November 2014

Метаподатоците на фотографиите со пасоши

Tags: 

tl;dr Од септември 2014, со Samsung Galaxy S4 GT-I9515.

Веста што ја објави Фокус предизвика голем интерес, па затоа овие дополнителни информации може да бидат исто така од корист во јавната дебата.

На веб страницата на весникот објавени се шест фотографии. Пет од тие фотографии најверојатно се фотографирани на 9 и 10 септември 2014 година. Тоа може да се види од метаподатоците на фотографиите.

Шестата фотографија е уредувана во Photoshop најверојатно од страна на редакцијата на Фокус за да се скрие идентитетот на лицето.

Според метаподатоците фотографиите се направени со Samsung Galaxy S4 (GT-I9515) телефон кој што се продава од мај 2014 година. Дури и да бил купен веднаш по пуштањето во продажба, овој телефон не би можел да се користи за фотографирање на нешто што би било поврзано со минати изборни процеси. (Последните избори завршија на 27 април 2014 г.)

Оттука освен ако некој не си играл претходно со метаподатоците на овие фотографии (а тоа е можно и лесно со обично уредување во Photoshop како во фотографија бр.6), овие фотографии навистина се направени во септември 2014 година со уред кој што не е постар од 6 месеци и патем е релативно скап (20.000+ МКД малопродажна цена).

Дополнето 30.11.2014: Во печатеното издание на Фокус има уште една фотографија каде што е прикажана некаква машина. Таа фотографија не е објавена на веб страницата. На фотографијата може да се видат неколку букви од брендот на машината. Истражувањето на датабазата на брендови на WIPO покажува еден бренд што многу наликува на исечокот од фотографијата. Тоа е Original Perfecta брендот на компанија за производство на машини за сечење хартија.

Брендот бил во сопственост на комбинатот Вернер Ламберц од Лајпциг, Источна Германија, регистриран за Данска јурисдикција во 1963 година.

Дополнето — најчести прашања:

1. Нели Samsung Galaxy S4 е достапен на пазарот од 2013?

Постојат два модели на Galaxy S4. Едниот објавен во 2013. Тоа е моделот GT-I9505. (Врска до продажба на T-Mobile.) Вториот е Galaxy S4 Value Edition модел GT-I9515 пуштен во продажба во мај 2014 како што потврдува и информацијата од врската погоре во текстот.

2. Дали е можно фотографиите да се направени во септември 2014 така што е фотографирано видеото?

Фокус објави дека добил видео и фотографии:

Без да разгледуваме колку е лесно со мобилен телефон да се фотографира видео што се прикажува на монитор и притоа да се добијат солидни фотографии, видеото што е објавено од страна на Фокус не ги содржи истите кадри што се прикажани на фотографиите. Така што или Фокус не го добил целиот видео материјал, или објавениот материјал не е целосен, или фотографиите се направени независно. Во секој случај премногу „или“.

Дополнето 01.12.2014:

Нецелосна верзија на овој текст е објавена на Курир: http://kurir.mk/makedonija/vesti/180825-FOTO-Sto-pokazuvaat-metapodatoci...

Со ситни измени текстот е објавен и на: Република http://republika.mk/?p=352925, Евести http://evesti.mk/2014/12/01/sto-pokazuvaat-metapodatocite/, Радио Слободна Македонија http://rsm.mk/web/?p=21192, Пулс 24 http://puls24.mk/makedonija/vesti/foto-sto-pokazuvaat-metapodatocite-na-..., Мрежа.мк http://www.mreza.mk/%D1%88%D1%82%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B6%D1....

Дополнето 02.12.2014:

Текстот е во целост објавен на Окно: http://okno.mk/node/42741.

Делови во Вечер: http://vecer.mk/makedonija/n-snimkata-so-pasoshite-ne-e-pravena-vo-maked...

Сите вести од time.mk: http://www.time.mk/?q=%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D...

Следно на темата: По трагите на новинарските истражувања

Надзорот на сите е статистика

Tags: 

Тоа што го поврзува времето од раните извештаи за тоа дека во Македонија има инсталација на FinFisher, до последните информации од документите објавени од Глен Гринвалд дека Македонија е една од партнер-земјите на американската разузнавачка служба, е молкот во врска со надзорот во Македонија.

Не е само дека медиумите или институциите молчат, молчиме и ние, авторите на изреката: „Ајде, за ова не по телефон“.

Бројките кои исто така бегаат од фокусот на јавноста, која што рака на срце покрај без број глупости е оптеретена и со други сериозни проблеми, се следниве:

Повеќе од половина од испитаниците на анкетата на Македонски центар за европско образование (МЦЕО) (pdf) направена во март 2014 година сметаат дека граѓаните во македонија не го искажуваат слободо своето мислење. Речиси две третини од испитаниците сметаат дека тајните служби ги прислушуваат комуникациите на оние што ги сметаат за противници.

