дизајнира семантичката мрежа ќе помогне во еволуцијата на целокупното човеково знаење, ќе може да функционира како заеднички логичен јазик.
Новите концепти со помош на URI-јата ќе бидат изразени со минимален напор. Заедничкиот јазик ќе овозможува тие да бидат поврзани во заедничка мрежа. Човековото знаење и работа ќе може да биде анализрано од софтверските агенти. Тоа ќе бидат нови моќни алатки.
Забелешка: Овој текст го објавив на Багра на 20 септември 2002 год.
