Авторски права и државни творби

Tags: 

Највозбудливиот текст што го читав деновиве е трудот на Џејмс Фридман насловен „Заштита на државните тајни како интелектуална сопственост: Стратегија за гонење на Викиликс“. Трудот е достапен на ssrn.com и за да се преземе не се потребни лозинки или слично.

Фридман во својот труд не се занимава со нормативното прашање дали треба да се користи законот за авторски права против новинарско-разоткривачка организација како што е Викиликс, туку со тоа дали може да се користи штом заинтересираните страни ќе одговорат на прашањето за потребата.

Заклучокот е да, и како што вели тој, иако изгледа непрактично, сепак можната употреба на законот за авторски права во оваа насока е фасцинантна - од гледна точка на академскиот работник во правните науки.

Текстот оди точка по точка и ги разгледува можните употреби на законот со оглед на некои ограничувања кои постојат во речиси сите закони за авторски права што се важечки во државите. Заедничките ограничувања произлегуваат од конвенциите и договорите што ги имаат потпишано државите (Берн, ТРИПС и сл.), и токму тоа што се заеднички може да биде добар предуслов заеднички да се надминат.

На пример, тука е одредбата дека „авторски права не се достапни за ниту едно дело на владата на САД“ кое во македонскиот закон е напишано во член 16 став 2: „Како авторско дело, во смисла на овој закон, не се сметаат: службените текстови од политичка, законодавна, административна и судска природа и нивните службени преводи“. Никаде до сега не сум прочитал правна анализа за обемот и опфатот на оваа одредба за Македонија, но според Фридман сосема е можно доколку ваква одредба (во трудот е анализирана Шведската јурисдицкија поради фактот што серверите на Викиликс беа воглавно сместени таму) нуди некаква заштита на некои дела поврзани со работата на македонските власти, истата да може да се побара и за дела на САД (диполоматските телеграми), и според тоа САД да поведе постапка во соодветните држави за своите дела.

Покрај ова тука се и ограничувањата од Уставот на САД кои се однесуваат на авторските права, потоа првиот амандман, и соодветно на нив законите за слобода на говор или слободен печат кои важат во другите јурисдикции (Шведска). Џејмс Бојл од Универзитетот Дјук е цитиран во трудот со: „Да се гони Ал Капоне за даночно затајување, наместо за продажба на алкохол е една работа, но ова е мост предалеку“.

Она што мислам дека би било одлична дополнителна анализа на можниот случај против Викиликс со употреба на законот за авторски права е преглед на одредбите од ACTA и тоа во врска со наведените ограничувањата што ги носи денешниот режим на авторски права. На пример, ако ACTA содржи одредби кои ги олеснуваат правните бариери за успех на една ваква замислена тужба, тогаш тоа дефинитвно ќе даде друго значење на овој договор и ќе создаде уште помрачна слика за неговите заговорници.

Да. Прочитајте го текстот.