Тоа што го покажаа извештаите на светските медиуми за масовниот надзор на комуникациите е дека дигиталните технологии лесно и ефтино овозможуваат недискриминаторско следење и снимање. Ако се прашуваат тајните служби, сите сме противници.

Со оглед на тоа дека самата идеја за надзор ја попречува нашата способност да мислиме, можеби колективниот молк за надзорот и не е толку изненадувачки. Кога не мислиме ништо, нема што да биде предмет на надзор.

Сепак, тоа што ја прави нашата приказна, овде во Македонија интересна, е фактот што истовремено со ширењето на дигиталниот надзор, ние се занимаваме со расчистување на аналогниот надзор од минатото (лустрација). И додека нашата јавност е бомбардирана со, на пример, приказната на Ристо Шишков кој бил предмет на надзор во комунизмот, нашата приказна останува да чека подобри времиња.

Затоа, можеби нема подобар момент да завршиме со ремикс на цитатот кој што можеби е, а можеби и не е на Јосиф Сталин: „Надзорот на еден е трагедија, надзорот на сите е статистика“.

Прво објавено на: http://it.com.mk/nadzorot-na-site-e-statistika/

Објавено на НоваТВ: http://novatv.mk/index.php?navig=8&cat=6&vest=18334

Објавено на ОКНО: okno.mk/node/42622

Идеи за Студентски пленум

Tags: 

Да не зборуваме однапред за тоа дали е кисел плодот на дрвцето што го пуштило првиот лист.

Обичај е по секое поголемо случување сите да напишеме по нешто за тоа, па така и овој пат за студентските протести против екстерното тестирање.

Сакам да ги ставам во втор план дебатите за тоа дали протестот е политички и дали студентите си го следат својот краткорочен интерес. Одговорот на двете е — да, но овие дебати се парализирачки. Студентите, како и сите млади луѓе, ќе научат.

Наместо тоа сакам да предложам неколку практични идеи што би можело да се спроведат во деновите што следат.

Прво, најочигледното, студентите може да го заземаат „јавниот простор“ на интернет. На твитер тоа се хаштаговите. Имате дебата на пример за #твитернагради и во неа (т.е. со тој хаштаг) вие твитате за студентскиот протест. Лесно е и безбедно. Додава видливост. Може да добиете само малку хејт од интернет.

Второ, студентите може да постават штандови на влезот на УКИМ и да делат на другите студенти флаери со содржина „Добредојдовте во автономната зона, вашите дипломи вредат исто толку колку и на професорите/пратениците/министрите.“

Трето, студентите може да се обратат до своите професори и управата на факултетите: формално преку архивата да побараат информации во врска со екстерното тестирање. Се разбира целта не е да се добијат информации, туку да се затрупа службата со барања; понатаму, студентите можат тивко да го бојкотираат наставниот кадар со „што ќе ве слушаме, и така ќе имаме екстерно“.

Четврто, студентите може да го окупираат јавниот превоз. Автобусите на ЈСП се како подвижни огласни табли. Може да се качите во 5-ка и да се возите од едниот до другиот крај на градот, а на прозорците да поставите хамери „Слободен превоз“, „Превоз на студенти на екстерно“, „Проект на Владата на РМ“ итн. Направете го во вторник и петок и како бонус оставете ги пензионерите на улица.

Петто, студентите може да шетаат низ град како човечки реклами. „Имам екстерно - барам работа“ или слично.

Шесто, и за ова не знам дали е возможно, т.е. дали системот е ист како порано, но студентите може да освојат место во некој студентски парламент од помалите факултети, како на пример ФДУ.

Седмо, студентите може да ги најдат професорите во пензија и од нив исто така да ја побараат поддршката.

На крај, разни настани, приредби, музика, театар, ад-хок активности низ градот. Мислам дека не мора да се објаснува.

Целта на сите овие е да се освои медиумскиот простор кој што е строго контролиран и да се добие нужната поддршка од академската фела.

Останатите, ние што не сме студенти, можеме да помогнеме со:

1. присуство на протестите;
2. пишување до нашите факултети (јас планирам да му пишам на факултетот и да го прашам дали треба да полагам екстерно, што се случува со мојата диплома, итн.);
3. помош за пристап до медиуми или други ресурси.

Протестите може да не успеат, но да не зборуваме однапред за тоа дали е кисел плодот на дрвцето што го пуштило првиот лист. Прво да му помогнеме да порасне.

Ние сме 1 процент

Tags: 

Во неговата анализа на нееднаквоста во Македонија, Бранимир Јовановиќ остава две недовршени: Изворите на богатењето и реакциите на сиромашните. Јас би сакал да придонесам со неколку реченици за двете.

Бранимир наведува три можни објаснувања за нејзините извори во периодот 2005–2010 година: берзата, ниските даноци и високите јавни набавки. Можеби има и други објаснувања, но ми се чини дека покорисно, заради поедноставување, би било наместо набројување да пробаме да ја видиме големата слика: што е тоа што ги обединува сите овие можни точки на богатење?

Кај нас многу малку се зборува за типот на политиките што ги спроведуваат владите на Македонија и за кои, како што е вообичаено, лобираат силните и богати елити. Во последните дваесетина години – всушност од осамостојувањето наваму – тие политики се од семејството што носи познато име: неолиберализам. Ова не е новост, посебно не е новост ако сте студирале економски науки. На нашите економски факултети за неолибералните политики и нивните автори често и речиси без исклучок се зборува(ше) со пиетет, додека економистите со лева ориентација беа внимателно заобиколувани, државата беше оцрнувана и нејзината улога беше демонизирана во однос на слободната рака на пазарот, а достапноста до капиталот беше инфантлизирана преку мантрата „сите може да учествуваат“.

Не знам како е денес, но ако може да се суди по бројот на старт-ап викенди и задолжителните предмети по претприемништво во средното образование, неолибералната патека е добро утабана и сигурно газиме по неа.

Ваквото образование ги менува работите на терен. Ако во деведесеттите години на 20-тиот век сме имале професори, интелектуалци, па и политичари коишто биле образовани поинаку (марксизам и/или самоуправување), кои тогаш наеднаш се запознале со неолиберализам, можеби можеме да дискутираме дека кај нив се јавувала скепса за новиот систем. Но, генерациите што се образуваа во деведесеттите (и подоцна) го немаа тој товар. Јас, како и многу други мои колеги, сум образуван и трениран неолиберал кога станува збор за економските прашања. За нас како група, како цели генерации, не постои друг економски систем вреден за имплементирање во реалноста (поединечните случаи не ги дискутираме).

Но, тоа не е сѐ. Тие од нас што во 1996 имаа 20, во 2005 имаа 30 години и дојдоа на клучни места каде што се креираат државните политики. Владеењето конечно премина во рацете на тренирани неолиберали. Оттука, ние сме образовани адвокати на нееднаквоста. Тоа што нѐ обединува е неолибералната идеологија која што посветено ја имплементираме во нашата држава. Сумирано, богатењето не е случајно, нема инциденти: никој не заработи случајно на берза или никој не доби случајно тендер. Напротив, систематски го правиме тоа што сме тренирани да го правиме. Добро, во Македонија зачинуваме и со корупција.

Сега одиме на второто прашање: Зошто нашите 99 проценти молчат? Но, што друго да прават ако не да молчат? Со кои алатки или ресурси сиромашните би се бореле против системот? Доаѓаме до клучната тема за привилегии и тука навистина нема што да се додаде освен дека нашата елита ќе се погрижи да се одржи статус-кво. Механизмите се познати. Неолибералната идеологија го маскира успехот преку приказните за лични способности наспроти контекстот, шансите и опкружувањето, замаглувајќи ја притоа разликата во значење помеѓу „секој може да успее“ и „сите можат да успеат“. Бранимир вели дека нашите 99 проценти „по природа се такви што не сакаат да реагираат“. Не можам да се согласам со него за ова. Нема ништо природно овде. Тоа е начинот на кој се спроведува образованиeто и тренингот – да не се реагира, да го се прифати системот како единствен можен, и можеби јасна слика на ова дава една мала анегдота на која што се сеќавам од студентските денови: Професорот ја праша групата студенти што мислат кој е подобар систем, овој, тој или оној? Една колешка, секако од подобрите меѓу нас, крена рака и образложи за неолиберализмот, а потоа професорот праша: „Зошто мислите така, кога Вашите родители се без работа поради „либерализирај, дерегулирај, приватизирај?“ На тоа прашање никој немаше одговор.

Но, се разбира одговорот е краток: повеќе слободен капитал кај богатите, за тие да може да инвестираат и да создадат работни места.

На крај, мора да признаам дека ми е интересна дистанцата што се чувствува по последните редови на „Нашите 99 проценти“. Бранимир им се обраќа на сиромашните: „Tрпението нема да ве спаси. Трпението само ќе ве доведе во полоша положба“. За мене интересно прашање за истражување е зошто оваа реченица не е во прво лице множина? Намерно или…? Ако ние, добро образованите неолиберални економисти, не сме во 99 проценти, тогаш мора да сме во 1 процент. Цело е кога има 100.

Прв пат објавено на РСЕ: http://www.makdenes.org/content/article/26692541.html

Објавено на окно 28.1.2015: http://okno.mk/node/44139

The Macedonian web-app of the year

Tags: 

In September 2014, a short lived blog on Blogspot was reported as spam and as a result switched of. It lasted for a day. It was a blog with live information on the public debt in Macedonia.

A twitter user reacted with urgency and here it is -- the github repo of the code that can display Macedonia's public debt, a closely guarded secret of the Governmetn: https://github.com/mopkobot/JavenDolg

The page is live on http://javendolgmkd.herokuapp.com and http://javendolgmk.herokuapp.com

Developers at large, please consider making an Android / iOS app too.

Пет итни мерки за надминување на проблемот со сиромашните

Tags: 

Повод: „Нашите 99 проценти“ од Бранимир Јовановиќ

Мачката е надвор од вреќата како што би рекле нашите пријатели од преку океанот. Сега останува да видиме што може да направиме.

Прво, и за ова можеби не треба воопшто да се пишува, ќе се погрижиме за Бранимир. Кога еден од нашите, банкар, финансиски експерт, ќе се одлучи на ваква недискреција казната мора да биде брза и прецизна.

Второ, ќе се подготвиме да ги осуетиме сите обиди на трети лица (на пример на ЛД Солидарност) да го искористат ова за некаков напад кон нас или кон системот што го имаме поставено. Нашите луѓе ќе имаат спремни колумни и интервјуа за слободниот пазар и невидливата рака, неспособноста и мрзеливоста на сиромашните наспроти еднаквите шанси што ги нуди слободниот пазар, и за успешните приказни на обичните меѓу нас.

Трето, ќе ја насликаме сликата за тоа економската добробит на сите зависи од нас и нашите потенцијали да вработиме голем број на луѓе, се разбира под услови нашата финансиска моќ да продолжи да биде нерегулирана. Ќе дополниме со страшните слики за тоа како пропаста следи ако се брцне во нашиот џеб.

Четврто, ќе организираме добротворен концерт или некоја слична донаторска активност каде нашите медиуми ќе нѐ прикажат во добродушно и несебично светло.

Петто, ќе ги сокриеме трагите.

А сега, не губете вре

Зошто Podemos не може да се преслика во Македонија?

Tags: 

tl;dr: Македонија не е Шпанија.

И покрај желбите на луѓето, Македонија не може да има нешто налик на Podemos за 9 месеци. Еве 4 причини зошто:

1. Македонија нема протести за социјални права што траеле 2 години. Шпанската верзија на Occupy постигна многу, но највеќе го отвори просторот за поинакво политичко размислување.

Напротив, Македонија има постојано саботирање и обезмоќување на било каков протест и тоа не доаѓа само од центрите на моќ, туку и од оние кои се барем во начело незадоволни од состојбата во која се наоѓаме.

2. Македонија нема Евро-пратеници. Европскиот парламент е одлична резевна отскочна даска за политичко делување во рамките на ЕУ. Секоја држава има свои incumbent партии кои не даваат многу простор, но ЕУ парламентот е променлив пејсаж. Може да се настапува без да им се бркне директно во џебот на постојните, и таму да се гради платформа и да се создава политички капитал. И секако да се добива air-time во медиуми.

3. Македонија нема традиционална скепса кон центарот, нема независни региони што пробуваат со години наназад да смислат поинакви начини на работење или владеење.

4. Македонија нема универзитети, синдикати и медиуми. Full stop.

Градовите се една од иднините: Кратко за државите и што доаѓа по нив, по вчерашното предавање во ИОХН-С.

Tags: 

Вчера бев на „Борба со национализмот – кон политика на еманципација”, и, веројатно вообичаено за левичарски настан, се постави прашањето: што (ќе) има по државата?

Еден од можните одговори (што сум го собрал гледајќи TED видеа) е: градовите.

Повеќе од половина од целокупната светска популација живее во градовите. Тие сигурно имаат и голем удел во светскиот БДП, а кога сите градоначалници би формирале Организација на обединетите градови, нивниот сојуз би бил силен трговски блок. Прашањето „Може ли ова да се случи?“ е неодговорливо исто како што пред 400 години никој не можел да одговори дали нациите-држави ќе се случат.

Сепак, ова останува да биде солидна идеја за секој што сака да размислува за намалувањето на силата на неолибералната држава (каква што сѐ повеќе е и Македонија).